ـ پيامبر خدا(ص ) : آيا شما را از شاهان اهل بهشت خبرندهم ؟ هر ناتوان مستضعفى .ـ آيـا شما را از بدترين بندگان خدا آگاه نسازم ؟ درشتخوى متكبر , آيا شما را از بهترين بندگان خدا آگاه نسازم ؟ ناتوان مستضعف .ـ امام على (ع ) در توصيف پيامبران , مى فرمايد : آنان گروهى مستضعف بودند.را بـه گـرسـنـگـى آزمود و به سختى گرفتارشان ساخت و به جاهاى ترسناك امتحانشان كرد و باناملايمات آنان را خالص و پاك گردانيد.مـپـنـداريـد كـه ايـن نـاشـى از نـادانـى به موارد آزمايش و امتحان در هنگام بى نيازى و داشتن قدرت است .مى بخشيم در نيكويى به ايشان مى شتابيم ؟ نه , نمى فهمند)).را به واسطه دوستان خود كه در نظر ايشان مستضعف و ناتوانند , مى آزمايد.ـ نـيـز در وصـف پـيـامـبـران , مـى فـرمـايـد : امـا خداوند سبحان فرستادگان خود را صاحبان اراده اى نـيـرومـنـد قـرار داد , كـه به ظاهر ضعيف و فقيرند , قناعتى عطايشان فرمود كه دلها و ديدگان را پراز بى نيازى مى سازد و فقرى كه چشمها و گوشها را از آزار و ناراحتى لبريز مى كند.ـ در گذشته برادرى دينى داشتم كه ناتوان و مستضعف بود و چون گاه كار و كوشش مى رسيد , همانند شير شرزه و مار گرزه بود.
نقش مستضعفان در جامعه
ـ پـيـامبر خدا(ص ) : مرا در ميان ضعيفان بجوييد , زيرا كه شما به واسطه مردمان ضعيف است كه روزى مى خوريد و يارى مى شويد.ـ مادرت به عزايت بنشيند اى پسر ام سعد! آيا شما جز به وسيله ضعيفانتان روزى مى خوريدو يارى مى شويد؟ .ـ جز اين نيست كه شما به وسيله ضعيفانتان , يارى مى شويد.ـ در حقيقت خداوند اين امت را به واسطه دعا و نماز و اخلاص ضعيفان آن , يارى مى كند.ـ امـيـة بن خالد درباره پيامبر(ص )مى گويد : آن حضرت به كمك مسلمانان پابرهنه و بينوا فتح مى كرد و پيروز مى شد.
دولت مستضعفان
قرآن .((و خـواسـتـيـم بـر كـسانى كه در آن سرزمين ناتوان نگه داشته شده بودند , منت نهيم و آنان را پيشوايان قرار دهيم و وارثان گردانيم )).ـ امـام عـلـى (ع ) : دنـيـا پس از چموشى با مامهربان شود , همچون مهربان شدن شتر بدخوى به فرزندش .برخواند : ((و خواستيم بر كسانى كه در آن سرزمين ناتوان نگه داشته شده بودند منت نهيم )).ـ دربـاره آيـه ((خـواسـتـيـم بـر كـسـانـى كـه نـاتـوان نـگـه داشـته شده بودند )) , فرمود : آن مستضعفان خاندان محمدند.مى گرداند و دشمنشان را ذليل مى سازد.ـ پـيـامـبـر خـدا(ص ) به على و حسن وحسين (ع ) نگاه كرد و گريست و فرمود : شما بعد از من مستضعفيد.
استضعاف معنوى
قرآن .((مگر آن مردان و زنان و كودكان مستضعف كه چاره انديشى نتوانند و راهى نيابند.ـ امـام باقر(ع ) درباره آيه ((مگر آن مردان و زنان و كودكان مستضعف )) , فرمود :مستضعف كسى است كه نه توان كافر شدن را دارد و نه راه ايمان را پيدا مى كند تا مؤمن شود.كودكان و مردان و زنانى كه عقل و فكرشان به اندازه كودكان است , تكليف برداشته شده است .ـ نـيـز دربـاره هـمـيـن آيـه , فرمود : نه چاره انديشى مى دانند كه بدان سبب به كفر درآيند و نه راه راست را پيدا مى كنند , تا به قلمرو ايمان درآيند , بنابراين , از كفر و ايمان بهره اى ندارند.ـ امـام صادق (ع ) در پاسخ به سؤال ازحد و مرز مستضعف كه خداى عزوجل از وى ياد كرده است , فـرمود : منظور از اين مستضعف كسى است كه سوره اى از قرآن را نمى داند , در حالى كه خداوند عزوجل او را به گونه اى آفريده كه سزاوار نيست يك سوره را نداند و نخواند.ـ مستضعفان طبقات گوناگونى هستندو هر يك از اهل قبله كه ناصبى نباشد , مستضعف است .
كسى كه مستضعف به شمار نمى آيد
ـ امـام صـادق (ع ) : كسى كه اختلاف (مردم بر سر عقايد و مذاهب ) را بشناسد , مستضعف به شمار نمى آيد.ـ كسى كه اختلاف مردم (بر سر عقايد ومذاهب ) را بشناسد , مستضعف نيست .ـ امام على (ع ) : نام مستضعف بر كسى كه حجت و برهان (خدا) به او برسد و گوشش آن رابشنود و دلش آن را فهم كند , نهاده نمى شود.ـ امام كاظم (ع ) : ضعيف كسى است كه حجت به او نرسيده و اختلاف را نمى شناسد.اختلاف را بداند مستضعف نيست .ـ امـام بـاقر(ع ) در پاسخ به سؤال از مستضعفان , فرمود : زن كم عقل پرده نشين و كلفتى كه به او مـى گـويـى : نماز بخوان و نماز مى خواند و جز حرفى كه تو به او زده اى چيز ديگرى نمى فهمدو بـنـده اى كـه او را بـراى فـروش از ايـن شـهـر بـه آن شـهر مى برند و جز آنچه تو به او مى گويى هيچ نمى فهمد و پيرمرد سالخورده رو به موت و كودك خردسال .گـردن كـلفت اهل حرف و بحث و جدل كه از پس خريد و فروش بخوبى برمى آيد و نمى توانى در چيزى مغبونش كنى , آيا به چنين كسى مستضعف مى گويى ؟ نه , هرگز.گمراهى .
گمراهى
قرآن .((آنان كسانى هستند كه گمراهى را به هدايت خريدند و در نتيجه تجارتشان سود نكرد و رهيافته نبودند)).