لطفا منتظر باشید ...
س ـ آيا عمره و حج به واسطه جماع، يا ترك طواف، يا ترك احد الموقفين، فاسد مى شود يا نه ؟ و بر فرض فساد، چگونه بايد از احرام خارج شد ؟
ج ـ تفصيل موارد فساد به واسطه امور ذكر شده، در مناسك موجود است و جماع در عمره تمتع مفسد نيست(2) و چنانچه در حج فساد به واسطه جماع باشد، بايد عمل حج را تمام كند گرچه حج فاسد است و با اتمام حج از احرام خارج مى شود، ولى در موارد ديگر، اگر فساد به ترك وقوف باشد، بايد به همان احرام حج، عمره مفرده بجا آورد و مُحلّ شود و حكم ترك طواف در عمره تمتع، در مناسك مفصلاً بيان شده است و ترك طواف در حج صورى دارد كه بعض آنها در مناسك ذكر شده است.
س ـ كسى كه حج او به واسطه ترك وقوفين فاسد شده و باقى اعمال را بجا آورده و بدون عمره مفرده به ايران آمده است، تكليف فعلى و آينده اين مُحرم چيست ؟
ج ـ به احرام باقى است و مى تواند براى خروج از احرام عمره مفرده انجام دهد.
(1)1 ـ آية الله بهجت: البته از مسائل احرام به دست مى آيد كه وقت احرام نبايد قصد چنين تخلّفى را داشته باشد.
2 ـ آية الله بهجت: حتّى در احرام نايب گرفته مى شود احتياطاً.
3 ـ آية الله فاضل: ظاهراً احرام و حج او باطل است و احتياط مستحب آن است كه در صورت بهبودى عمره مفرده اى ولو با استنابه انجام دهد.
خرج شده از مال كسى است كه خرج كرده است و نمى تواند به ديگرى رجوع كند، مگر آنكهمغرور شده باشد.
(1)1 ـ آية الله تبريزى، آية الله خويى: بنابر اظهر، احرام او نيز باطل مى شود.
آية الله سيستانى: اگر احتمال بهبودى و درك وقوفين در او نيست، نيازى به نيابت نيست و حج و احرام او باطل است.
آية الله مكارم: يعنى او را فريب داده باشند; مثلاً كسى بگويد شما اين پول را بدهيد من از ولىّ او مى گيرم و به تو مى دهم.
2 ـ آية الله بهجت: به حاشيه مسأله 314 مراجعه شود.
آية الله تبريزى: نزديكى با زن در عمره تمتع بنابر اظهر مُفسد عمره نيست، ولى موجب كفاره مى شود، اگرچه احتياط در اعاده عمره است در صورت امكان و اعاده حج در سال آينده اگر اعاده عمره ممكن نباشد.
آية الله مكارم: هرچند عمداً باشد و اگر از روى سهو و يا غفلت و فراموشى يا ندانستن مسأله باشد، نه حج باطل مى شود و نه عمره و نه كفّاره دارد.
(3)3 ـ تفصيل نظريه ساير آيات عظام در مفروض سؤال، در مواضع خاص خود آمده است.
(4)4 ـ آية الله تبريزى: آنچه در متن آمده بنابر احتياط واجب ترك نشود.
آية الله سيستانى: طواف و سعى حج بجاى عمره او كافى است پس بايد تقصير كند و طواف نساء انجام دهد و اگر رفتن براى او مشكل است نايب بگيرد.
آية الله مكارم: و اگر شخصاً نمى تواند به مكه برود نايب بگيرد.
س ـ آيا قصد اِبطال عمره يا حج و يا بعض اجزاء آن، مبطل است يا نه ؟
ج ـ قصد ابطال، مبطل نيست.
س ـ آيا مصرف كنسروهاى گوشت و ماهى خارجى، كه در بازار مسلمين به فروش مى رسد، جايز است يا نه ؟
بلاد كفر وارد مى شود، درصورتى محكوم به حليت است كه وارد كننده مسلمان باشد(2) و احتمال بدهند كه احراز تذكيه آن را كرده و در دسترس مسلمين قرار داده است.
محصور و مصدود
م ـ مصدود عبارت است از كسى كه دشمن او را منع كند از عمره يا حج به تفصيلى كه مى آيد و محصور آن است كه بواسطه مرض(5) ممنوع شود از عمره يا حج.م ـ كسى كه محرم شد به احرام عمره يا احرام حج، واجب است عمره و حج را تمام كند و اگر نكند به احرام باقى خواهد ماند.
1 ـ آية الله سيستانى: بايد احراز شود كه فلس دارد.
آية الله فاضل: چنانچه احراز شود از نوع ماهى فلس دار است و احراز شود زنده و توسط انسان از آب خارج شده يا در تور ماهى گيرى افتاده است مصرف آن مانعى ندارد والا حلال نيست و چنانچه فروشنده مسلمان باشد واحتمال بدهندكه احراز تذكيه و فلس داشتن آن را كرده است كفايت مى كند.
2 ـ آية الله سيستانى: اگر فروشنده مسلمان باشد و اين احتمال در او داده شود كافى است و ماهى اگر پس از صيد در تور ماهى گيرى بميرد حلال است و اگر اطمينان پيدا شود كه صيد كافر به اين صورت بوده است اگر ماهى فلس دار باشد حلال است.
(3)3 ـ آية الله خويى: اگر ماهى معلوم نباشد كه فلس دارد، خوردن آن جايز نيست.
(4)4 ـ آية الله خامنه اى، احكام محصور و مصدود را متعرض نشده اند.
5 ـ آية الله سيستانى: مصدود كسى است كه دشمن و مانند او از رسيدن او به اماكن مقدسه براى انجام اعمال عمره يا حج پس از احرام منع كند و محصور كسى است كه بيمارى و مانند آن مانع رسيدن او به اماكن مقدسه براى انجام اعمال حج يا عمره پس از احرام شود.
آية الله مكارم: يا شكستگى اعضا يا مجروح شدن و مانند آن.
(6)6 ـ آية الله تبريزى: بقاى احرام در بعضى از صور محل اشكال است.
آية الله خويى: بقاى احرام در بعض صور محلّ منع است.
آية الله سيستانى: در بعضى از موارد احرام بدون انجام اعمال باطل مى شود.
آية الله فاضل: همانگونه كه گذشت ظاهراً در بعضى موارد، احرام خود به خود باطل مى شود.
1 ـ آية الله اراكى: و نتواند نايب بگيرد و اگر توانست نايب بگيرد، احوط جمع بين استنابه و تحلّل به قربانى است.
2 ـ آية الله سيستانى: به احتياط واجب، بدون آن مُحل نمى شود و اگر نتواند قربانى تهيّه كند به احتياط واجب ده روز روزه بگيرد.
آية الله مكارم: ... اگر قربانى ميسّر نشد نيّت خروج از احرام مى كند و احتياطاً بجاى قربانى 10 روز روزه مى گيرد مطابق آنچه در قربانى در مناسك آورده ايم عمل كند.
3 ـ آيات عظام تبريزى، خويى، سيستانى: قيد تحليل لازم نيست.
4 ـ آية الله صافى، آية الله گلپايگانى: و احتياط آن است كه شخص مصدود علاوه بر قربانى حلق نيز بنمايد و بهتر آن است كه جمع كند بين حلق و تقصير و احتياط آن است كه هنگام ذبح يا نحر قربانى قبل از تقصير نيّت تحليل از احرام كند. ( آداب و احكام حج، مسأله 984 ).
5 ـ آية الله بهجت: و احتياج به حلق يا تقصير بعد از هدى موافق احتياط است (مناسك شيخ، ص97).
آية الله تبريزى، آية الله خويى: احتياط اين است كه حلق يا تقصير را به آن ( قربانى ) ضميمه نمايد، بلكه احتياط اين است كه حلق را اختيار نمايد در صورتى كه قربانى را با خود آورده باشد در عمره مفرده. ( مناسك، مسأله 444 ).
آية الله سيستانى: گرفتن ناخن بنابر احتياط واجب كافى نيست و جايز است حلق به جاى تقصير.
آية الله فاضل: ... و يا بجاى تقصير حلق كند مخصوصاً كسى كه سوق هدى نموده باشد.
آية الله مكارم: ناخن به تنهايى كفايت نمى كند.
چيز حلال مى شود حتى زن.
(6)6 ـ آية الله سيستانى: حكم مذكور در مورد عمره مفرده است و همچنين عمره تمتع اگر از اعمال حج نيز منع شود ولى اگر فقط از آمدن به مكه قبل از وقوفين منع شود وظيفه او به حج افراد تبديل مى شود.
م ـ تحقق پيدا مى كند مصدود بودن در حج به اينكه به هيچ يك از وقوف اختيارى و اضطرارى عرفه و مشعر نرسد، بلكه تحقق پيدا مى كند اگر نرسد به چيزى كه به فوت آن، حج فوت مى شود هرچند از روى علم و عمد نباشد و صور آن [ در ] سابق ذكر شد، بلكه ظاهراًتحقق پيدا كند به اينكه بعد از وقوفين منع كنند او را از منى و مكه و نتواند نايب بگيرد، بلكه اگر منع كنند از اعمال منى(4) يا اعمال مكه، با عدم امكان نايب، بلى در صورتى كه تمام اعمال را بجا
1 ـ آية الله بهجت: معتمر به عمره تمتّع مصدود مى شود به منع از دخول مكّه يا از انجام افعال بعد از دخول و متحلّل به هدى مى شود در صورت عدم امكان استنابه در همان سال، اگرچه بعد از طواف مصدود از سعى بشود و همچنين اگر ممنوع شد در عمره مفرده از خصوص طواف نساء بعد از اتيان به ساير اعمال و تقصير. (مناسك شيخ، ص102 و103)
2 ـ آية الله گلپايگانى: قسمت آخر مسأله را متعرض نشده اند.
آية الله مكارم: محلّ تأمل است.
نيز منع كند، همين حكم را داشته باشد.
م ـ كسى را كه بواسطه بدهكارى، كه ندارد بدهد، حبس كنند يا به ظلم حبس كنند حكم سابق را دارد.
م ـ اگر بعد از احرام براى رفتن به مكه يا اجازه بجا آوردن اعمال، پولى مطالبه كنند، پس اگر داشته باشد بايد بدهد، مگر آنكه حرجى باشد و اگر نداشته باشد يا حرجى باشد ظاهراً حكم مصدود را داشته باشد.
م ـ اگر از يك طريق مصدود شد و راه ديگرى هست كه باز است و مخارج رفتن از آن راه را دارد بايد به احرام باقى بماند و از آن راه برود و اگر از آن راه رفت و حج او فوت شد، بايد عمره مفرده بجا آورد و از احرام خارج شود.
م ـ اگر شخص مصدود خوف آن داشته باشد كه اگر از راه ديگر برود به حج نمى رسد، نمى تواند عمل شخص مصدود را بكند و مُحلّ شود، بلكه بايد به راه ادامه دهد و صبر كند تا فوت محقق شود و با عمره مفرده متحلل شود.
(3)3 ـ آية الله خويى: اين مسأله و مسأله قبل را، متعرض نشده اند.
4 ـ آية الله فاضل: ظاهر آن است كه به منع از اعمال منى به تنهايى صدّ محقّق نمى شود.
آورد و منع نمودند از برگشتن به منى براى بيتوته و اعمال ايام تشريق، مصدود بودن تحقق پيدا نمى كند و حج او صحيح است و بايد نايب بگيرد براى اعمال در اين سال و اگر نشد سال ديگر.
(1)1 ـ آية الله اراكى: در صورت امكان استنابه، احوط جمع است بين استنابه و تحلّل به قربانى.
آية الله بهجت: مصدود از حج چنانچه از موقف عرفات و مشعر باشد، وظيفه اش قربانى در محل صدّ ( جلوگيرى ) و بيرون آمدن از احرام است و احتياط اين است كه علاوه بر قربانى حلق يا تقصير نيز بنمايد و اگر مصدود از احد الموقفين باشد و متمكّن از ديگرى باشد يا بشود اظهر عدم جريان حكم مصدود است بلكه مكلّف است در صورت تمشّى حج صحيح اگرچه اضطرارى باشد به اتيان آن، و با تماميّت حج به هر نوعى در آن سال باشد محلّى براى صدّ و حكم آن كه تحلّل به هدى است، نيست
و اگر مصدود از ما بعد الموقفين بجميع اقسام آن باشد در اين صورت حج او صحيح و تمام است و براى آنها عمل به وظيفه; يعنى استنابه در رمى و واجب بعدى كه قابل استنابه است مى نمايد و احتياط اين است كه بعد از اين اعمال از احرام خارج شود و همچنين در اعمال بعد از منى; چنانچه متمكن از انجام آن شد خود بجاى آوَرَد و الاّ نايب بگيرد و بر تقدير عدم تمكن از استنابه در ذى حجه همانسال، در سال آينده در صورت تماميت حج به وقوفين، پس جواز رفع حرج به تحلل به هدى خالى از وجه نيست. ( مناسك، مسأله 446 ).
و كسى كه تمام اعمال حج را به جاآورده و در مكّه است و جهت بيتوته در منى و رمى جمرات مى خواهد به منى برود و منع و جلوگيرى شود حجّش تمام است و براى رمى در صورت امكان همان سال نايب مى گيرد و در صورت عدم امكان براى سال بعد نايب بگيرد.
