لطفا منتظر باشید ...
به طرق گوناگون در پى تحصيل آن هستند. گاهى رضايت خداوند از اين جهت كه منشأ
پاداش و ثواب اخروى و يا منشأ نجات از كيفر و مجازات در روز رستاخير مى گردد،
در كانون توجه و انگيزه آدمى در انجام عمل اخلاقى قرار مى گيرد، و گاهى جلب
رضايت خداوند، تنها محرك و انگيزه است.(1)
يعنى محبوبيت عمل نزد خداوند منشأ
تمايل و محبت او به انجام عمل شده است و قهراً محبوبيت فاعل را نزد خداوند
نيز در پى خواهد داشت; البته انجام اين نوع عمل اخلاقى فقط از جانب دوستان
خاص خداوند ميسّر است. بنابراين در صورت نخست نيز انگيزه فاعل، رضايتمندى
خداوند است، از اين جهت كه موجب پاداش و مانع كيفر است.
هنگامى ارزشمند است كه فاعل در انجام آن سوداى كسب رضايت معبود را در سر
داشته باشد; اعم از اين كه تحصيل رضايت خداوند مطلوب بالذّات او باشد، يا اين
كه خشنودى پروردگار از اين جهت كه مقتضى ثواب و مانع عقاب است، انگيزه او
گردد. تحقق اين امر به طور منطقى در صورتى ممكن است كه فاعل، هستى خداوند و
حقانيّت معاد و روز پاداش و كيفر و بعثت انبيا و تعاليم آنها را باور داشته
باشد; البته ايمان به خداوند، باور به معاد و نبوّت را نيز در پى خواهد داشت.
از همين روى در متون دينى ما تأكيد فراوانى بر ايمان ـ به عنوان شرط ضرورى
براى ارزشمندى اخلاقى ـ شده است كه نمونه هايى از آن به قرار زير است:
هر كس ـ از مرد يا زن ـ كار شايسته كند و مؤمن باشد، قطعاً او را با
زندگى پاكيزه اى، حياتِ
حقيقى بخشيم، و مسلماً به آنان بهتر از آنچه انجام
مى دادند، پاداش خواهيم داد.(2)
نيكوكارى آن نيست كه روى خود را به سوى مشرق و مغرب بگردانيد، بلكه نيكى
آن است كه كسى به خدا و روز بازپسين و فرشتگان و كتاب
آسمانى و پيامبران
ايمان آورد و...(3)
پيامبر
خدا بدانچه از جانب پروردگارش بر او نازل شده است ايمان آورده
است، و مؤمنان همگى به خدا و فرشتگان و كتاب ها و فرستادگانش ايمان آوردند
و
گفتند: «ميان هيچ يك از فرستادگانش فرق نمى گذاريم» و گفتند: «شنيديم و گردن
نهاديم. پروردگارا، آمرزش تو را
خواستاريم و فرجامْ به سوى تو است».(4)
1. ر.ك: مصباح يزدى، محمدتقى: اخلاق در قرآن، ص 96.
2. سوره نحل، آيه 97.
3. سوره بقره، آيه 177.
4. سوره بقره، آيه 285.
