شـبـه جـزيـره عـربـسـتـان گهواره تمدن اسلامى و زادگاه پيامبر گرامى اسلام ـ (ص ) ـ است . بـراى روشـن شـدن پيامدها و دستاوردهاى رسالت آن حضرت و امامان (ع ) لازم است نخست با اين شبه جزيره آشنا شويم .در ايـن درس ، مـوقـعيت جغرافيايى ، اوضاع سياسى ، اقتصادى ، دينى ، فرهنگى و خانوادگى جزيرة العرب پيش از بعثت ، بررسى مى شود.
موقعيت جغرافيايى
عـربـسـتـان ، بـزرگ تـرين شبه جزيره دنياست كه در جنوب غربى آسيا واقع است و از سوى شـرق بـه خـليـج فـارس و درياى عمان ، از سوى جنوب به اقيانوس هند و خليج عدن از سوى مغرب به درياى سرخ و خليج عقبه و از سوى شمال به عراق و اردن محدود مى شود.بـيـشـتر نواحى اين شبه جزيره ، كه بيش از سه ميليون كيلومتر مربع وسعت دارد، صحراست و حـاشـيـه بـاريـكى از زمين هاى آباد و مسكونى ، اطراف آن را فرا گرفته و بيشتر محصور به دريـاسـت . نـواحـى كـوهـسـتـانـى ، داراى آب و هوايى معتدل و سرزمين هايى حاصلخيز و قسمتهاى ساحلى آن ، گرم و مرطوب و دشت ها و ريگزارهاى آن خشك و سوزان است .(2) اين شبه جزيره از نظر جغرافيايى به سه منطقه تقسيم مى شود:1 ـ بـخـش مـركزى ، كه به (صحراى عرب ) معروف است وگسترده ترين بخش اين شبه جزيره را تشكيل مى دهد.2 ـ بـخش شمالى ، (حجاز) نام دارد و چون ميان سرزمين هاى (نَجد) و (تِهامه ) قرار گرفته ، آن را (حـجـاز) نـامـيـده انـد حـجـاز از مـاده (حـجـز) اسـت بـه مـعـنـاى (فـاصـله وحـائل ) اسـت حـجـاز كـه از فـلسـطـيـن تـا بـحـر احـمـر و از (ايـله ) تـا يـمـن را شـامـل مى شود، سرزمينى كوهستانى با بيابانى وسيع ، ولى بيشتر ريگ زار است و بى آب و بى حاصل .3 ـ بـخـش جـنـوبـى ، كـه بـر سـاحـل اقـيـانـوس هـنـد و دريـاى سـرخ قـرار گـرفـتـه و شامل (يمن ) و (حَضَر موت ) است وضع سياسى .عـرب جاهلى از نظر سياسى ، تابع نظم و فرمانبرى از قدرت خاصى نبوده ، بلكه تنها به قـدرت قـبـيـله خـويش مى انديشيده و با ديگران همان مى كرده كه ناسيوناليست هاى افراطى و نژادپرستان با ديگر ملت ها و نژادها مى كنند.قـبـيـله ، تـشـكـيـلاتـى مـسـتـقـل و در هـمـه چـيـز مـتـكـى بـه خود بود و از نظر افراد قبيله ، تمام قبايل ديگر بيگانه به شمار مى رفتند و هيچ گونه حقوق و احترامى نداشتند. از اين رو، غارت امـوال ، كـشـتـن افراد و ربودن زنان قبايل ديگر هيچ منعى نداشت . افراد هر قبيله نسبت به قبيله خـود سخت متعصب بودند و براى بالا بردن ارزش قبيله خويش و افزون نشان دادن افراد خود در برابر قبايل ديگر حتى از شمارش گور مردگان خود نيز دريغ نمى كردند.(3)
وضع اقتصادى
شـغـل اصـلى اعراب بَدَوى دامپرورى بود و در آن محيط خشك ، پيوسته درجست وجوى چراگاه هاى مـنـاسـب بـودنـد تـا نـياز دام هاى خود را تاءمين كنند. تنها در اطراف (يثرب ) و (طائف ) باغستان هايى بود كه برخى مردم در آن به كشاورزى مشغول بودند. در (يمن ) نيز زراعت رونق داشت .وجـود كـعـبـه در ايـن سـرزمـيـن و تـقـدّسـى كـه ايـن خـانـه مـيـان قبايل مختلف داشت آن ها را از
لطفا منتظر باشید ...
