خطبه 91 (1) (خطبه اشباح) جود و بخشش بى انتهاى او گستردگى نعمت هاى خداوند ببين خداوند چگونه خود را معرّفى كرده آيا راسخان در علم تفسير متشابهات را مىدانند؟ اى برتر از خيال و قياس و گمان و وهم! همه از تدبير او سخن مىگويند تو بى نظير و بى همتايى! مجسِّمه كيانند؟ فراتر از احاطه عقلها همه چيز از اراده او سرچشمه مىگيرد! راز و رمز آفرينش روشن ترين راه خداشناسى آفرينش آسمانها ويژگيهاى آسمانها آفرينش خورشيد و ماه و ستارگان و شهاب ها ستارگان ثابت و سيّار حالات ستارگان سعد و نحس ستارگان آفرينش فرشتگان مأموريتهاى فرشتگان چرا فرشتگان واسطه وحى اند؟ بخش سيزدهم اوصاف فرشتگان بخش چهاردهم فرشتگانى كه تدبير امور جهان مىكنند بخش پانزدهم صفات والاى فرشتگان انسان ها و فرشتگان باز صفات والاى ديگرى از فرشتگان باز هم انسانها و فرشتگان بخش هفدهم ظاهر شدن خشكى ها و آرام شدن درياها ظاهر شدن كوهها و چشمه ها اسرار آفرينش كوه ها! ابرهاى باران زا و حيات زمين هاى مرده گسترش قاعده لطف، در تكوين و تشريع آفرينش آدم و بعثت پيامبران روزى، وسيله بزرگ آزمايش انسان آيا روزى هر كس مقدّر است؟ او از همه چيز آگاه است تنوّع عجيب موجودات! گستردگى علم الهى 1- وسعت عجيب علم او! 2- علم خداوند به تمام جزئيّات 3- سخن جالبى از ابن ابى الحديد، در شرح اين خطبه تو اميد منى، تو پناه منى! اعجاز بيان! مرا رها كنيد و به دنبال ديگرى برويد! 1- چرا فرمود دست از من برداريد؟ 2- چرا عدالت على (عليه السلام) را بر نمى تابيدند؟ 3- چرا وزير بودن آن حضرت بهتر است؟ من چشم فتنه را كور كردم! پيشگويى هاى شگفت انگيز امام (عليه السلام) فتنه خطرناك بنى اميّه! 1- ويژگى هاى فتنه! 2- حكومت جنايت بار بنى اميّه انتقام شديد الهى از بنى اميّه 1- آن كه گريزد ز خراجات شام! 2- سرنوشت عبرت انگيز بنى اميّه! هيچ فكرى به اوج معرفتش نمى رسد! موقعيّت ممتاز پيامبران ويژگى هاى پيامبر اسلام (صلّى الله عليه وآله) 1- عظمت مقام پيامبر در نظر ديگران 2- شرافت خاندان پيغمبر (صلّى الله عليه وآله) تا مىتوانيد عمل كنيد! نورى كه در تاريكى درخشيد آغاز و انجام او است! سخنانش بيان بود و سكوتش پرمعنا شما بردگانى هستيد در قيافه اربابان! جسم هايتان حاضر و عقل هايتان پنهان است! من به وظيفه الهى خود عمل مىكنم امّا شما... مقايسه روشنى از مردم عراق و شام! ياران واقعى پيامبر چنين بودند! 1- ولايت و عصمت اهل بيت 2- ويژگى هاى كوفيان و شاميان 3- كدام يك از صحابه؟ مظالم بى حساب بنى اميّه! فجايع بى سابقه بنى اميّه! 2- گوشه ديگرى از فجايع بنى اميّه تقاضاى سلامت دين و تن به سرعت همه چيز دنيا پايان مىيابد صحنه هاى عبرت انگيز دنيا! درهم كوبنده لذّات 1- دنيا آن قدر هم فريبنده نيست با پرچم حق همراه باشيد 1- رهبران الهى بايد چنين باشند! 2- شكست ها پل هاى پيروزى است! در پرتو آل محمّد (صلّى الله عليه وآله) 1- يك حديث پرمعنا 2- آخرين مرحله تكامل نعمت هاى الهى با تمام وجود گواهى مىدهيم آنچه مىگويم عين واقعيّت است فتنه حاكمان شام و سرانجام دردناكشان 1- ملاحم چيست؟ 2- كوفه كانون طوفان ها و بحران ها وحشت عظيم محشر! به هوش باشيد، فتنه ها در پيش است! دنياى بى اعتبار! زهد در دنيا چيست؟ ساعات عمر به سرعت مىگذرد! چشم عبرت بين! عالمان و عالم نمايان عالمان واقعى كيانند؟ نشانه هاى آخر الزّمان سرچشمه هاى فساد در آخرالزّمان تحوّلى كه بر اثر بعثت پيامبر (صلّى الله عليه وآله) به وجود آمد 1- آيا پيامبرى از عرب برنخاسته بود؟ 2- قدرت در سايه دين شكم باطل را مىشكافم و حق را بيرون مىآورم! اوصاف برجسته پيامبر (صلّى الله عليه وآله) از شما انتظار نداشتم! دست از دامن رهبر الهى خود برنداريد وظايف امام و مردم ويژگى هاى ارزشمند اسلام 1- جايگاه دنيا و آخرت در جهان بينى اسلامى 2- اسلام شريعت سهل و آسان صفات و مقامات پيامبر (صلّى الله عليه وآله) كلام مرحوم سيّد رضى اعتراف جالب! افسوس كه قدر اين نعمت را نشناختيد انتقام عجيب عبّاسيان از امويان! بر زخم دلم مرهم نهاديد تجلّى خدا بر بندگان وسعت علم خداوند توصيف شايسته اى از پيامبر اسلام (صلّى الله عليه وآله) طبيب سيّار! پيكرهاى بى روح! وجود بى خاصيّت، همچون عدم است جبّاران بنى اميّه همه چيز را درهم مىكوبند يك قانون كلّى درباره حكومت هاى خودكامه! بيدار شويد آينده شومى در پيش است! پوستين وارونه! آثار سلطه فرومايگان! اوصاف كمال پروردگار عظمت و عبوديّت فرشتگان ترسيم گويايى از سراى ديگر عشق هاى مقدّس و نامقدّس مراحل تكان دهنده مرگ لحظه هولناك جان دادن رستاخيز انسانها آخرين منزلگاه هستى برنامه عالى هدايت زهد پيامبر خدا شرط اصلى رهبرى پيشوايان شاخه هاى درخت پربار نبوّت كارآمدترين وسيله ها فلسفه احكام از اين راه به سوى خدا آييد سرنوشت عالمان بى عمل!