سوره بقره - مشخصات اين سوره - تفسیر کوثر جلد 1

سوره بقره - مشخصات اين سوره

اين سوره طولانى ترين سوره قرآن است و اين سوره و شش سوره بعد از آن را السبع الطوال يعنى هفت سوره طولانى مى نامند و البته در ترتيب اين هفت سوره، طولانى بودن سوره رعايت نشده است زيرا مثلا سوره انعام از سوره مائده طولانى تر است ولى بعد از آن آمده است.

نام اين سوره يعنى كلمه بقره كه به معنى گاو است از داستان گاو بنى اسرائيل اخذ شده كه تفصيل آن داستان در اين سوره آمده است.البته براى اين سوره دو لقب هم ذكر شده يكى فسطاط القرآن يعنى خيمه قرآن و ديگرى سنام القرآن يعنى بلنداى قرآن و اطلاق اين دو لقب به خاطر طولانى بودن و در ابتدا قرار گرفتن آن بعد از سوره حمد است.

بايد توجه داشت كه نامهايى كه براى سوره هاى قرآن ذكر شده همه آنها باصطلاح توقيفى است به اين معنا كه ما در آنها تابع اخبار و آثارى هستيم كه از پيامبر خدا و ائمه معصومين وصحابه نقل شده است و نمى توانيم از پيش خود نامى بر سوره اى بگذاريم. نام سوره هاى قرآن در روايات مختلف از جمله روايات مربوط به فضائل سوره ها آمده است.

سوره مباركه بقره در مدينه نازل شده به جز آيه 181 (واتقوا يوما ترجعون فيه الى الله) كه اين آيه در حجة الوداع نازل شده است.

فضيلت خواندن سوره بقره

قرائت هر كدام از سوره هاى قرآن براى خود فضيلت خاصى دارد از جمله درباره فضيلت قرائت سوره بقره رواياتى وارد شده است كه از جمله آنهاست:

پيامبر خدا فرمود: هر چيزى يك بلندى دارد و بلندى قرآن سوره بقره است، هر كس آن را در خانه اش روزانه بخواند، شيطان تا سه روز به خانه اش داخل نمى شود و هر كس آن را در خانه اش شبانه بخواند تا سه شب شيطان به خانه اش داخل نمى شود.(1)

پيامبر خدا (ص) فرمود: هر كس چهار آيه از اول سوره بقره و نيز آية الكرسى و دو آيه بعد از آن و سه آيه از آخر سوره را بخواند در خود و خانواده و اموالش، چيزى راكه او را ناراحت كند نخواهد ديد و شيطان به او نزديك نمى شود و قرآن را فراموش نمى كند(2)

امام صادق (ع) فرمود: كسى كه سوره بقره و سوره آل عمران را بخواند اين دو سوره در روز قيامت مانند دو پاره ابر بالاى سر او بر او سايه مى افكند.(3)

در همين جا توجه خواننده محترم را به اين نكته جلب مى كنيم كه اين فضائل و تمام فضيلتهايى كه براى خواندن سوره هاى قرآن ذكر شده، در صورتى تحقق پيدا مى كند كه انسان سوره را با دقت و تدبر بخواند، طبيعى است كه خواندن با تدبر انسان را با ارشادات و راهنماييهاى قرآن آشنا مى سازد و مقدمه اى بر عمل به دستورات قرآن مى شود. پرواضح است كه چنين قرائتى باعث افزايش ايمان انسان مى شود و از فضيلتها و ثوابهايى كه براى خواندن آن سوره ذكر شد، استفاده مى كند.

1 - مجمع البيان ج 1 ص 111

2 - البرهان ج 1 ص 53

3 - البرهان ج 1 ص 52