لطفا منتظر باشید ...
222 ـ آيات عظام اراكى، فاضل، مكارم: اين احتياط ترك نشود.
آية الله تبريزى: اين احتياط در اتمام و اعاده طواف ترك نشود و همچنين است نسبت به سعى. ولى اگر سعى فراموش شده يك شوط باشد، اعاده لازم نيست و اتمام كافى است.
اعاده نمايد و همچنين اگر سعى را كمتر از چهار بار انجام داده تمام كند و اعاده كند.
(223)223 ـ آيات عظام نظريه شان را در مسأله قطع طواف سهواً در ذيل مسأله 608 و 609 مفصلاً ذكر فرموده اند; مراجعه شود.
224 ـ آية الله بهجت: اگر در حال حركت نباشد و اگر هم باشد ولى از خط منحرف نشود اشكال ندارد.
آية الله سيستانى: احتياط واجب آن است كه به حدّى رو نگرداند كه بتواند مقدارى از پشت سر را نگاه كند. (ملحق جديد مناسك، ص33).
(226)225 ـ آية الله بهجت: اگر در موردى است كه عذر صدق نمى كند حكم آن در مسأله 615 و616 گذشت، و با فرض تحقّق عذر از ادامه، قبل از اكمال شوط چهارم، در حدّى كه موالات عرفيه به هم نخورد مانعى ندارد و اگر به هم بخورد احتياط مراعات شود به اكمال آن طواف و اعاده آن، و بعد از شوط چهارم مطلقاً مانعى ندارد. (مناسك، س87 و88).
آيات عظام تبريزى، خويى، سيستانى: در اين صورت طوافش باطل است، و لازم است از نو شروع كند.
آية الله فاضل: كه موالات عرفيه به هم خورد.
آية الله مكارم: احتياط به اتمام لازم نيست.
226 ـ آية الله خامنه اى، آية الله صانعى: ولى اگر بعد از نصف دور چهارم باشد مى توان به اتمام همان طواف اكتفا نمود.
آية الله فاضل: و مى تواند آن را رها كند و از نو يك طواف كامل انجام دهد.
مسائل متفرقه طواف
م ـ در طواف در مقابل حجر اسماعيل بايد طورى حركت كند كه طواف بيت صادق باشد و به نحو متعارف باشد و مخفى نماند كه حجر اسماعيل از بيت نيست هرچند بايد در خارج آن طواف كرد.227 ـ آية الله صانعى: حكم مراعات حد در شرط پنجم طواف گذشت و معلوم شد كه احتياط مستحب در رعايت حدّ است با اتّصال صفوف طواف كنندگان.
آية الله فاضل: ولى چنانچه ضرورت عرفى اقتضا كند انجام طواف در خارج حد با رعايت الاقرب فالاقرب مانعى ندارد و صحيح است و صبر كردن و تأخير انداختن لازم نيست.
آية الله نورى: به حاشيه شرط پنجم طواف مراجعه شود.
228 ـ آية الله مكارم: سابقاً گفتيم رعايت اين مقدار لازم نيست.
(229)229 ـ نظريه آيات عظام در مسأله 592 گذشت.
(230)230 ـ آية الله بهجت: اگر بتواند برگردد و از همانجا طوافش را ادامه دهد بايد اين كار را بكند و گرنه بدون نيّت دور مى زند تا به محلّى كه بدون اختيار برده شده برسد تا از همانجا به طواف ادامه دهد. ( پرسشهاى جديد حج، س 79 ).
آية الله تبريزى، آية الله خويى: ولى چنانكه سابقاً گفته شد، مجرّد بردن جمعيت موجب بطلان نمى شود مادامى كه ساير شرايط موجود باشد.
آية الله خامنه اى و آية الله مكارم: سابقاً گفته شد، از اوّل نيّت مى كند كه خود را در وسط جمعيّت قرار دهد و طواف كند هرچنداو را ببرند، بنابراين اعاده لازم نيست.
آية الله سيستانى، آية الله فاضل: اگر نتواند برگردد و جبران كند مى تواند بدون قصد طواف تا حجرالاسود برود و آن دور را از سربگيرد.
231 ـ آيات عظام تبريزى، خامنه اى، مكارم: مانند مسأله سابق است.
232 ـ آية الله فاضل: و اگر وقت خلوت پيدا نكند و اعاده نيز مستلزم عسر و حرج باشد به همين مقدار اكتفا كند، و طواف در اين فرض صحيح است.
233 ـ آية الله صانعى: به نحوى كه هر وقت بخواهد بايستد و توقّف نمايد مى تواند.
234 ـ آية الله مكارم: در مورد فشار جمعيّت مثل مسأله سابق است، اما اگر پشت به خانه شود بايد آن مقدار را اعاده كند.
235 ـ آية الله نورى: بايد مقدارى از طواف كه پشت به خانه بوده اعاده شود.
(236)236 ـ آية الله سيستانى: همانگونه كه گذشت مى تواند بدون قصد طواف تا حجرالاسود برود و آن شوط را اعاده كند ونمى تواند بدون قصد طواف برود تاجايى كه طوافش نادرست بوده است و از آنجا اعاده نمايد.
آية الله فاضل: همان گونه كه گذشت مى تواند بدون قصد طواف تا حجرالأسود برود و آن شوط را اعاده كند.
(237)237 ـ آية الله بهجت: همان حكم محمول غصبى در نماز را دارد.
آية الله صافى، آية الله گلپايگانى: در صورتى كه طواف موجب حركت اضافى نشود. ( مجمع المسائل، ج1، ص472، مسأله 21 ).
آية الله صانعى: بنا بر اينكه مضرّ به صلاة هم نباشد كه عدم شرطيّت اباحه در محمول در حال صلاة بعيد نيست.
آية الله نورى: طوافش اشكال پيدا مى كند.
238 ـ آية الله بهجت: در صورت سهو و بطلان اصل طواف.
آية الله صافى، آية الله گلپايگانى: اگر در عمره بوده حج او بدل به افراد شده، بايد عمره مفرده به جاآورده و در سال بعد نيز حج تمتّع را انجام دهد و اگر در طواف حج باشد مسأله صورى دارد. ( آداب و احكام حج، مسأله 558 ).
آية الله مكارم: يعنى از روى سهو.
239 ـ آية الله اراكى: بنابر احتياط آن چند شوط را اعاده كند و پس از آن اصل طواف را هم اعاده كند .
آية الله تبريزى، آية الله خويى: چون از روى جهل به حكم، طواف صحيح را ترك كرده با فرض انقضاى وقت، حجش باطل است. (مناسك، مسأله 325).
آية الله خامنه اى: حج او صحيح است و بايد طواف و نماز آن را اعاده كند.
آية الله سيستانى: اگر سهواًباشد و در سه شوط يا كمتر چنين شده باشد بايد همان سه شوط را انجام دهد و اگر بيشتر باشد احتياطاً طواف رانيز اعاده كند و در اين صورت اگر طواف حج باشد و در ماه ذى حجّه متذكر شود، اعمال مترتبه را نيز احتياطاً اعاده كند و اگر بعد از ماه ذى حجّه باشد يا مربوط به طواف عمره باشد، اعاده بقيّه اعمال لازم نيست و اگر جهلا و در طواف حج باشد و در ماه ذى حجّه متوجّه شود بايد طواف و اعمال مترتبه را انجام دهد و اگر بعد از ماه ذى حجّه متوجّه شود يا مربوط به طواف عمره باشد حجش باطل است و احتياطاً بايد يك شتر قربانى كند.
آية الله فاضل: بنابر احتياط آن چند شوط را اعاده كند و نماز را نيز اعاده كند و پس از آن اصل طواف و نماز را اعاده كند.
آية الله مكارم، احتياط آن است كه تكميل كند و بعد اعاده نمايد.
240 ـ آية الله نورى: در اين صورت از تاريخ ديدن لك، حيض شروع شده....
241 ـ آية الله تبريزى، آية الله خويى: اگر لك داراى صفات حيض بوده، در اين صورت حكم كسى را دارد كه قبل از طواف حايض شده و چنانچه به وظيفه خود عمل نكرد تا زمان تدارك گذشت، حجّش باطل است.
آية الله صافى، آية الله گلپايگانى: و بايد اعاده نمايد و اگر در عمره بوده و وقت اعاده ندارد حج او مبدّل به افراد مى شود.
242 ـ آية الله صافى، آية الله گلپايگانى: در صورتى كه به وظيفه مستحاضه عمل نموده باشد.
آية الله نورى: ولى اگر حصول اين يقين بعد از انجام اعمال حج باشد حج او صحيح است و فقط طواف و نماز طواف را اعاده كند و اگر بعد انجام عمره و قبل از حجّ يقين حاصل شد، اگر وقت هست طواف و نماز طواف را انجام بدهد و بعد براى حج محرم شود و اگر وقت نيست و احتياطاً بعد از حج يك عمره مفرده به جا آورد.
243 ـ آية الله فاضل: وسعى را نيز احتياطاً اعاده كند.
244 ـ آية الله صانعى: بايد از عمره تمتع عدول كند به حجّ افراد و پس از حج، عمره مفرده به جاآورد.
آية الله فاضل: حجّ تمتّع مبدّل به افراد مى شود و اگر واجب بوده بايد بعد از آن عمره مفرده بجا آورد و اگر مستحب بوده بعد از آن عمره مفرده واجب نيست.
احتياطاً بعد از حج، يك عمره مفرده نيز به جا آورد.
(245)245 ـ آية الله اراكى: بايد از عمره تمتع عدول كند به حج افراد و پس از حج، عمره مفرده به جا آورد.
آية الله تبريزى، آية الله سيستانى: اگر در عمره تمتع بوده، بايد طواف عمره و نماز آن را قبل از طواف حج قضا نمايد.
246 ـ آية الله صانعى: و بنا بر احتياط واجب خودش طواف كند.
247 ـ آية الله مكارم: گرفتن نايب لازم نيست.
خودش يك نماز بخواند و بعد از طواف نايبش نيز، خودش نماز ديگر بخواند، و در صورتى كه دو طواف باهم انجام شود خودش يك نماز بخواند كفايت مى كند.
(248)248 ـ آيات عظام بهجت، تبريزى، خويى، سيستانى، صافى، گلپايگانى: اگر بتواند ختنه كند ولو با تأخير حج تا سال آينده، بايد اين كار را بكند، پس اگر اصلاً متمكن از ختنه نباشد; يعنى برايش ضرر و مشقت دارد لازم است حج را همان سال به جا آورد ليكن احتياط اين است كه در عمره و حج شخصاً طواف نموده و براى طواف، نايب نيز بگيرد، ولى خودش نماز طواف را به جا آورد.
249 ـ آية الله خويى: اگر موالات فوت شود طواف باطل است و اعاده لازم است. ( مناسك فارسى، مسأله 314 ).
آية الله صانعى: بعد از سه شوط و نيم.
250 ـ آية الله بهجت: در طواف اگر موالات عرفيه به هم نخورد اشكالى ندارد و اگر به هم بخورد و قبل از اكمال شوط چهارم باشد احتياط مراعات شود با اكمال آن طواف و اعاده آن، ولى در سعى چون موالات معتبر نيست با فرض عذر كه مورد سؤال است مانعى ندارد. (مناسك، س88).
آية الله خامنه اى: اگر در حين طواف واجب براى نماز يوميّه طواف را قطع كند، در صورتى كهاقلا نيمى از طواف; يعنى سه شوط و نيم را انجام داده است بايد از همانجا كه قطع شده طواف را ادامه دهد و اگر كمتر از سه شوط و نيم طواف كرده است، اگر فاصله طويل شود احتياط آن است كه طواف را از سر بگيرد و اگر فاصله طويل نشده بعيد نيست كه اين احتياط واجب نباشد اگرچه به هر حال مستحسن است و در احكام مذكوره فرقى ميان نماز جماعت و فرادى و سعه وقت يا ضيق آن نيست.
251 ـ آية الله اراكى: مى تواند تمام كند و مى تواند از سر بگيرد.
آية الله تبريزى: حكم قطع طواف، در صورتى كه در اثناى طواف نماز جماعت اقامه شود، در مسأله 621 گذشت، و اما نسبت به سعى، احوط در هر دو صورت اتمام و اعاده است.
252 ـ آية الله سيستانى: اگر در نماز جماعت شركت كند پس از نماز از همانجا كه قطع شده است ادامه دهد چه در طواف باشد چه در سعى و احتياط مستحب اتمام و اعاده است و اگر شركت نكند، پس اگر قبل از پايان شوط چهارم باشد وفوت موالات عرفى نشده باشد از همانجا كه قطع شده است ادامه دهد و اگر موالات فوت شده است از سر بگيرد و اگر بعد از پايان شوط چهارم باشد در هر حال اتمام آن كافى است و در سعى اگر موالات از بين برود به احتياط واجب، بايد سعى را تمام و اعاده كند.
آية الله نورى: طواف را از سر بگيرد و در سعى نيز اگر بعد مرتبه چهارم است، بعد از قطع كردن سعى و خواندن نماز، از همان جا كه قطع كرده بود سعى را به آخر برساند و اگر قبل از مرتبه چهارم است سعى را از سر بگيرد.
253 ـ آية الله فاضل: در تمام صور مى تواند طواف يا سعى را از سر بگيرد و صحيح است، اما اگر بخواهد احتياط كند پس اگر طواف قبل از سه دور و نيم قطع شده و فصل طويل شده، طواف را از سر بگيرد، امّا اگر بعد از نصف و قبل از تمام شدن دور چهارم بوده و فاصله هم شده طواف را تمام كند و نماز آن را بخواند و بعد طواف و نماز را اعاده كند و سعى را اگر بعد از دور چهارم قطع شده تمام كند. ولى اگر قبل از دور چهارم قطع شده و فاصله هم زياد شده بنابر احتياط لازم اعاده كند.
(254)254 ـ آيات عظام اراكى، بهجت، تبريزى: و بنابر احتياط، بعد از آن سعى و تقصير را نيز اعاده كند و تا تقصير نكرده احكام مُحرم را مراعات كند.
[وآية الله بهجت اضافه مى فرمايد: و در صورتى كه بطلان از جهت جهل به حكم نبوده، تقصير قبلى كفّاره ندارد. (مناسك، س85 و170).]
آية الله خويى: بايد لباس دوخته را بيرون بياورد و سعى و تقصير را نيز اعاده كند و در فرض گذشت زمان تدارك، حجش باطل است. (المسائل الشرعيه، ص342 و351 و357).
آية الله سيستانى: اگر قبل از گذشتن وقت يادش آمد بايد آن را جبران كند و بعد از آن سعى و تقصير را نيز اعاده كند و تا اعمال را انجام نداده است از محرّمات احرام اجتناب نمايد و اگر بعد از گذشتن وقت تدارك متوجّه شود، در صورت سهو و نسيان، اعاده طواف كافى است و در صورت جهل حجّش باطل است و به احتياط واجب بايد يك شتر قربانى بدهد.
آية الله صافى، آية الله گلپايگانى: در مفروض سؤال ( كه بعد از تقصير و قبل از شروع اعمال حج فهميده ) بايد پس از وضو طواف و نماز و سعى و تقصير را اعاده كند. ( مجمع المسائل، ج1، ص478، مسأله 47 ).
آية الله مكارم: احتياطاً سعى و تقصير را نيز اعاده كند.
(255)255 ـ آية الله صافى، آية الله گلپايگانى: در صورتى كه توجّه به حكم و بنا بر اتيان طواف صحيح داشته است.
آية الله مكارم: هرگاه آگاه به مسأله بوده كه نبايد در آن حالت راه برود.
(256)256 ـ آية الله بهجت: شك در صحّت محل اعتنا نيست. (مستفاد از وسيله، ص238 در نماز).
آية الله تبريزى، آية الله فاضل: ودر غير اين صورت طواف را تمام كند ونماز آن را بخواند وپس ازآن احتياطاً طواف و نماز آن را اعاده نمايد.
آية الله خامنه اى، آية الله خويى: با احتمال التفات، بنابر صحت مى گذارد مطلقاً. (تعليقه عروه، ج1، ص663، مسأله 56 از فروع علم اجمالى).
آية الله سيستانى: در هر صورت عمل صحيح است. (بنا را بر صحت بگذارد مطلقاً).
