كارويژه‏هاى حكومت و رهبري - اندیشه سیاسی مسکویه نسخه متنی

شكاف، اختلاف و سستى دامنگير مىشود و در نتيجه، نظام و حكومت فاسد شده و رو به زوال مىرود.1

مسكويه براى نشان دادن وحدت در رهبرى و اين‏كه حكومت و رهبرى شورايى امرى ثانوى است به آيه «لو كان فيهما آلهة الا اللّه‏ لفسدتا»2 استناد كرده و مىگويد: اگر در زمين و آسمان دو تدبير و دو خدا باشد چون منشأ دو نوع رأى و تصميم خواهند بود نظام هستى فاسد مىشود.3

كارويژه‏هاى حكومت و رهبري

در فلسفه سياسى معلم ثالث حاكمان سياسى مجرى اعمال حاكميت دولت هستند و در رأس هرم قدرت وظايفى، از جمله: تصميم‏گيرى، قانون‏گذارى، قضاوت، تدبير و اجرا كه در قلمرو حكومت است، برعهده دارند. مسكويه همانند ساير فيلسوفان مسلمان در مواضع بسيارى بين كارويژه‏هاى حاكمان و حكومت تفاوت قائل نشده و وظايف حاكم را به حكومت نسبت داده است و بالعكس. اين كارويژه‏ها و وظايف، امور ثابت و غيرقابل تغيير نيستند، بلكه به تعبير او، در جامعه جمعيت فراوانى وجود دارد و اراده‏ها متكثر و منافع متفاوت است؛ بنابراين، تدبير و تصميم حاكمان به تناسب آن متغير خواهد بود. با وجود اين، اصول كلى كاركرد يك نظام را به صورت كلى مىتوان بدان‏گونه كه مسكويه ترسيم كرده، به شرح ذيل ارائه كرد:

1 ـ تأمين سعادت جامعه

در مبحث غايات حكومت، «سعادت» مهم‏ترين غايت حكومت بود و ذكر آن

1. همان، ص 65.

2. انبياء (21) آيه 22.

3. الهوامل والشوامل، ص 66.