لطفا منتظر باشید ...
آية الله تبريزى، آية الله خويى: احتياط واجب آن است كه در روز عيد باشد و اگر روز عيد نكرد تا آخر ذى حجه وقت دارد.
آية الله خامنه اى: اين احتياط واجب است.
آية الله سيستانى: احتياط مستحب اين است كه از روز عيد تأخير نشود و بعيد نيست تأخير آن تا آخرين زمانى كه بتواند اعمال حج را در ماه ذى حجه به جا آورد.
آية الله گلپايگانى: متعرض اين فرع نشده اند.
(6)6 ـ آية الله صانعى: بلكه تا ايامى كه صحيح است غير اعمال منى از اعمال حجّ.
كند و عمل را انجام دهد و فرقى نيست در اين حكم بين كسى كه عمداً ترك كرده يا نسياناً(1) وسهواً يا بواسطه مسأله ندانستن.
م ـ اگر براى اين شخص ممكن نشود برگشتن به منى، هرجا كه هست سر بتراشد يا تقصير كند و موى خود را بفرستد(2) به منى، در صورت امكان، و مستحب است كه مو را در منى دفن كند در محل خيمه خود.
م ـ جايز نيست طواف حج بكند قبل از تقصير يا سر تراشى و همچنين سعى را جايز نيست جلو بيندازد.
1 ـ آية الله بهجت: اگر پس از اعمال حج تدارك نمايد، اعاده طواف واجب است و در صورت تعمّد بنا بر احوط گوسفندى كفاره دارد ( مناسك، مسأله 414 ).
آية الله سيستانى: ناسى بنابر احتياط واجب ملحق به عامد است. ( مناسك، مسأله 408 ).
2 ـ آية الله صافى، آية الله گلپايگانى: مستحب است موى خود را بفرستد.
آية الله مكارم: بنا بر احتياط واجب.
(3)3 ـ آية الله مكارم: يا غير خيمه خود.
4 . آية الله صانعى: نيازى به اعاده اعمال مكّه نمى باشد و تقصير كفايت مى كند.
5 ـ آية الله اراكى، آية الله صانعى: بنابر احتياط پس از آن طواف و نماز آن و....
آية الله تبريزى، آية الله خويى: اعاده طواف و سعى لزوم ندارد، بلكه احتياط استحبابى دارد. (مناسك عربى، مسأله 409 والمسائل الشرعيه، ج1، ص383)، آية الله تبريزى: بلى اگر قبل از خروج از مكه متذكر شود، احتياط در خصوص اعاده طواف نبايد ترك شود.
آية الله سيستانى: اعاده طواف و سعى لازم نيست گرچه احوط است ولى اگر تقديم طواف براى عذرى غير از جهل و نسيان بوده اعاده لازم است.
آية الله فاضل، آية الله مكارم: بنابر احتياط واجب پس از آن سعى و....
نمى تواند به منى برگردد هرجا هست سر بتراشد و تقصير كند و اعاده كند طواف و نماز و سعى را.
* م ـ اگر از روى علم و عمد اينكار را كرده، بايد علاوه بر اعاده طواف و نماز و سعى يك گوسفند ذبح كند.
(6)6 ـ آية الله بهجت: در صورت تعمّد بنا بر احوط گوسفندى كفاره دارد.
آية الله گلپايگانى: گناه كرده ولى متعرض كفاره نشده است.
آية الله مكارم: بنابر احتياط اعاده كند طواف و نماز و سعى را.
م ـ اگر فقط طواف را از روى علم و عمد مقدم داشته گوسفند لازم است،(1) و اگر فقط سعى را مقدم داشته گوسفند لازم نيست، ليكن بايد اعاده كند آن را بعد از حلق يا تقصير و طواف و نماز آن.
تقصير كرد، احتياط آن است كه اعاده كند(4) تا ترتيب حاصل شود و اگر تكليفش سر تراشى بوده تيغ را بسر بكشد احتياطاً.
م ـ به احتياط واجب(5) بايد در منى اول رمى جمره كند و بعد از آن ذبح كند و بعد تقصير يا حلق.
1 ـ آية الله گلپايگانى: متعرض كفاره نشده اند.
2 ـ آية الله صانعى: مراد و مقصود از اين مسأله معلوم نشد.
3 ـ آية الله بهجت، آية الله مكارم: مسأله اجمال دارد.
4 ـ آية الله خويى: يعنى طواف و سعى را اعاده كند تا ترتيب حاصل شود.
آية الله سيستانى: اگر منظور اعاده طواف و سعى بعد از حلق يا تقصير باشد در صورتى كه جاهل يا ناسى باشد لازم نيست و امّا اعاده حلق يا تقصير كه ذيل عبارت آن را مى رساند لازم نيست حتى در عالم عامد.
آية الله صافى، آية الله گلپايگانى: لازم است اعاده طواف و نماز و سعى (آداب حج، م 855)
آية الله فاضل: يعنى احتياطاً طواف و سعى را اعاده كند تا ترتيب حاصل شود و وجهى براى آخر مسأله نمى باشد.
5 ـ آية الله اراكى: على الأشهر الأحوط لازم است اول رمى و بعد....
آية الله تبريزى، آية الله خويى: واجب است كه ذبح پس از رمى جمره عقبه باشد و بنابر احتياط حلق و تقصير بايد پس از آن دو باشد.
آية الله خامنه اى، آية الله مكارم: ترتيب مزبور واجب است و اگر رعايت نكند گناه كرده و امّا عملش صحيح است.
آية الله سيستانى: مى تواند قبل از ذبح حلق يا تقصير كند در صورتى كه قربانى را در جايى كه ذبح در آن مكان جايز است تهيّه كرده باشد.
آية الله صانعى: به احتياط مستحب چون ترتيب لازم نمى باشد و حكم مسأله بعد از اينجا روشن مى شود.
آية الله گلپايگانى: على الأحوط اول رمى جمره عقبه كند و بعد....
م ـ اگر برخلاف اين ترتيب عمل كند، پس اگر از روى غفلت و سهو بوده، اعاده لازمنيست و اگر از روى جهل به مسأله بوده بعيد نيست كه اعاده نخواهد و احتياط به اعاده است و اگر از روى علم و عمد بوده(1) در صورت امكان احتياط را ترك نكند.
بوى خوش و اما صيد(5) از دو جهت حرمت داشت: يكى آنكه در حرم صيد جايز نيست نه براى محرم و نه براى غير محرم و اين حرمت باقى است. دوم آنكه بر خصوص محرم نيز صيد جايز نيست، چه در حرم باشد يا غير حرم و بعيد نيست كه بواسطه حلق يا تقصير از جهت دوم حرمت برداشته شود، پس جايز است از براى او صيد در خارج حرم.
(2)1 ـ آية الله خامنه اى: اگر خلاف ترتيب مقرر عمل كند معصيت كرده است لكن على الظاهر تكرار اعمال غير مترتبه لازم نيست گرچه موافق احتياط است.
2 ـ آية الله بهجت: اگر از روى فراموشى و جهل باشد اعاده آن لازم نيست و همينطور در صورت تعمّد بنابر مشهور كه اظهر تماميت آنست ( مناسك، ص 143 و مناسك شيخ، ص78).
آية الله تبريزى، آية الله خويى: اگر از روى جهل يا نسيان بوده اعاده لازم نيست.
آية الله گلپايگانى: در صورت علم و عمد و امكان بايد اعاده كند.
آية الله مكارم: اين احتياط مستحب است.
3 ـ آية الله صانعى، آية الله فاضل: و دو عمل ديگر منى را هم كه رمى و ذبح است انجام داد.
4 ـ آية الله سيستانى: همه استمتاعات جنسى بر حرمت خود باقى است ولى عقد كردن چه براى خود چه براى ديگران و همچنين شهادت بر عقد پس از حلق يا تقصير جايز است.
5 ـ آيات عظام تبريزى، خويى، سيستانى: بنابر احتياط واجب صيد بر او حرام است و اين احتياط تا ظهر روز سيزدهم ادامه دارد.
آية الله خامنه اى: از اينجا به بعد را متعرض نشده اند.
آية الله گلپايگانى: حرمت صيد به حال خود باقى است.
(6)6 ـ آية الله بهجت: حليّت صيد احرامى به مجرّد تماميّت مناسك منى، بى وجه نيست، ( مناسك، مسأله 412 ).
آية الله صافى، آية الله گلپايگانى: حرمت صيد از جهت دوّم هم باقى است و بعد از انجام طواف نساء و نماز آن حلال مى شود.
آية الله مكارم: احتياط آن است كه در اين حال صيد را ترك كند.
مسائل متفرقه حلق يا تقصير در حج
م ـ اگر قربانى، بدليلى از روز عيد تأخير افتاد، بنابر احتياط نمى تواند(1) حلق كند و از احرام خارج شود و بعد قربانى كند بلكه ترتيب بين قربانى و حلق و اعمال مترتبه بر آن را بايد مراعات كند على الأحوط.م ـ تأخير حلق، تا آخر ايام تشريق مانع ندارد، هرچند عمدى باشد و حلق در شب هم صحيح است و كفايت مى كند.
1 ـ آية الله اراكى، آية الله نورى: بلكه بايد روز عيد حلق كند و تأخير نيندازد.
آية الله خامنه اى: تأخير حلق يا تقصير از روز عيد بر كسى كه ذبح را تأخير انداخته واجب نيست بلكه احتياط واجب آن است كه حلق يا تقصير را در روز عيد انجام دهد ولكن طواف حج قبل از ذبح محل اشكال است.
آية الله صافى، آية الله گلپايگانى: مى تواند حلق كند و از احرام خارج شود ولى اعمال مكّه بايد بعد از قربانى و حلق انجام شود. (871 آداب و احكام حج).
آية الله فاضل: بنابر احتياط نمى تواند حلق يا تقصير كند و از احرام خارج شود و بعد قربانى كند بلكه ترتيب بين قربانى و حلق و اعمال مترتّبه بر آن را بايد مراعات كند على الأحوط مگر در فرض اضطرار و يا حرج كه در اين صورت رعايت ترتيب بين ذبح و حلق يا تقصير لازم نيست و حاجى مى تواند در اواخر روز، حلق يا تقصير كند و از احرام خارج شود، ولى اعمال مكه را بايد پس از اطمينان به ذبح انجام دهد.
(2)2 ـ آية الله اراكى، آية الله نورى: به حسب جمع بين روايات، ترتيب مستحب است ولى چون شهرت بر وجوب قائم شده، احوط رعايت ترتيب است در صورت امكان و عند الضرورة، خلاف ترتيب مانعى ندارد و در فرض سؤال اگر ذبح را تأخير انداخت، تأخير حلق جايز نيست.
آية الله تبريزى: بنابر احتياط، قربانى بايد در روز عيد باشد و چنانچه قربانى در روز عيد ممكن نباشد، مى تواند بعد از رمى حلق يا تقصير را در روز عيد انجام دهد و مُحلّ شود و قربانى را تأخير بيندازد.
