انواع مشاركت تعاوني - اندیشه سیاسی مسکویه نسخه متنی

6 ـ تعاون در فلسفه سياسى مسكويه براساس اين پيش‏فرض است كه شهروندان هم به حقوق خود آشنايى دارند و هم به شرايط و اوضاع حاكم بر جامعه واقف‏اند و مىدانند كه حاكمان سياسى با اتصاف به شرايط دينى و مقبوليت اجتماعى بر روى كار آمده‏اند؛ بنابراين، «تعاون» با آن‏ها براى نيل به سعادت هم حق و هم تكليف است و در صورت ظلم و جور، مخالفت و انزجار از آنان نيز حق است و هم تكليف.

انواع مشاركت تعاوني

در فلسفه سياسى معلم ثالث مشاركت تعاونى بر مبناى اهداف آن شناسايى شده و در چهار نوع است:

1 ـ مشاركت بدوى (معطوف به معاش)

مشاركت بدوى عمدتاً صبغه اجتماعى دارد و عبارت از هم‏كارى و هم‏يارى انسان‏ها براى قوام حيات مادى خود و تأمين حداقلى از ضرورت‏هاى اوليه زندگى است تا با كمك و مشاركت جمعى بتوانند زندگى خود را تأمين كنند. مسكويه با انتقاد از اين نوع مشاركت، آن را بىثبات و زوال‏پذير مىداند، زيرا در صورت وصول به ضرورت‏هاى اوليه زندگى انگيزه مشاركت فردى و جمعى از بين مىرود؛ بنابراين، در جوامعى كه همه شهروندان خواهان اين نوع از مشاركت باشند يا نظام سياسى شكل نمىگيرد و يا به تعبير معلم ثالث، در اين اوضاع و احوال، زوال نظام سياسى پديد مىآيد: «هذِهِ هى الْحالُ الَّتى تُسمَّى خَرابَ الْمُدن».1

1. همان، ص 251.