تفسیر کوثر جلد 1

نسبت مى دهند.(1)

فخررازى: صابئين قومى هستند كه مى گويند مدبر و خالق اين عالم همين ستارگان هفتگانه است بنابراين آنها ستارگان را مى پرستند و چون خداوند حضرت ابراهيم را مبعوث كرد، مردم بر دين صابئين بودند و ابراهيم بر حادث بودن ستارگان استدلال كرد همانگونه كه خداوند از قول او نقل كرده (لااحب الافلين) يعنى من غروب كننده ها را دوست ندارم.(2)

اسفرائينى: از فرقه هايى كه به پيش از اسلام مربوط است اصحاب هيولى هستند كه به قديم بودن عالم و حادث بودن اعراض قائل هستند. سپس اضافه مى كند كه صابئين هم همين مذهب را دارند.(3)

ابن المرتضى: صابئين به وجود صانع و قديم بودن آن اعتقاد دارند ولى درباره جسم چند فرقه شده اند بعضى قائل هستند كه هيولى قديم است و بعضى گفته اند كه حادث است. آنها گمان مى كنند كه فلك زنده و شنوا و بينا است و ستارگانش ملائكه اوست و آنها را مى پرستند.(4)

نشوان الحميرى: صابئين گفته اند كه دو چيز قديم است: نور و ظلمت، نور آگاه است و ظلمت نادان چون نور بر ظلمت وارد مى شود ولى ظلمت بر آن وارد نمى شود آنها ذبح مى كنند و نكاح مى كنند و رئيس آنها قابيل است كه سريانى الاصل بود و گفته شده كه صابئين قومى هستند كه ملائكه را عبادت مى كنند و گفته شده كه صابئين قومى هستند كه از دينى به دين ديگر منتقل شده اند.(5)

قرطبى: صابئين كسانى بودند كه از دين اهل كتاب خارج شدند.(6)

ابن كثير: صابئين كسانى هستند كه نه بر دين يهود و نصارى و مجوسند و نه مشركند بلكه آنها باقى بر فطرت خود مى باشند و دين روشنى ندارند كه از آن پيروى

1 - الاثارالباقيه عن القرون الخاليه ص 318

2 - اعتقادات فرق المسلمين و المشركين ص 126

3 - التبصير فى الدين ص 150

4 - المنية و الامل ص 15

5 - الحور العين ص 141

6 - الجامع لاحكام القرآن ج 1 ص 434