مقدّمه - اندیشه سیاسی مسکویه نسخه متنی

مقدّمه

طرح موضوع

قرن‏هاى سوم و چهارم هجرى در تاريخ انديشه اسلامى اهميت فراوانى دارد. انديشمندان و فيلسوفان بزرگ اسلامى، از جمله فارابى، ابوعلى سينا، ابوحيان توحيدى، ابوسليمان سجستانى، صاحب بن عباد، ابوعلى مسكويه، ابن عامرى و اخوان‏الصفا همه در اين مقطع تاريخى زيسته‏اند و در حقيقت، اين دوران اوج شكوفايى فلسفه سياسى در اسلام است. پيش‏تر نويسنده كنكاشى در افكار سياسى معلم ثاني1، ابونصر فارابى، مؤسس فلسفه سياسى در اسلام به عمل آورد و با عنوان «انديشه سياسى فارابي» به خوانندگان تقديم شد.

در ادامه، آن‏چه اينك ارائه مىشود تأملى در فلسفه سياسى معلم ثالث،

1. عنوان «معلم» اصطلاحى است كه به شخصيت‏هاى مؤسس كه در سير تاريخ انديشه منشأ تحول و تأسيس فكرى بوده‏اند اطلاق شده است. اولين بار به ارسطو، «معلم» گفته شد، سپس ابونصر فارابى كه مؤسس فلسفه عمومى و سياسى در جهان اسلام بود، نامزد منحصر به فرد معلم ثانى شد. گسترش و شكوفايى فلسفه در دنياى اسلام سبب شد كه نامزد «معلم ثالث» بيش از يك نفر باشد، به همين دليل در تاريخ انديشه اسلامى سه نفر به نام‏هاى ابوعلى مسكويه، ابوعلى سينا و ميرداماد به «معلم ثالث» ملقب شده‏اند. البته ميرداماد گاهى با لقب «معلم رابع» نيز ناميده شده است و ما نيز با همين لقب به تحقيق فلسفه سياسى او مىپردازيم. صدرالمتألهين شيرازى نامزد «معلم خامس» است و ما پيش از اين اجمالى از فلسفه سياسى او را در مجله «قبسات» شماره 10 و 11 به چاپ رسانديم. نگارنده در نظر دارد بعد از تك‏نگارىهاى انديشه سياسى، فلسفه سياسى اسلام را از معلم ثانى تا معلم خامس به زودى به انجام برساند. ان شاءا....