علم اصول نسخه متنی

1. قرينه متصله: داخل در كلام است و منافى ظهور حالى نيست.

2. قرينه منفصله: خارج از كلام است و احراز نبودش مقوم ظهور نيست. بلكه شرط استمرار حجيت است نه شرط اصل حجيت.

142 - سه نكته در اصل عدم نقل:

1. ظاهر حال متكلم اراده معانى ظاهر الفاظ در زمان صدور كلام است نه در زمان سماع و با اصل عدم نقل كه اصل ثبات و عدم تحول در لغت است از ظهور موضوعى زمان سماع به ظهور موضوعى زمان صدور كلام مى رسيم.

2. بدليل تحول در لغت - كه ناشى از تحولات اجتماعى و فرهنگى است - اصل عدم نقل و ثبات لغات اصلى گول زننده و غير واقعى است بنابراين، عليرغم وجود 5/2 قرن حضور امامان معصوم و تحولات اجتماعى بسيار، در اين دوره طولانى كه زمينه تحقق نقل در لغات را كاملاً فراهم كرده است معذلك چون عقلا اصل عدم نقل را به عنوان يك بنا انتخاب كرده اند و شارع هم آنرا رد نكرده مى توان امضاى شارع را نتيجه گرفت.

3. در صورتيكه اصل تحقق نقل در موردى ثابت ولى زمان آن نامشخص باشد و يا حتى در شرايطى احتمال و امكان نقل وجود داشته باشد ديگر به اصل عدم نقل نمى توان رجوع كرد، چون مبناى اصل عدم نقل استثنائى و نادر بودن نقل است و با علم به تحقق آن يا وجود احتمال قابل توجه، اين مبنا و مستند مخدوش مى شود. (همان، ص ص

276 - 280)

143 - چند نظريه درباره دائره حجيت ظواهر

1. عدم حجيت ظواهر كتاب به خاطر نهى از اتباع متشابه در آيه شريفه 7 سوره آل عمران و روايات ناهى از رجوع به ظواهر كتاب و ناهى از تفسير به راى و نهى از استقلال در فهم قرآن و يا با ادعاى اجمال قرآن و عدم وجود ظهور در كلماتش به خاطر شموخ و علوّ مفاهيم و يا بدليل وجوب رجوع مردم به امام براى فهم آن.

اين استدلال ها همگى جواب هاى روشن دارند. (همان، ج 2، ص 216)

2. عدم حجيت كتاب نسبت به غير مقصودين بافهام بخاطر احتمال اعتماد متكلم به قرينه اى بين خود و مقصودين بافهام. پاسخ گفته اند: كه اصل عدم قرينه، اين احتمال را نفى مى كند. احتمالاتى چون مخفى شدن مقصود از سوى متكلم، اعتماد متكلم به قرينه منفصله، قرينه متصله مورد غفلت سامع و يا قرينه متصله غير لفظى، جملگى با ظهور حال متكلم و اصل عدم غفلت قابل نفى است.