هفت. فلاح و رستگارى اخروى: غايت و نهايت همه آن آثار و بركات و
فوايد ايمان، فلاح و
رستگارى مؤمنان است و چه پايانى از اين خوش تر. خداوند در پرسشى معنادار
از مؤمنان، مى فرمايد:
اى كسانى كه ايمان آورده ايد، آيا شما را بر تجارتى راه نمايم كه شما را
از عذابى دردناك مى رهاند؟ به خدا و فرستاده او بگرويد و در راه خدا با مال و
جانتان جهاد كنيد. اين
گذشت و فداكارى اگر بدانيد، براى شما بهتر است.(1)
لقمان حكيم در نصيحتى خيرخواهانه به فرزند خويش مى گويد:
اى فرزندم، به درستى كه دنيا درياى ژرفى است كه عالمان فراوانى در آن
هلاك شده اند، پس كشتى نجات خويش را در آن، ايمانِ به خداوند قرار دِه.(2)
8 . آفات و موانع ايمان
با توجه به آنچه در باب اسباب و موجبات ايمان بيان شد، عوامل تأثيرگذاربر روى ايمان فراوانند كه فقدان هر يك از آنها مى تواند آفت و مانع ايمان
باشد; ولى مراد ما از آفات و موانع ايمان در اين جا تنها عواملى است كه با
جوهره هدايتگرى ايمان در تعارض اند و در منابع متعارف اخلاق اسلامى در گروه
صفات مربوط به قوه عاقله جاى گرفته اند. شاخص ترين اين قبيل آفات به شرح زير
است:
يك. جهل: جهل اعم از بسيط و مركب از موانع بزرگ ايمان است. مراد از
جهل بسيط آن است كه انسان فاقد علم باشد و بر عالم نبودن خويش نيز اذعان
داشته باشد. اين نوع جهالت در ابتدا مذموم و نكوهيده نيست; زيرا مقدمه تحصيل
علم است و تا آدمى خود را جاهل نبيند به جستوجوى علم برنمى خيزد. اما ثبات و
استمرار بر اين جهالت از زشتى هاى اخلاقى و بسيار نكوهيده است.(3)
1. سوره صف، آيه 10 و 11.
2. شيخ صدوق: فقيه، ج 2، ص 282، ح 2457.
3. نراقى، محمدمهدى: پيشين، ج 1، ص 100.