اویس قرنی نسخه متنی

حال ببينيم اويس قرنى حكيم يمانى شده است ؟ او چه راهى رفته كه به روشن بينى رسيده است ؟ و آيا ما نيز مى توانيم راه او را پيموده و به درجه و مرتبه او برسيم ؟ پاسخ اين است كه اويس شخصى تقوا پيشه است و انديشه پاك و تابناك او، ميوه درخت تقواست . كما اين كه قرآن مى گويد : اگر تقواى الهى پيشه كنيد، خداوند به شما فرقان مى بخشد :

يا ايها الذين آمنوا ان تنقوا الله لكم فرقانا و يكفر عنكم سيئاتكم و يغفرلكم ، و الله ذوالفضل العظيم ؛ (157) اى كسانى كه ايمان آورده ايد، اگر تقواى الهى پيشه كنيد خداوند به شما روشن بينى و قوه تشخيص حق از باطل مى دهد، و گناهانتان را مى پوشاند، و شما را مى آمرزد، كه خداوند صاحب فضل و كرمى بزرگ است . پس اگر انسان در تمامى اقوال ، احوال و اعمال خويش ، خدا در نظر بگيرد، صاحب نظر خواهد شد. حافظ چه زيبا مى سرايد كه :

البته اگر تقوا را تنها پرهيزكارى بدانيم ، اشتباه كرده ايم ؛ زيرا تقوا به معناى حفاظت ، صيانت و مصونيت و پرهيزكارى است و اگر به معناى ترس آمده به اين دليل است كه براى حفاظت در برابر گناه ، بايد خائف و فكور بود، نه بى باك و جسور. لازمه متقى شدن هم انجام واجبات است و هم محرمات و هم ترك محرمات .

تقوا در يك كلام اين است كه متقى ، در برابر دستورات خداوند، با تمام وجود منقاد و مطيع گردد. متقى ، در تمام حالات ، از نفس خويش پاسدارى كرده و احترام خالق خود را نگه مى دارد. (159) فرقان ميوه شيرين و دلنشين درخت تقواست . علامه طباطبائى (رحمه الله ) در تبيين واژه فرقان چنين مى نويسد :

فرقان تشخيص دادن بين دو چيز است ، فرقان جدا نمودن حق از باطل است كه گاهى در مسايل اعتقادى است و بين ايمان و كفر و يا به بطور كلى بين هدايت و ضلالت مرز بندى مى كند، و گاهى فرقان در ميدان عمل ، بين طاعت و معصيت و همه كارهايى كه خداوند رضايت دارد و يا زشت مى شمرد، تمايز ايجاد مى كند، و گاهى فرقان در راى و نظر است كه فاصله درست و نادرست را مشخص مى نمايد، و همه اينها ميوه هاى درخت تقواست . و در آيه ياد شده ، فرقان به طور مطلق به كار رفته و مقيد و محدود نشده است ، و تمامى خير و شرى را كه در آيات پيشين متذكر شده بود، به حساب آورده است ، و تشخيص همه اينها محتاج به فرقان (160) مى باشد.

حال اگر يك بار ديگر از شهادت تا ولادت اويس قرنى را از نظر بگذارنيم ، به راحتى و به درستى مى توانيم نتيجه بگيريم كه اويس در گلستان ضمير خويش ، درخت تقوا كاشته و ميوه فرقان از آن برداشته است . اويس تا آن جا كه مى توانسته به دستور خداوندى - كه اتقوا الله است - عمل نموده و از جانب حضرت حق به پاداش ‍ يعلكم الله (161) نايل گشته است و گوارا باد او را كه در كلاس ‍ وحى و الهام حضور يافت ، و خداوند معلم او شد. خوشا به حال اويس كه رب العالمين و معلم المعلين او را تعليم داد.

اويس راه تقوا را رفت و به فرقان و حكمت يمانى رسيد. هر كس قدم بر جاى پاى او گذاشته و تقوا پيشه كند، به حكمت يمانى مى رسد. اگر كسى مى خواهد به حقيقت كرامت برسد و در نزد خداوند بزرگ ، گرامى و ارزشمند باشد، بايد به مدرسه فرقان در آيد و تنها راه اين مدرسه ، طريق تقواست . البته هر شاگردى در مرتبه اى خواهد بود كه نيروى تقوايش او را بالا مى برد. جايگاه و پايگاه هر كس با ميزان تقواى او سنجيده مى شود كه :ان اكرمكم عندالله اتقيكم (162) و اويس اين گونه حكيم يمانى شد. در حالى كه نبى مكرم اسلام صلى الله عليه و آله بارها او را ستود، اما او راه غرور نپيمود. تقوا و تواضع او در تاريخ ثبت است و كسى از او فسق و فجور و كفر و نفاق نكرد. اگر توفيق شهادت در ركاب على عليه السلام را يافت شگفتى نيست .

آن چنان كه شگفت انگيز نيست كه حضرت مصطفى صلى الله عليه و آله فرمود : انى لانشق روح الرحمن من قبل اليمن ؛ من روح رحمانى را از جانب يمن مى بويم!

سلمان از اين شخص سوال مى كند. پيامبر صلى الله عليه و آله مى فرمايد :

ان اليمن شخصا يقال له اويس قرنى ؛ يحشر يوم القيامه امه وحده ، يدخل فى شفاعته مثل ربيعه و مضر الا من راه ، فليقراه عنى السلام ؛ (163) در يمن شخصى است كه به او اويس قرنى گفته مى شود، روز قيامت به عنوان يك امت حضور مى يابد، به اندازه دو قبيله ربيعه و مضر شفاعت مى كند، آگاه باشيد كه هر كس از شما او را ببيند، از جانب من به او سلام برساند.