استفتائات تبدّل
* س ـ كسى قصد بيرون رفتن از مكه را داشت، به همين جهت از اول در ميقات به نيت عمره مفرده مُحرم و وارد مكه شد و عمره مفرده را بجا آورد، بعداً از خارج شدن از مكه منصرف شد، آيا اين عمره، از عمره تمتع كفايت مى كند، يا بايد برگردد به ميقات و براى عمره تمتع مُحرم شود ؟س ـ زنى كه عادت ماهانه وقتيه و عدديه داشت و مثلاً روز هفتم ماه پاك مى شد، همان روز هفتم پاك شد و غسل كرد و اعمال عمره اش را بجا آورد، روز بعد لك ديد، باز غسل كرد و اعمال را انجام داد تا روز دهم و براى عرفات حركت كرد، روز يازدهم هم لك ديد، آيا حجش افراد است يا تمتع ؟
ج ـ در فرض مزبور وظيفه او تمتع است.
س ـ زنى روز هشتم خون ديد، خيال كرد حيض است، احرامش را تبديل به حج افراد كرد، بعد كه به عرفات رفت متوجه شد كه استحاضه است، وظيفه او چيست ؟
س ـ كسى كه حج افراد بر او واجب و متعين است و به قصد حج افراد در يكى از ميقاتها محرم شده است، آيا مى تواند نيت حج افراد خود را به عمره تمتع تبديل نمايد و بعد از انجام آن، حج تمتع به جا آورد و همچنين آيا مى تواند حج افراد را به عمره مفرده تبديل نمايد و بعد از انجام آن، براى عمره تمتع محرم شود ؟
ج ـ نمى تواند عدول كند و تبديل نمى شود.
س ـ شخصى با احرام عمره تمتع وارد مكه شده و بعد از اعمال عمره، براى حج افراد محرم شده است، آيا حج او صحيح است(635) ؟
حج، ولى تمتع واقع نمى شود و اگر از مكه محرم شده، در صورت اشتباه در تطبيق،(638) حج او صحيح و تمتع است، و در غير اين صورت حج او صحيح نيست.
س ـ شخصى(639) در حرم براى حج افراد محرم شده و بعضى از اعمال را انجام داده، وظيفه او چيست ؟
ج ـ اگر از روى جهل بوده، چنانچه ممكن نيست كه به ميقات برود و از آن جا محرم شود و به وقوف برسد، در همان محلى كه هست محرم شود(640) و اعمالى كه امكان تدارك آن با احرام هست تدارك كند و چنانچه تمام اعمال را با همان احرام انجام داده و بعد متوجه شده، حج او صحيح است.
باب دوم:
اعمال حج تمتع
و در آن چند فصل است : فصل اول:
احرام حج
م ـ واجب است بر مكلف كه بعد از تمام شدن اعمال عمره، احرام ببندد براى حج تمتّع.م ـ اگر نيت كند حج تمتع را و لبّيك هاى واجب را بطورى كه در احرام عمره ذكر شد بگويد، محرم مى شود و لازم نيست قصد كند احرام بستن را و همچنين لازم نيست قصد كند ترك محرمات را، چنانكه در احرام عمره گذشت.
م ـ نيت بايد خالص براى اطاعت خداوند باشد(643) و ريا موجب بطلان عمل است.
م ـ كيفيت احرام بستن و لبيك گفتن همان نحو است كه در احرام عمره ذكر شد.
م ـ تمام چيزهايى كه در محرمات احرام بيان شد، در اين احرام هم حرام است و آنچه كفاره داشت كفاره دارد، به همان ترتيب.
م ـ وقت احرام موسّع است و تا وقتى كه بتواند بعد از احرام به وقوف اختيارى عرفه برسد، مى تواند تأخير بيندازد و از آن وقت نمى تواند عقب بيندازد.
مكه خارج نشود بدون حاجت و اگر حاجتى براى بيرون رفتن پيش آمد(646) احتياط واجب آن استكه محرم شود به احرام حج و بيرون رود و به همان احرام براى اعمال حج برگردد.
م ـ اگر بدون حاجت و بدون احرام بيرون رفت از مكه، ليكن برگشت و احرام بست و حج بجا آورد، عملش صحيح است.
م ـ مستحب است احرام بستن در روز ترويه بلكه احوط است.
م ـ محل احرام حج، شهر مكه است(650) هر موضع كه باشد، گرچه در محله هاى تازه ساز، ولى مستحب است(651) در مقام ابراهيم (عليه السلام) يا حجر اسماعيل (عليه السلام)واقع شود.
م ـ اگر فراموش كند احرام بستن را و بيرون رود به منى و عرفات، واجب(652) است برگردد به مكه و احرام ببندد و اگر ممكن نشد به واسطه تنگى وقت يا عذر ديگر، از همان جا كه هست مُحْرم شود.
م ـ اگر يادش نيايد كه احرام نبسته، مگر بعد از تمامى اعمال، حجش صحيح است ظاهراً و احتياط مستحب آن است كه اگر يادش آمد، بعد از وقوف به عرفات و مشعر يا قبل از فارغ شدن از اعمال،(653) تمام كند حج را و در سال بعد اعاده كند.
استفتائات احرام حج
س ـ فاصله بعضى از محلات جديد الاحداث مكه تا مسجد الحرام بيش از 18 كيلومتر است و شايد عرفاً از «توابع» مكه حساب شوند نه اينكه «جزو» مكه باشند ; چرا كه تابلوهاى راهنمايى با فلش، جهت مكه را مشخص نموده اند، با اين كيفيت آيا مى توان براى حج در محلات فوق الذكر محرم شد ؟ج ـ اگر از محلات مكه است مانع ندارد(656) و اگر از محلات آن نيست يا مورد شك است كفايت نمى كند.
س ـ اشخاص معذورى كه مى توانند اعمال مكه را بر وقوفين مقدم بدارند، اگر جهلاً بدون احرام، اعمال مكه را قبل از وقوفين انجام دادند، چه صورتى دارد ؟
ج ـ كفايت نمى كند(658) و بايد يا قبل از وقوفين آنها را با احرام اعاده كنند يا بعد از وقوفين و اعمال آنها را به جا آورند.
س ـ حاجى در عرفات يا منى فهميد كه در احرامِ حج، تلبيه نگفته است، آيا در لحظه التفات، تلبيه كافى است و تكليف او چيست ؟
آورد، بايد چنين كند و اگر ممكن نيست(660) همانجا لبيك بگويد و اگر بعد از تقصير يا حلق متذكر شده، عملش صحيح است و لازم نيست لبيك بگويد.
س ـ شهر مكه را چند رشته كوههاى طولانى و مرتفع فرا گرفته و هر دو جانب كوه ساختمان شده است، گاهى چند كيلومتر بايد از اين جانب كوه رفت تا به جانب ديگر رسيد و ساكنين احد الجانبين، جداى از جانب ديگرند ; مثل شعب بنى عامر كه نزديك مسجد الحرام است و عزيزيه كه 9 كيلومتر يا بيشتر در جانب ديگر است و به حسب مسامحه عرفى، به همه اين قطعات مكه گفته مى شود، آيا احرام حج تمتّع از تمام اين نقاط و نقاط مشابه صحيح است يا نه ؟
ج ـ اگر در مكه است، احرام حج از آنجا صحيح است(661) هرچند از ساختمان هاى جديد الإحداث باشد.