مقدمه مفوّته - علم اصول نسخه متنی

1. وجوب چون به معناى بعث شانى است بايد قابليت باعثيت داشته باشد و با نرسيدن زمان واجب اين باعثيت وجود ندارد.

جواب: همين كه وجوب ايجاد آمادگى كند براى واجب در زمان خودش براى صحت جعل وجوب كافيست.

2. از آنجا كه زمان واجب نمى تواند قيد واجب باشد پس قيد وجوب است، زيرا قيد واجب به معناى لازم التحصيل بودن است پس از تعلق وجوب به آن و تحصيل زمان اختيارى نيست تا متعلق وجوب شود پس بناچار زمان در واجب معلق قيد وجوب است و چون اين زمان از زمان وجوب متاخر است بايد شرط متاخر به حساب آيد از اينرو صحت واجب معلق در گرو صحت واجب، مشروط به شرط متاخر است. (همان، ص 345 و ج 2، ص 256)

مقدمه مفوّته

171 - فروض تفويت تكليف:

1. بعد از فعليت تكليف; مثل ريختن آب وضو پس از وجوب فعلى نماز. اين گونه تفويت مقدمه عقلاً مجاز نيست.

2. قبل از فعليت تكليف.

172 - اقسام تفويت بعد از فعليت تكليف:

1. با تفويت مقدمه اى بتوان واجب تفويت شود.

2. با تفويت مقدمه دائماً واجب تفويت شود. (مقدمه مفومة)(همان، ج 2، ص 924)

173 - سه نظريه درباره مقدمه مفوته:

1. چون وجوب مشروط نداريم با فعليت وجوب، هميشه اتيان مقدمات واجب و تفويت حرام است حتى قبل از رسيدن زمان واجب.

2. در مقدمات مفوته مثل واجب معلق وجوب قبلاً وجود دارد. بنابراين تفويت حرام است.

3. تفويت قدرت شرعى مانعى ندارد چون بودن وجود آن ملاك، وجود ندارد ولى در مورد قدرت عقلى به خاطر وجود ملاك نمى توان آن را تفويت كرد ولى چون اطلاق دليل هميشه مقيد به قدرت است جز با دليل خاص نمى توان وجود ملاك را كشف كرد. (همان، ج 3، ص 349)

174 - اقسام اخذ علم در موضوع حكم: