1. بسيط 2. مركب، به معنى اتفاق فقها بر نفى راى ثالث در نتيجه انقسام آنها به دو قول و التزام هر يك از آنان به راى خود است (بالملازمة) ; ولى اين اجماع حجت نيست چون با وجود علم ما به اينكه احد القولين خطاست و اين دو نظريه با هم تعارض مى كنند، كاهش احتمال خطا كه اساس اجماع است نسبت به آن حد مشترك تحقق نمى يابد. (حلقه سوّم ص 151)
119 - اقسام اجماع بسيط:
1. اتفاق بر راى و حكم معين. 2. اتفاق فقها بر نفى راى ثالث به صورت مستقل از راى خود.
120 - اقسام شهرت:
1. روايى: شيوع ظنىِ روايت بدرجه ما دون تواتر و بدون ايجاد علم و اطمينان به خبر. 2. فتوايى: شيوع ظنى فتوى بدرجه ما دون اجماع و بدون حصول علم و اطمينان به حكم.
121 - حكم سيره متشرعه (معاصرين معصوم يا نزديك به زمان معصوم):
اين سيره مى تواند كاشف از دليل شرعى باشد زيرا سلوك دينى عدد زيادى از متشرعين زمان معصوم بطوريكه احتمال غفلت يا اشتباه آنها در فهم نظر معصوم منتفى باشد درست مثل اجماع كاشف از راى معصوم است با اين تفاوت كه اجماع، مربوط به فتواى فقهاست و شهرت مربوط به رفتار دينى متشرعه. ميتوان گفت اين سيره واسطه بين اجماع و دليل شرعى است به اين معنى كه اجماع اهل فتوى بدون وجود نص شرعى كشف اطمينانى مى كند از وجود سلوك و عمل و ارتكاز متشرعه معاصر معصوم كه اين خود كشف از دليل شرعى مى كند. (ر.ك.ش 117)
122 - راه هاى اثبات وجود سيره عقلايى يا متشرعه در زمان معصوم:
1 - سيره فعلى موجود بين عقلا بر سيره زمان معصوم به جهت ندرت حصول تفاوت و تغيير در سيره عقلا و مبتنى بودن سيره عقلا بر نكات فطرى ثابت. وجود سيره را در زمان معصوم ثابت كند.
لطفا منتظر باشید ...
