ترجمه الغدیر جلد 19

آنچه مسلم است و ائمه مذاهب بر آن اتفاق دارند اين است كه اذان و اقامه گفتن جز در نمازهاى معين جايز نيست. شافعى در كتاب " الام " مى نويسد: "اذان جز براى نمازهاى معين نيست. زيرا ما نديده ايم كه براى پيامبر خدا "ص" جز به هنگام نمازهاى معين اذان گفته باشند. بهتر اين است كه پيشنماز به موذن دستور دهد كه در اعياد و نمازهاى جماعت كه مردم جمع ميشوند بگويد: الصلاه جامعه. يا بگويد: وقت نماز در رسيد. و اگر بگويد: بيائيد براى نماز، عيبى ندارد. و اگر بگويد: حى على الصلاه، اشكالى ندارد گر چه چون جزو اذان است بهتر آن كه از گفتنش خود دارى شود ... " مالك در " موطا " مى گويد:" از چندين
نفر از دانشمندان شنيده ام كه گفته اند: در عيد فطر ودر عيد قربان از زمان رسول خدا "ص"تا امروز بانگ دادن و اقامه وجود نداشته است. " و مى گويد: " اين سنتى است كه درميان ما بر سر آن اختلافى وجود ندارد. " شوكانى در نيل " الاوطار " مى نويسد: " احاديثى كه در اين موضوع هست دلالت بر اين معنا دارد كه اذان و اقامه گفتن در نماز عيدين نامشروع است. عراقى مى گويد: همه علما طبق اين عمل كرده اند. ابن قدامه در كتاب " مغنى " مى گويد: در اين باره كسى كه نظرش قابل اهميت و اعتنا باشد نظرى بر خلاف نداده است. "

درباره راهنمائى رسول اكرم "ص" در مورد نماز عيد فطر و قربان، و اين كه حضرتش نماز عيد را بدون اذان و اقامه برگزار مى كرده روايات و احاديث بسيار هست كه چند تائى را مى آوريم:

1- جابر بن عبد الله انصارى مى گويد: " روزى عيدى با پيامبر "ص" بودم. نخست و پيش از خطبه، نماز را شروع كرد بدون اذان گفتن و اقامه. بعد برخاسته به بلال تكيه زد و به پرهيزگار و خدا ترسى امر كرد و به فرمانبردارى "از تعاليم الهى" برانگيخت و مردم را پند و اندرز داد و آنگاه برفت پيش زنان و ايشان را پند و اندرز گفت و موعظه فرمود. "

2- جابر بن سمره مى گويد: " چندين بار- نه يك بار و دوبار- با پيامبر"ص" نماز عيد خواندم بدون اذان و اقامه بود."

3- ابن عباس و جابر بن عبد انصارى مى گويند: " در عيد فطر و عيد
قربان اذان گفته نمى شد.

4- ابن عباس مى گويد: "پيامبر خدا "ص" نماز عيد را بدون اذان و اقامه خواند، و ابو بكر و عمر يا عثمان "يحيى كه اين را از ابن عباس روايت كرده شك دارد در كلمه عثمان" "