تفسیر کوثر جلد 1

پيامبرانى منسوب مى كردند.

با وجود اينكه در كتب تاريخى ـ چنانكه ديديم - ذكر صابئين قديم آمده است، متأسفانه در هيچيك از منابع تاريخى كه در دست است، ذكرى از صابئين عهد پيامبر اسلام نيامده و حلقه اتصال صابئين عهد باستان با صابئين عهد عباسيان در كتب تاريخى مفقود است و با وجود اينكه واژه صابئين سه بار در قرآن ذكر شده، در جايى نديديم كه سخنى از صابئين عصر پيامبر و اينكه آنها كجا بودند و چه عكس العملى در برابر اسلام داشتند، به ميان آمده باشد و صابئين در اين برهه از تاريخ اسلام به كلى گم مى شوند.

البته كلمه صابئى و مشتقات آن گاهى در زمان پيامبر اسلام استعمال شده ولى منظور صابئين اصطلاحى نيست بلكه منظور معناى لغوى كلمه است كه به خروج از دين گفته مى شود ولذا مى بينيم در آن زمان هم پيامبر اسلام و هم كسانى كه به آن حضرت مى پيوندند، به صابئى بودن متهم شده اند و منظور از آن خروج از دين پدران و نياكان و روى آوردن به دين جديد مى باشد.

در اين زمينه به نمونه هاى زير توجه فرماييد:

1 ـ عمربن خطاب پيش از آنكه اظهار اسلام كند روزى شمشير به دست براى كشتن پيامبراسلام عازم شد در بين راه كسى از او پرسيد: اى عمر كجا مى روى؟ گفت:

اريد محمدا هذا الصابئى الذى فرق قريش ... يعنى: محمد اين مرد صابئى را اراده كرده ام كه ميان قريش تفرقه انداخته است.(1)

2 ـ پس از آنكه حمزه عموى پيامبر مسلمان شد، كفار قريش به او گفتند: مانراك الاّ قد صبأت. تو را نمى بينيم جز اينكه ازدين نياكان ما خارج شدى.(2)

3 ـ در جريان شعب ابيطالب و محاصره مسلمانان، كفار قريش گفتند:

لاصلح بيننا و بينكم و لارحم الا على قتل هذا الصابئى. يعنى: ميان ما و شما نه

1 - سيره ابن هشام ج 1 ص 386

2 - بحارالانوار ج 73 ص 286