تفسیر کوثر جلد 1

در اين مسأله اقوال مختلفى وجود دارد كه ما نخست آن اقوال را با ذكر دلايلى كه
اقامه كرده اند، نقل مى كنيم و در آخر نظر خود را ذكر خواهيم كرد.

قول
اول ـ قرآن كريم دوبار نازل شده است يكبار به صورت دفعى و يكپارچه از جانب خداوند
به بيت المعمور و يا بيت العزة كه در آسمان چهارم است، نازل شده و يكبار هم به
صورت تدريجى و نجومى در طول سالهاى رسالت نزول يافته است طبق اين قول از نزول دفعى
به انزال و از نزول تدريجى به تنزيل تعبير آورده شده است.

اكثر
مفسران و اهل حديث اين قول را انتخاب كرده اند وحتى قرطبى در تفسير خود بر اين
نظريه ادعاى اجماع كرده(1) و زركشى اين قول را مشهور ترين و صحيح ترين قولها دانسته
است (2) نخستين كسى كه اين قول به او نسبت داده شده، ابن عباس است كه گفته خداوند
قرآن را به يكباره در شب قدر از لوح محفوظ به آسمان دنيا انزال كرده است(3).

براى اثبات اين نظريه به آيات و رواياتى استناد شده است كه به بعضى از آنها
اشاره مى كنيم:

1ـ آيات مورد استناد عبارت است از آياتى كه دلالت بر
نزول قرآن در ماه رمضان و شب قدر مى كند مانند:

شهر رمضان الّذى انزل
فيه القرآن (بقره/ 185)

ماه رمضان ماهى است كه قرآن در آن نازل شده است.

انا انزلناه فى ليلة القدر (قدر/ 1)

ما قرآن را در شب قدر نازل كرديم.

انا انزلناه فى ليلة مباركة (دخان /3)

ما قرآن را در شبى مبارك نازل كرديم.

1 ـ الجامع لاحكام القرآن، ج 2 ص 297.

2 ـ زركشى، البرهان فى علوم القرآن، ج 1 ص 228.

3 ـ طبرسى، مجمع البيان، ج
10 ص 786.