شرايط و ويژگىهاى رهبري - اندیشه سیاسی مسکویه نسخه متنی

تأكيد شده است رهبرى كه حافظ سنت‏ها و قوانين الهى است بايد هشيار و بيدار باشد و سياست و صناعتش را مستحكم كند و امور مملكت را به سستى نيندازد و خود را به لذت‏هاى فانى مشغول نكند و كرامت و غلبه را جز از راه صحيح نخواهد، زيرا هرگاه از حدود مملكت غفلت كند خلل و رخنه‏اى ايجاد مىشود و اوضاع آيين بر هم مىخورد و مردم در شهوات فرو مىروند و آشوبگران زياد مىشوند و در نتيجه، سعادت به شقاوت تبديل مىشود و اختلافات و دشمنىها بالا مىگيرد و تفرقه در ميان امت به وجود مىآيد و اهداف و اغراض جامعه ناديده انگاشته مىشود و به فروپاشى نظام مطلوب شريعت و اوضاع الهى مىانجامد؛ بنابراين، وجود «امام حق» و «مَلِك عادل» ضرورى مىگردد:

فَاُحتيجَ حينئذٍ اِلى تَجْديد الاَْمْرِ وَاِسْتِئنافِ التَّدْبيرِ وَ طَلَبِ الاِْمامِ الْحَقِّ وَالْمَلَكِ الْعَدل.1

شرايط و ويژگىهاى رهبري

معلم ثالث در «الهوامل والشوامل» درباره حكومت و فرمان‏روايى چنين مىگويد:

[حكومت] صناعتى است كه قوام مدينه بدان بسته است، مردمان را طوع و اكراه بر طريق مصالح شرعى و سياسىشان سوق مىدهد و از مراتب و موقعيت آنان و وضعيت معيشتىشان حفاظت مىكند تا نظام اجتماعى بر بهترين وجه جريان يابد.

سپس در ادامه، با توجه به جايگاه و نقش مهم شهريار در حيات اجتماعى انسان‏ها و حكومت و سياست معتقد است حاكم بايد به اوصاف و ويژگىهايى متصف باشد:

اذا كانت هذه الصناعة فى هذه الرتبة فينبغى ان يكون صاحبها مقتنياً

1. همان، ص 130.