اخلاق اسلامی نسخه متنی

در آيه ديگر مى فرمايد:

و هيچ كس را جز به قدر توانش تكليف نمى كنيم، و نزد ما كتابى است كه به

حق سخن مى گويد و آنان مورد ستم قرار نخواهند گرفت.(1)

علاوه بر اين كه فرد بايد قادر به انجام اصل فعل باشد، همچنين در صورتى

كه اداى تكليفى مستلزم ابزار و وسايل و مقدماتى باشد، مكلّف بايد از عهده

تحصيل آن مقدمات هم برآيد. در غير اين صورت در واقع نسبت به آن وظيفه و

تكليف، قدرت و توانايى ندارد.(2)

يادآور مى شود همان طور كه فقدان علم، در صورتى رافع مسئوليت اخلاقى است

كه فرد در عدم آگاهى خود مرتكب كوتاهى و تقصير نشده باشد، در باب شرط توانايى

و قدرت نيز بايد گفت كه ما در بسيارى از موارد مسئول تحصيل قدرت و توانمندى

هستيم;(3) مثلا ما وظيفه داريم ابزار و وسايل قدرت و توانمندى و آمادگى براى

دفاع از سرزمين هاى اسلامى را فراهم سازيم


و هرچه در توان داريد از نيرو و اسب هاى آماده بسيج كنيد، تا با اين


تداركات دشمن خدا و دشمن خودتان و
دشمنان ديگرى را جز ايشان ـ كه شما نمى

شناسيد و خدا آنان را مى شناسد ـ بترسانيد.(4)

1. سوره مؤمنون، آيه 62 . همچنين ر.ك: سوره انعام، آيه 152 و علامه

طباطبايى: الميزان، ج 15، ص 41 ـ 43.

2. ر.ك: شيخ طوسى: الاقتصاد فيما يتعلق بالاعتقاد، ص 118 ـ 119.

3. ر.ك: شهيد مرتضى مطهرى: مقدمه اى بر جهان بينى اسلامى، (انسان در

قرآن) ص 276 ـ 277.

4. سوره انفال، آيه 60 .