قرآن .((ما را به صراط مستقيم هدايت كن )).ـ امـام صـادق (ع ) : مـردم بـه چـپ و راسـت مـنـحـرف شـدنـد , امـا مـا و شيعيانمان به صراط مستقيم هدايت شديم .ـ امـام عـلـى (ع ) : راسـت و چپ گمراهى است و راه وسط همان شاهراه است , كتاب خدا و سنت پيامبر به آن راهنماست و رسيدن به سنت و عاقبت نيكو از اين شاهراه ميسر است .ـ از راست و چپ راههاى گمراهى را پيش گرفتند و راههاى مستقيم و هدايت را رها كردند.ـ در توصيف ائمه (ع ) , مى فرمايد : آنان به منزله راهنمايان بيابانها هستند.را در پـيـش گـيـرد او را به رفتن آن راه تشويق و ستايش مى كنند و نويد نجات به وى مى دهند وهـركـه به راست و چپ منحرف شود , از كجراهه اى كه در پيش گرفته نكوهش مى كنند و او را ازهلاكت بر حذر مى دارند.
قرآن و صراط مستقيم
قرآن .((مـا را بـه راه راسـت هـدايـت فـرمـا , راه كـسانى كه نعمتشان داده اى , نه غضب شدگان و نه گمراهان )).((كسانى كه از خدا و رسول فرمان برند همانان با كسانى هستند كه خداوند نعمتشان داده (يعنى ) با پيامبران وصديقان و شهيدان و صالحان , و نيكو همدمان هستند اينان )).
معناى صراط مستقيم
قرآن .((در حـقـيـقـت , خدا پروردگار من و پروردگار شماست ,پس اورا بپرستيد كه اين است صراط مستقيم )).((چـگـونه كفر مى ورزيد حالى كه آيات خدا بر شما خوانده مى شود و رسول او در ميان شماست ؟ هركه به خدا تمسك جويد , قطعا به صراط مستقيم هدايت شده است )).((و صراط مستقيم پروردگارت همين است .ـ امـام عـسـكـرى (ع ) ـ درباره آيه ((ما رابه صراط مستقيم هدايت فرما)) ـ : آدمى مى گويد : آن تـوفـيقى را كه عطايمان كردى تا در ايام گذشته عمر خود طاعتت كنيم بر ما ادامه بده تا در ايام مانده عمر خود نيز طاعتت كنيم .مستقيم دو گونه است : صراط دنيا و صراط آخرت .و تفريط به دور است , راه ميانه است و به سوى باطل كمترين انحرافى ندارد و صراط آخرت ,همان راه مؤمنان به سوى بهشت است كه راهى است مستقيم .ـ امـام صادق (ع ) درباره معناى صراط , مى فرمايد : آن راه شناخت خداى عزوجل است و دوگونه مى باشد : صراطى در دنياست و صراطى در آخرت .اطاعتش واجب است .هـركـه در دنـيـا او را بشناسد و ازراهنماييهايش پيروى كند از صراط آخرت كه پلى است بر روى دوزخ , بگذرد.ـ صراط مستقيم , اميرالمؤمنين على (ع ) است .ـ امام سجاد(ع ) : ماييم صراط مستقيم و ماييم رازگاه علم او.ـ امام على (ع ) : صراط مستقيم خدا و دستگيره محكم و ناگسستنى او , من هستم .ـ امـام صـادق (ع ) درباره آيه ((ما را به صراط مستقيم هدايت فرما)) , مى فرمايد: ما را به راه راست رهنمون شو , مارا به پيمودن راهى كه به محبت تو مى انجامد و به بهشتت مى رساند , رهنمون شو تا از هواهاى نفس خود پيروى نكنيم و به هلاكت نيفتيم .ـ پـيـامـبر خدا(ص ) نيز درباره همين آيه , مى فرمايد : مارا ارشاد فرما به ((صراط مستقيم ))يعنى ديـن اسـلام , زيـرا هيچ دينى جز اسلام راست و مستقيم نيست , چون توحيد و يگانه پرستى در آن نـيـست , ((صراط كسانى كه نعمتشان دادى )) يعنى پيامبران و مؤمنان كه خداوند نعمت اسلام و نـبـوت را ارزانـيشان داشت , ((نه غضب شدگان )) , مى فرمايد : مارا به غير دين آنان كه برايشان خشم گرفته اى , يعنى يهود , راهنمايى فرما , ((و نه گمراهان )) يعنى نصارا.
ويژگيهاى صراط
ـ امام صادق (ع ) : صراط , از مو و ازلبه شمشير باريكتر است .ـ پيامبر خدا(ص ) : صراط , باريكتر از مو و برنده تر از شمشير است .ـ بر روى جهنم , پلى است كه از مو باريكتر و از شمشير تيزتر است .
آنچه موجب پايدارى بر صراط است
ـ پيامبر خدا(ص ) : پايدارترين شما بر صراط , كسى است كه محبتش به اهل بيت من بيشترباشد.ـ اى عـلـى ! چـون روز قـيـامت شود ,من و تو و جبرئيل بر صراط مى نشينيم و هيچ كس از صراط نخواهد گذشت مگر اين كه پروانه ولايت تو را با خود داشته باشد.ـ به على (ع ) فرمود : محبت تو در دل هيچ مؤمنى جاى نگرفت , مگر اين كه هرگاه پايش بر صراط بلرزد , گامش استوار شود تا آن كه خداوند , به سبب محبتش به تو , او را به بهشت در آورد.
پلهاى صراط
قرآن .((همان پروردگار تو سخت در كمين است )).ـ امـام صادق (ع ) درباره آيه ((همانا پروردگار تو سخت در كمين است )) , مى فرمايد :(كمينگاه ) پلى است بر روى صراط كه هيچ بنده اى با داشتن مظلمه اى به گردن , از آن نمى تواندبگذرد.ـ پيامبر خدا(ص ) : آن گاه صراط برفراز جهنم گذاشته مى شود.سـه پـل قرار دارد : روى يكى از آن ها امانتدارى و خويشاوندى جاى دارد , روى دومى نماز وروى سومى عدالت پروردگار يگانه جهانيان .
گروههاى مردم در گذشتن از صراط
ـ امـام صـادق (ع ) : مـردم در گذشتن ازصراط به چند گروه تقسيم مى شوند : برخى مانند برق مـى گـذرنـد , برخى مانند اسب به تاخت مى روند , برخى با سينه خيز مى گذرند و بعضى هم در حالى مى گذرند كه خود را به آن آويخته اندو آتش مقدارى از بدن آنها را گرفته است .ـ پيامبر خدا(ص ) : مردم بر صراط باشند , برخى آويزان , بعضى لغزان و برخى پا برجا.ـ در گـذشـتـن از صراط برخى از مردم چون برق مى گذرند , و برخى چون چشم به هم زدنى و برخى مانند اسبان و شتران تندرو وبرخى مانند افراد پاى بسته .آهستگى مى گذرند و عده اى در آن (دوزخ ) مى افتند.ـ عـده اى از صـراط همچون برق مى گذرند و عده اى همچون باد و به عده اى نورى داده مى شود كـه جـلوى پايشان را روشن مى بينند و عده اى چهار دست و پا مى گذرند و به سبب گناهانى كه كرده اند آتش قسمتى از آنهارا فرا مى گيرد.ـ وضو را كامل بگير , تا از صراطهمچون ابر بگذرى .ـ موسى (ع ) در مناجات عرض كرد :بار خدايا! پاداش كسى كه حكمت تو را آشكارا و پنهانى تلاوت كند چيست ؟ فرمود : اى موسى ! از صراط همچون برق مى گذرد.خردسالى .خردسالى .