تفسیر کوثر جلد 1

با آن شركت دارند.

قسمتى از احكام فقهى ويژه كعبه و مسجدالحرام و مكه و حرم عبارتند از:

1 ـ عدم جواز قصاص كسى كه به مسجدالحرام پناه برده است.

2 ـ وجوب احرام براى دخول به مسجدالحرام و مكه.

3 ـ جواز قصر و اتمام براى مسافر در مسجدالحرام.

4 ـ حرمت اخذ لقطه از حرم.

5 ـ عدم جواز عبور جنب و حائض از مسجدالحرام.

6 ـ حرمت ساختن بنايى مرتفع تر از كعبه.

7 ـ حكم تنجيس كعبه و مسجد الحرام.

8 ـ حرمت خارج كردن سنگريزه و خاك از مسجدالحرام.

9 ـ عدم جواز صيد كردن در حرم.

10 ـ كراهت مجاورت در مكه.

11 ـ كراهت خواندن نماز يوميه در داخل كعبه.

12 ـ فضيلت مخصوص نماز در مسجد الحرام.

13 ـ عدم جواز مضايقه منازل مكه براى حجاج.

14 ـ عدم جواز ورود غير مسلمان به مسجدالحرام و مكه.

در ميان اين احكام، آنچه از همه مهمتر است اين است كه مكه شهر امن الهى است و نبايد در داخل حرم جنگ شود و نبايد كسى را كشت حتى اگر مستحق كشته شدن هم باشد. و اين از بركت دعاى حضرت ابراهيم است كه از خدا خواست كه مكه را شهر امن و امان قرار بدهد.

و اذقال ابراهيم رب اجعل هذا بلداً آمنا (بقره / 126)

و هنگامى كه ابراهيم گفت: پروردگارا اينجا را (مكه) شهر امن قرار بده.

خداوند دعاى ابراهيم را مستجاب نمود و مكه را شهر امن قرار داد و اينكه به مسجدى كه كعبه در آن قرار گرفته مسجدالحرام گفته مى شود به اين جهت است كه كشتار و اجراى حدّ در آنجا حرام است و بايد حرمت آنجا حفظ شود.

از نظر فقهى كسى كه جنايتى كرده و بايد قصاص شود و يا كارى انجام داده كه موجب حدّ است و بايد حدى بر او جارى شود آنگاه به حرم رفته و به آنجا پناهنده شده است، در داخل حرم نمى توان او را قصاص كرد و يا بر او حد جارى نمود و او در امان است بلكه از لحاظ غذا و آب در مضيقه قرار مى گيرد تا از حرم خارج شود آنگاه حد يا قصاص اجرا مى گردد.

اين حكم از نظر علما شيعه اتفاقى است و كسى در آن ترديد نكرده و گروهى از علما بر اين حكم ادعاى اجماع نموده اند.(1)

محل امن بودن حرم از آيات و اخبار هم مستفاد مى شود:

خداوند در قرآن كريم مى فرمايد:

ومن دخله كان آمنا (قصص / 57)

هر كس وارد آنجا شود ، در امنيت قرار مى گيرد.

همچنين روايات متعددى در اين باره داريم كه از جمله آنهاست:

عن الحلبى عن ابى عبدالله (ع) قال سألته عن قول الله عزوجل: (و من دخله كان آمنا) قال: اذا احدث العبد فى غير الحرم جناية ثم فرّ الى الحرم لم يسمح لأخذه فى الحرم و لكن يمنع من السوق و لايبايع و لايطعم و لايسقى و لايكلم فانه اذا فعل ذلك يوشك ان يخرج فيؤخذ و اذا جنى فى الحرم جناية اقيم عليه الحد فى الحرم لانه لم يرللحرم حرمة(2)

حلبى مى گويد: از امام صادق(ع) آيه (و من دخله كان آمنا) را پرسيدم فرمود: وقتى شخصى در بيرون حرم جنايتى كرد و به حرم فرار نمود كسى حق ندارد كه در حرم او را بگيرد ولى از بازار و خريد و فروش و طعام و آب منع مى شود و كسى با او حرف نمى زند وقتى چنين شد بزودى از حرم بيرون مى آيد و اخذ مى شود و اگر در خود

1 - آية الله خوئى ، مبانى تكملة المنهاج ج 2 ص 183

2 - وسائل الشيعه ج 9 ص 337