هيكلهاى صابئين - تفسیر کوثر جلد 1

لدنّى و خرد ملهم است.

طرفه اينكه آقاى كربن ضمن مسلم گرفتن اين موضوع مى گويد: مايه حيرت نيست اگر شيعيان از نخستين مسلمانانى بودند كه عقايد هرمس را پذيرفتند (1).البته ما منكر آن نيستيم كه ممكن است در موردى ميان عقيده يك گروه با گروه ديگر شباهتى وجود داشته باشد ولى اين اظهار آقاى كربن كه شيعه عقايد هرمس را پذيرفته است قابل قبول نيست بلكه شيعه عقائد خود را از سرچشمه وحى و از قرآن و عترت اخذ كرده و هيچگونه عنايتى به هرمس يا ديگران نداشته است(2).

هيكلهاى صابئين

مفصلترين گزارش را درباره هيكلهاى صابئين، شمس الدين دمشقى به دست داده است او معتقد است كه صابئين دو قسمند: قسمى قائل به هياكل هستند و آنها عبادت كنندگان ستارگان هستند و قسمى قائل به اشخاص هستند و آنها عبادت كنندگان بتها هستند. او پس از بيان اين مطلب به تفصيل هيكلهاى هفتگانه صابئين را تشريح مى كند واز نخستين هيكل به عنوان هيكل علت اولى نام مى برد و شكل آن را كه دايره اى است بيان مى كند و سپس به ذكر خصوصيات هيكلهاى ديگر مى پردازد و متذكر مى شود كه به يادبود علت اولى و ستارگان، معابدى به نام هيكل در نقاط مختلف زمين ساخته اند كه از جمله آنها هيكل زحل است كه روزهاى شنبه با لباس سياه و شاخه هاى زيتون در دست به زيارت آن مى روند.

همچنين دمشقى اطلاعات مفصلى از مراسم عبادت صابئين را بيان مى كند.(3)مسعودى نيز از معابد و هيكلهاى صابئين مطالبى دارد از جمله اينكه از بيت انطاكيه كه در انطاكيه شام قرار دارد نام مى برد و مى گويد: صابئين معتقدند كه اين

1 - همان مأخذ ص 172

2 - از بعضى از دوستان موثق شنيدم كه هانرى كربن پس از مصاحبه هايى كه با مرحوم علامه طباطبايى داشت و پس از مطالعات بسيار در اواخر عمر، شيعه شد.

3 - شمس الدين دمشقى ، نخبة الدهر فى عجائب البر و البحر ص 39 تا 47