تفسیر کوثر جلد 1

حسرت بار دو چشم دوخته است.البته بعضيها شطر را به معناى جزء و نصف گرفته اند و گفته اند نصف مسجدالحرام همان كعبه است و بدينگونه قول شافعى را تقويت كرده اند.(1)

همچنين روايات متعددى از ائمه معصومين در دست داريم كه به قول دوم يعنى جهت بودن قبله دلالت دارد اين روايات مستفيضه است و حتى صاحب جواهر گفته بعيد نيست كه آنها را متواتر بدانيم(2) اكنون به چند نمونه از اين احاديث توجه فرماييد:

عن زرارة عن ابى جعفر (ع) انه قال: لاصلاة الاّ الى القبلة قال: قلت: و اين حدّ القبلة؟ قال: ما بين المشرق و المغرب قبلة كله(3)

زراره مى گويد: امام باقر فرمود: نماز صحيح نيست مگر اينكه به سوى قبله باشد. مى گويد گفتم: حدّ قبله چيست؟ فرمود: ميان مشرق و مغرب همه اش قبله است.عن عبدالله بن سنان عن الصادق(ع) انه قال: انّ لله عزوجل حرمات ثلاثاً ليس مثلهن شىء: كتابه و هو حكمة و نور، و بيته الذى جعله قبلة للناس لايقبل من احد توجّها الى غيره و عترة نبيكم(4)

امام صادق(ع) فرمود: همانا براى خداوند سه حرمت وجود دارد كه چيزى مانند آنها نيست: كتاب او كه حكمت و نور است و خانه او كه براى مردم قبله قرار داده و از هيچكس توجه به غير آن را قبول ندارد و خاندان پيامبر شما.

روايت اول تقريباً صريح است كه قبله همان جهت كعبه است و روايت دوم تنها بيت را قبله مى داند و غير آن را قبله نمى داند بنابراين حرم نمى تواند قبله باشد.به نظر مى رسد كه اين قول اقوى باشد چون قول اول مستند به دو حديث است كه يكى ضعيف و ديگرى مرسل است و نيز خلاف ظاهر آيه شريفه مى باشد.البته بايد توجه داشت كه ثمره مهم و عملى براى اين اختلاف وجود ندارد زيرا در

1 - فخررازى ، التفسير الكبير ج 4 ص 126

2 - جواهر الكلام ج 7 ص 322

3 - وسائل الشيعه ج 3 ص 217

4 - همان ص 218