رابطه حركات طبيعي بدن و نفس - حرکت و زمان در فلسفه اسلامی ج1 جلد 2

This is a Digital Library

With over 100,000 free electronic resource in Persian, Arabic and English

حرکت و زمان در فلسفه اسلامی ج1 - جلد 2

مرتضی مطهری

| نمايش فراداده ، افزودن یک نقد و بررسی
افزودن به کتابخانه شخصی
ارسال به دوستان
جستجو در متن کتاب
بیشتر
تنظیمات قلم

فونت

اندازه قلم

+ - پیش فرض

حالت نمایش

روز نیمروز شب
جستجو در لغت نامه
بیشتر
لیست موضوعات
توضیحات
افزودن یادداشت جدید

رابطه حركات طبيعي بدن و نفس

ولي ظاهرا اينطور نيست ، مرحوم آخوند يك مطلب ديگري را هم در اينجا مي خواهد بيان كند و آن اينكه : در باب حركات طبيعي اين مسئله مطرح است ( 1 ) كه
اگر ما قائل بشويم كه حركات اعضائي از قبيل قلب مستقل از نفس و روح انجام مي گيرد ، همان ثنويت دكارت را پذيرفته ايم . آيا امثال مرحوم آخوند به چنين ثنويتي قائل هستند ؟ نه ، مرحوم آخوند يك حرفي دارد كه حرف بسيار بسيار شريف و عميقي استو آن اينكه : هيچ كاري از كارهاي طبيعي در حوزه بدن صورت نمي گيرد مگر به اراده نفس . عمل قلب همان اندازه ارادي است كه حرف زدن ما ارادي است ، ولي اراده نفس به حركات طبيعي احدي التعلق است . يعني يك اراده ثابت پيوسته غير متغير.

و فرق آن با اراده در كارهاي اختياري اين است كه اراده در اين كارها احدي التعلق نيست و متغير است ، گاهي اراده شي ء و گاهي اراده ضد آن و گاهي چيز ديگر . ولي اگر ما در كارهائي مثلا راه رفتن وضع موجود را نمي داشتيمو يك اراده از اول عمرمان تا به آخرش به راه رفتن تعلق گرفته بود ، مثل همان حركت قلب مي شد . ممكن است كسي بگويد شما چه دليلي بر اين مطلب داريد ؟ شايد همان طوري باشد كه دكارت مي گويد .

1 - اگر مرحوم آخوند اين را در اينجا مطرح نكرده ، ولي در سفر نفس مطرح كرده است . آيا كارهاي طبيعي كه در بدن صورت مي گيرد و ما اصطلاحا آنها را كارهاي غير اختياري مي ناميم ، اينها واقعا صد در صد طبيعي است ؟ يعني هيچ نحو اراده اي از نفس تعلق نگرفته است ؟ چون فعل اگر فعل نفس باشد مساوي استبا ارادي بودن . بياييم همين جور كه امروزيها مي گويند بگوييم كه ما يك سلسله كارهاي نفساني در بدن داريم كه همين كارهاي اختياري است و يك سلسله كارهاي طبيعي داريم . و فلسفه دكارت بر همين اساس است .

/ 93