س ـ كسانى كه براى شركت در نماز مغرب در مكه و مدينه وارد مساجد مى شوند و نمازهاى خود را با جماعت مى خوانند، آيا جايز است بلافاصله بعد از نماز جماعت نماز عشا را بخوانند يا نه ؟ ج ـ مانع ندارد و اگر وقت نشده بايد صبر كنند. * س ـ كسى خيال مى كرد كه بر سنگهاى فرش شده در مسجد الحرام ـ زاده الله شرفاً ـ سجده صحيح نيست و بر پشت دست سجده مى كرده است، آيا نمازهايى كه به اين نحو خوانده چه حكمى دارد ؟ ج ـ صحيح نيست، مگر جاهل قاصر باشد. س ـ در ليالى مقمره در مكه، كسانى كه نماز صبح را به جماعت با ساير مسلمين مى خوانند، آيا بايد بعد از روشن شدن هم دوباره بخوانند، يا همان نماز كه به جماعت خوانده اند كافى است ؟ ج ـ در فرض مرقوم، جماعت صحيح است و اعاده ندارد. س ـ كسى كه قصد كرده است تا پايان روز ترويه ( هشتم ذى حجه ) در مكه اقامت نمايد، به تصور اينكه از آغاز ورودش به مكه تا روز ترويه ده روز است و بر اين اساس، چند روز (1)1 ـ آية الله بهجت: اشكالى ندارد با رعايت وظيفه منفرد، چه آنكه استتار قرص كافى است. آية الله خويى: اگر نماز مغرب قبل از زوال حمره مشرقيه باشد، فتواى ايشان به صحت آن معلوم نيست و لذا احتياط رعايت شود. آية الله سيستانى: اگر قبل از دخول وقت، نماز با آنها بخواند مجزى نيست. آية الله صانعى: اشكال ندارد چون استتار قرص كافى است. آية الله مكارم: وقت وارد شده است. (2)2 ـ آية الله بهجت: نمازهايش را قضا كند و نماز طواف را خود يا نايبش اعاده نمايد. آية الله تبريزى: نمازهايى كه به اين صورت خوانده، باطل است و بايد اعاده كند و اگر نماز طواف را هم به اين صورت خوانده، حكم نسيان نماز طواف بر آن جارى است، چنانچه متمكّن است بايد پشت مقام ابراهيم اعاده كند، و اگر متمكّن نيست مى تواند در جاى خود اعاده كند. آيات عظام خويى، صافى، گلپايگانى: جاهل قاصر مُستثنى نشده است. (3)3 ـ آيات عظام بهجت، تبريزى، خامنه اى، خويى، سيستانى، صافى، فاضل، گلپايگانى، مكارم، نورى: فرقى ميان شب هاى مهتابى و غير مهتابى نيست.
نماز را تمام خواند، بعد خلاف آن ثابت گرديد و معلوم شد ده روز نبوده است، وظيفه او در نمازچيست ؟ آيا تمام است يا قصر ؟ س ـ قرآنهايى كه در مسجد الحرام است بر بعضى نوشته شده كه «وقف است»ولى بر بعضى ديگر نوشته نشده است، شايع است آنها كه كلمه وقف و يا عبارت ديگرىكه مفهم وقف بودن باشد ندارد جايز است بردارند و چنين كارى احياناً شده است، بفرماييد جايز است يا نه؟ ج ـ برداشتن آنها بدون اينكه از متصدى ذيربط بگيرند، جايز نيست و بايد برگردانده شود. س ـ آيا مقدارى از سنگ صفا و مروه، يا از مشعر را مى شود با خود آورد يا نه ؟ ج ـ از صفا و مروه جايز نيست(2) و از مشعر مانع ندارد. س ـ نيت تيمم از حدث اكبر در مَسْجِدَين چيست ؟ 1 ـ آية الله بهجت: قصر است و بايد نمازش را احتياطاً قضا كند. آية الله خامنه اى: در مكّه و مدينه در كمتر از ده روز هم بين قصر و اتمام مخيّر است. آية الله صانعى: همانطرزكه گذشت در مكّهومدينه در كمتر از ده روز هم مخيّر است بين قصر و اتمام. آية الله فاضل: در فرض اول كه واقع ده روز را قصد كرده است نمازهايى را كه تمام خوانده صحيح است و تا وقتى كه انشاء سفر جديد نكرده است نمازها را حتى در عرفات و منى بايد تمام بخواند، اما در فرض دوم كه در واقع قصد ده روز نداشته و اشتباه كرده است نمازهايى را كه در مكه تمام خوانده صحيح است و مادامى كه در مكه است مخير بين قصر و اتمام است اما در عرفات و منى بايد شكسته بخواند. 2 ـ آية الله اراكى: احوط در هر دو صورت جمع است. آية الله تبريزى: در هر دو صورت در مكه قديم مخيّر است بين قصر و تمام و در غير آن وظيفه اش قصر است و نمازهايى را كه در غير مكه قديم تمام خوانده بنابر احتياط اعاده كند. آية الله خويى: فتواى ايشان در اين مسأله در دست نيست ولى آنچه نماز تمام خوانده و وقت آن گذشته قضا ندارد و قبلا گذشت كه در مكه قديمه شخص مخيّر بين قصر و تمام است. آية الله سيستانى: به هر حال نماز تمام در همه شهر مكّه صحيح است. داشت كه ماه سى روز است و روز ترويه مثلاً سه شنبه است، بعداً معلوم شد ماه 29 روز است و روز ترويه دوشنبه است، بايد نماز را تمام بخواند، و اگر واقع آن را قصد ندارد و فقط خيال مى كند كه ده روز مى ماند، مثل اينكه مى داند ماه 29 روز و ترويه دوشنبه است ولى در حساب اشتباه كرده و خيال مى كند تا آن روز ده روز است در حالى كه واقعاً نيست، بايد بعد از كشف خلاف نمازها را جمع بخواند على الأحوط(3) و آنچه تمام خوانده را نيز قصراً قضا نمايد. (4)3 ـ آية الله صافى، آية الله گلپايگانى: مسافر مخير است نماز خود را در تمام شهر مكه مكرمه و مدينه منوره به صورت تمام يا شكسته بخواند، بنابراين احتياط آن است كه پس از كشف خلاف نمازهاى خود را تمام بخواند. آية الله مكارم: بايد قصر بخواند، جمع لازم نيست. 4 ـ براى به دست آوردن حكم اين مسأله و شناخت نظريه آيات عظام به توضيح المسائل آنان مراجعه شود، مضافاً بعضى از آيات قائل بودند كه نماز را در تمام شهر مكه و مدينه مى توان به نحو تخيير بين قصر و اتمام انجام داد. س ـ شخصى مقلد هيچ يك از فقها نبوده; مثلاً ده سال، حالا مى خواهد تقليد كند، در اين ده سال مكه هم رفته است، آيا عبادتهاى او مثل نماز و روزه و حجش صحيح است يا نه ؟ ج ـ اگر اعمالش مطابق فتواى كسى كه بايد از او تقليد كند باشد صحيح است. (1)1 ـ آية الله اراكى، آية الله مكارم: اگر مطابق فتواى كسى كه الآن از او تقليد مى كند باشد صحيح است. آية الله سيستانى: اگر مطابق فتواى كسى كه الآن بايد از او تقليد كند باشد صحيح است، در غير اين صورت نيز گاهى صحيح است، مانند اينكه جاهل قاصر باشد و اخلال به چيزى شده باشد كه با جهل قصورى ضرر ندارد. آية الله صافى، آية الله گلپايگانى: اگر اعمالش مطابق واقع باشد و عبادات را به قصد قربت بجا آورده باشد صحيح است و راه به دست آوردن مطابق شدن آن با واقع اين است كه يا علم پيدا كند كه مطابق با واقع بوده يا آنكه مطابق فتواى مجتهدى كه فعلاً وظيفه اش تقليد از او است واقع شده است. ( توضيح المسائل 14، احكام تقليد ). 2 ـ آية الله اراكى، آية الله تبريزى: بنابر احتياط. آية الله بهجت: برداشتن خاك و سنگ از مسجد الحرام و صفا و مروه جايز نيست و اگر آورده بايد بر گرداند ولى از ساير اماكن حرام نيست (مناسك، س185). آية الله خويى: نظر ايشان راجع به برداشتن سنگ از صفا و مروه به دست نيامد. آية الله سيستانى: شكستن سنگ هاى صفا و مروه جايز نيست ولى برداشتن آنچه از آنجا جدا شده مانعى ندارد. آية الله صانعى: از مشاعر مقدّسه جايز نيست. آية الله گلپايگانى،: بيرون بردن خاك و سنگ از حرم ممنوع است على الأحوط. ( آراء المراجع، ص 434 ).
ج ـ اگر در مسجد جنب شده، بايد فوراً خارج شود و براى خروج از مسجد تيمم(1) بدل از غسل جنابت كند و با اين التفات اگر تيمم كند صحيح و با نيت است. س ـ در تطهير مسجد الحرام به نحوى كه عين نجاست را برطرف مى كنند و بعد با ظرف آب مى ريزند و مى شويند و از هر طرف با آب قليل شسته مى شود، انسان به نجاست تمام مسجد علم عادى پيدا مى كند، آيا جواز سجده بر آن سنگها از باب عسر و حرج است يا جهت ديگر ؟ ج ـ علم پيدا نمى شود و با فرض شك نبايد اعتنا شود. س ـ شخصى بدون اينكه خمس مال خود را بپردازد به حج رفته است و الآن مى خواهد بپردازد، آيا حج او صحيح است يا خير ؟ ج ـ اگر لباس احرام و قربانى با پول غير مخمس نبوده، عمل او اشكال ندارد و در غير اين صورت تفصيلاتى دارد كه به رساله مراجعه شود. س ـ اينجانب كه تحت تكفل پدرم هستم اگر خدا بخواهد سال آينده به اتفاق مادرم به زيارت خانه خدا مشرف خواهم شد، لازم به يادآورى است كه هزينه اين سفر را از پولهايى كه پدرم طى هفت يا هشت سال به عنوان هفتگى و يا پولى كه براى پس انداز به ما داده پرداخته ايم، قابل ذكر است كه پدرم تا اين تاريخ هيچ گونه وجهى به عنوان خمس نپرداخته است، 1 ـ آيات عظام اراكى، خويى، فاضل: مگر اينكه زمان خروج كوتاهتر از زمان لازم براى تيمم و يا مساوى باشد كه در اين صورت واجب نيست. آية الله بهجت، آية الله سيستانى: مگر اين كه زمان خروج كوتاهتر باشد از زمان تيمّم كه بايد بدون آن خارج شود يا مساوى باشد كه مخيّر است. آية الله تبريزى: نيت در تيمّم بدل از غسل جنابت، به جهت خروج از مسجد است. آية الله مكارم: مگر اينكه زمان خروج كوتاهتر از زمان تيمم باشد. (2)2 ـ آية الله گلپايگانى، كتباً فرموده: و با فرض يقين طواف و نماز از جهت تقيه محكوم به صحت است و شفاهاً فرموده: در وقت طواف نعلين بپا كند. ( آراء المراجع، ص 418 ). (3)3 ـ مراجعه شود به سؤال 667. آية الله بهجت: چنانچه با عين مال غير مخمّس معامله كرده; يعنى عين مال در مقابل لباس قرار گرفته، طواف و نماز با آن لباس باطل است ولى اگر لباس را به ذمّه خريده و بعد از معامله، آن مال غير مخمّس را در عوض دين پرداخت نموده، طواف و نماز با آن لباس باطل نيست.
خواهشمندم مرقوم بفرماييد كه حج ما با اين پول چه صورتى پيدا مى كند ؟ ج ـ اگر يقين به وجود خمس در پول مزبور نداريد حج اشكال ندارد و اگر يقين به وجود خمس در مال داريد لازم است احرام و قربانى(1) را از مال حلال يقينى تهيه نماييد.
(2)1 ـ آية الله مكارم: و ساير هزينه هاى حج. 2 ـ حكم آن مانند سؤال قبل است. آية الله بهجت: با توجه به لزوم خمس در هبه، على الأحوط و همچنين اين كه در طول هفت يا هشت سال اين پول جمع شده، بايد خمس به آن تعلّق گرفته باشد. آيات عظام تبريزى، خويى، سيستانى، فاضل: چنانچه پولهاى جمع شده تا سال تشرف به حج را تخميس نماييد به وظيفه عمل شده و حج اشكالى ندارد. * س ـ فرموده ايد اگر از طرف قاضى مكه حكم شد كه فلان روز عيد است و ما يقين به خلاف نداشته باشيم متابعت آنان جايز است، آيا اگر در همين فرض بتوان احتياط كرد و وقوف عرفات و مشعر و اعمال منى را بدون محذور انجام داد تا متابعت قطعى واقع شود، آيا اين كار لازم است يا نه؟
لطفا منتظر باشید ...
