مناسک حج نسخه متنی

آية الله سيستانى: اگر به حدّى باشد كه براى زن تحمّلش مشكل باشد.

آية الله گلپايگانى: مجرّد طلاق باعث عدم وجوب حج نيست. بله اگر صرف مهريه در حج موجب شود كه زندگى او مختلّ شود حج بر او واجب نيست. (مجمع المسائل، ج1، مسأله 33).

آية الله مكارم: حتى اگر منجرّ به طلاق نشودولى مشكلات مهمّى در زندگى او حاصل گرددحج لازم نيست.

118 . آيات عظام بهجت، تبريزى، خامنه اى، خويى، سيستانى، گلپايگانى: به حاشيه مسأله 40 مراجعه شود.

آية الله تبريزى، آية الله خويى: كسى كه مالى را كه بتواند با آن حج به جا آورد، در اختيار دارد هر چند ملك او نباشد ولى تصرفش در آن جايز باشد با تحقق ساير شرايط مستطيع است.

آية الله فاضل: چنانچه به عنوان شهريه يا از روى استحقاق و خدمات دينى از طريق حاكم شرع به او داده شده، مالك مى شود و اگر به مقدار حج باشد مستطيع است و بايد حَجّة الاسلام به جا آورد.

⁽¹¹⁹⁾119 . آية الله مكارم: هرگاه در شأن او باشد مانعى ندارد و حج او صحيح است.

120 . آية الله بهجت: گذشت درمسأله16، واگراستبدال ضررى ياحرجى باشد لازم نيست (كتاب حج، ص8).

آية الله خويى، آية الله سيستانى: اگر فروش خانه سبب حرج و مشقت او نيست حج بر او واجب است.

⁽¹²¹⁾121 . نظر مراجع عظام در ذيل مسأله 40 بيان شد.

123 . آيات عظام بهجت، خويى، سيستانى: در صورتى كه صرف آن پول در راه حج سبب ناراحتى و مشقت در زندگى وى شود، حج بر او واجب نمى شود، و چنانچه سبب ناراحتى نشود واجب مى شود.

آية الله خامنه اى: اگر در نزد عرف، داشتن خانه ملكى از شؤون عرفى او باشد يا سكونت در غير خانه ملكى براى او باعث مشقت و ناراحتى شود و يا موجب تحقير او گردد، مستطيع نمى شود.

كافى باشد.

124 . آية الله اراكى: ولى اميد خوب شدن داشته باشد.

125 . آية الله اراكى: احتياطاً نايب بگيرد.

آية الله بهجت: در صورت استقرار حج، با فرض يأس از زوال عذر، واجب است استنابه نمايد و با اميد زوال عذر، احوط جمع بين استنابه فورى و لوازم مناسب با احتياط در آن است، و با زوال عذر احوط اعاده با مباشرت است و با تبديل اميد زوال عذر به يأس از آن احوط تجديد استنابه است و با استمرار عذر تا وقت وفات، احوط براى غير مأيوس قضاى از او با تكرار استنابه است. و اما در صورت عدم استقرار حج، پس با فرض يأس از زوال عذر، اظهر وجوب فورى استنابه است و با اميد زوال عذر، احتياط مستحب اين است كه فوراً استنابه كند كه با زوال عذر اعاده با مباشرت مى نمايد و احتياط در بقيه بر همان نحو است كه ذكر شد (كتاب حج، ص18 و 19).

آية الله تبريزى: اگر اطمينان به تمكن از مباشرت نداشته باشد، بنابراحتياط واجب است كه براى خود نايب بگيرد و چنانچه مى داند متمكن از مباشرت نمى شود بايد نايب بگيرد و همچنين در فرض بعدى بايد بنا بر احتياط نايب بگيرد و وجوب نايب گرفتن مانند وجوب حجّ فورى است.

آية الله خامنه اى: واجب است تا آنجا كه امكان دارد خودش به حج برود و اگر حج به سبب مرضى كه اميد زوالش نيست يا پيرى يا اسباب ديگر، براى او مشقت دارد، واجب است نايب بگيرد.

آية الله خويى، آية الله سيستانى: اگر اميد به تمكن از مباشرت نداشته باشد، واجب است كه براى خود نايب بگيرد.

آية الله صانعى: اگر اميد به خوب شدن داشته باشد.

آية الله مكارم: اگر اميد بهبودى نداشته باشد مى تواند نايب بگيرد.

127 . آية الله سيستانى: به حدّى كه تحمّلش براى او مشكل باشد.

آية الله صافى، آية الله گلپايگانى: به نحوى كه زندگى او مختلّ شود. (مجمع المسائل، ج 1، ص429، مسأله 11).

128 . آية الله تبريزى: در صورتى كه از رفتن به حج به صورت آزاد متمكّن نباشد.

⁽¹²⁹⁾129 . آيات عظام تبريزى، خويى، صافى، گلپايگانى، مكارم: مشروط بر اين كه مطمئن بوده كه در مرحله قبل قرعه به نامش اصابت مى كرده.

آية الله سيستانى: چنانچه مى دانست در همان سال ثبت نام، قرعه به نام او اصابت مى كرد، حج بر او مستقر است و چنانچه مى دانست سال هاى بعد، قرعه به نام او اصابت مى كرد، در فرضى كه احتمال عروضِ مانع ديگرى، از انجام حج را در سالى كه قرعه به نام او اصابت مى كرد، نمى داد، بنابر احتياط واجب، لازم بود ثبت نام كند و در اين فرض كه ثبت نام نكرده، بنابر احتياط واجب حج بر او مستقر مى شود.

130 . آيات عظام اراكى، تبريزى، خامنه اى، خويى، صافى، گلپايگانى: اگر استطاعت به سبب اجير شدن براى حج نيابتى پيدا كرد، مطابق متن عمل كند، ولى اگر از راه ديگر استطاعت پيدا كرد كشف از بطلان اجاره مى شود و بايد حج خود را بجا آورد.آية الله سيستانى: اگر وثوق داشته باشد كه در سال آينده مى تواند براى خود به جا آورد يا استطاعت او به مال الاجاره باشد، پس اجاره صحيح است و به مقتضاى آن عمل نمايد. و اگر وثوق ندارد و استطاعت او به غير مال الاجاره، است در اين صورت اجاره باطل است و بايد براى خودش حج نمايد. (ملحقات، مناسك مسأله 19).

131 . شهر = ماه

132 . آية الله اراكى: بنابر احتياط.

⁽¹³³⁾133 . تفصيل نظر مراجع در ذيل مسأله 23 و 24 گذشت.

آية الله مكارم: بنابر احتياط واجب.

134 . آية الله خويى: اگرحج موجب تفاوت درزندگى آنان نباشدوجوب آن بعيدنيست.(مناسك،مسأله 28).

⁽¹³⁵⁾135 . تفصيل نظر مراجع در ذيل مسأله 40 گذشت.آية الله صانعى، آية الله فاضل: گذشت در مسأله 40 كه چنين اشخاصى مستطيع مى شوند و حج آنها از حجة الاسلام كفايت مى كند.

آية الله مكارم: در تمام مواردى كه افراد به عنوان خدمه يا روحانى يا غير آن به حج مى روند، چنانچه زندگى خانواده آن ها در همان مدت تأمين باشد حجشان حَجة الاسلام و تأمين زندگى آنها در بازگشت شرط نيست.

136 . آية الله بهجت: بايد حجة الاسلام بجا آورند، مگر آنكه مأموريت به گونه اى باشد كه نتوانند به وظائف عمل كنند. (پرسشهاى جديد حج، ص 2، س 8).

آية الله فاضل: مگر اينكه مأموريت آنها مشروط به عدم احرام براى حجّ تمتّع باشد، يا عمل به مأموريت مانع از انجام اعمال حج باشد كه در اين دو صورت حج واجب نيست، بلى اگر مخالفت كردند و حج انجام دادند هر چند مرتكب معصيت شده اند ولى حج آنها صحيح است و كفايت از حجّة الاسلام مى كند.

137 . آية الله بهجت: گذشت حكم استنابه در مسأله 52.

138 . آية الله تبريزى، آية الله خويى: اگر توانايى مباشرت اعمال حج را ندارد ولو به اين كه براى بعض اعمال نايب بگيرد، از استطاعت افتاده است. ولى اگر ثروتمند است و ديگر هيچگاه توانايى مباشرت اعمال حج را ندارد و يا مشقّت دارد، بايد براى حج نايب بگيرد و وجوب نايب گرفتن، مانند وجوب حج، فورى است. (مناسك، م 63).

آية الله صافى، آية الله گلپايگانى: و قدرت بر نايب گرفتن هم ندارد.

آية الله مكارم: حتى نايب هم نتواند بگيرد.

139 . آية الله خويى: ... ولى اگر دارا و ثروتمند است و اميد به بهبودى ندارد يا حج بر او حرجى است بايد نايب بگيرد.

آية الله سيستانى: اگر توانايى مباشرت اعمال حج را ندارد و نايب هم نمى تواند بگيرد، از استطاعت افتاده است ولى اگر تمكّن مالى دارد و توانايى مباشرت اعمال حج را ندارد يا دشوار و با مشقّت است و اميد به بهبودى ندارد بايد نايب بگيرد. (مناسك، مسأله 63).

140 . آية الله بهجت، آية الله تبريزى: در اين مسأله و مسأله بعد، قصد امتثال امر فعلى را بنمايد.

141 . آية الله مكارم: اگر حج خود را به طور صحيح انجام داده وجهى براى اعاده آن نيست.

آية الله نورى: مانع ندارد مطلقاً.

⁽¹⁴²⁾142 . آية الله بهجت: به معنايى كه براى رجوع به كفايت، در ذيل مسأله 40 گذشت مراجعه فرماييد.

آيات عظام تبريزى، سيستانى، فاضل، گلپايگانى، مكارم، نورى: اعاده لازم نيست.

143 . آية الله بهجت: براى حكم استنابه، به مسأله 52 مراجعه شود. و عمره او مفرده مى شود و احتياطاً بايد طواف نساء به جا آورد (مستفاد از سؤال 136 مناسك).

آيات عظام تبريزى، صافى، گلپايگانى: مگر آن كه ثروتمند باشد و مباشرت اعمال را نتواند بكند، پس بنابر احتياط بايد نايب بگيرد.

آية الله خويى: مگر آن كه ثروتمند باشد و مباشرت اعمال را نتواند بكند يا براى او مشقت داشته باشد و اميد به بهبودى نداشته باشد كه در اين صورت بايد براى حج نايب بگيرد. و وجوب نايب گرفتن مانند وجوب حج فورى است. (مناسك، مسأله 63 و قبل از مسأله 151).

آية الله سيستانى: اگر از انجام حج متمكن نبوده، وظيفه او بنابر احتياط واجب اين بوده است كه عمره تمتع را بدل به عمره مفرده كند و طواف نساء را انجام دهد، و اكنون اگر بازگشت براى او مقدور نيست احتياطاً بايدبراى طواف نساءنايب بگيرد. (مناسك،ذيل مسأله151 و ملحق مناسك، س92).

144 . آية الله فاضل: و اگر نشد سال بعد.

145 . آية الله مكارم: در همان سال و اگر ممكن نشد در سال هاى بعد.

146 . آية الله صافى، آية الله گلپايگانى: بنابر احتياط در اين صورت هم نايب بگيرد و اگر بعداً رفع عذر شد و داراى شرايط بود احتياطاً خودش نيز حج را انجام دهد. ( مناسك عربى، ص32، مسأله 90).

147 . آية الله بهجت، آية الله فاضل: حكم قرض گرفتن در ذيل مسأله 20 گذشت.

آية الله تبريزى، آية الله خويى: هرگاه كسى مقدارى پول قرض كند كه آن پول به مقدار مخارج حج باشد و قدرت پرداخت آن را بدون مشقت بعد از آن داشته باشد، حج بر او واجب خواهد بود. (مناسك، م 33).

آية الله سيستانى: مگر آن كه وقت پرداخت قرض آنقدر دور باشد كه اصلاً عقلا به آن توجه نكنند. كه در اين صورت حجّ بر او واجب خواهد شد. (مناسك، مسأله 33).

⁽¹⁴⁸⁾148 . آية الله تبريزى: هر گاه كسى مقدارى پول قرض كند كه آن پول به مقدار مخارج حج باشد و در وقت قرض كردن مالى داشته باشد كه بتواند با آن قرض خود را ادا كند حج بر او واجب خواهد بود بلكه مثل اين شخص اگر بتواند بدون منت قرض كند لازم است قرض كند و به حج برود (مناسك، مسأله 33).

آية الله صافى، آية الله گلپايگانى: مگر در صورتى كه ازكسى طلب داشته باشد ويا مالى دارد كه در دسترس او نيست و بعداً به راحتى مى تواند به واسطه آن قرضى را كه گرفته ادا كند، كه در اين صورت با قرض كردن صدق استطاعت مى كند واگر قرض كرد وساير شرايط هم فراهم بود حج واجب مى شود وحجة الاسلام مى باشد. (مناسك عربى،ص 19،مسأله 34).

آية الله مكارم: مگر اين كه نوبت خود را، كه براى آن ثبت نام كرده، در مقابل آن به وام دهنده واگذار كند.

149 . آية الله اراكى، آية الله نورى: اگر به قصد تقييد بوده احرام واقع نشده، و اگر خطا در تطبيق بوده احرام حج مستحب واقع شده و احرام صحيح بوده و از آن خارج شده، ولى مجزى از حجة الاسلام نيست.

آية الله بهجت: اگر به قصد انجام وظيفه فعليه بوده حج صحيح استحبابى هم مى باشد.

آية الله تبريزى، آية الله خويى: حجش صحيح است ولى كفايت از حجة الاسلام نمى كند.

آية الله سيستانى، آية الله مكارم: احرام او صحيح و حج او مستحبّى است وكفايت از حجة الاسلام نمى كند.

آية الله صانعى: احرامش صحيح بوده و از احرام خارج شد.

⁽¹⁵¹⁾150 . آية الله بهجت: اگر به قصد امر فعلى بوده، اگرچه اعتقاد ندبيّت آن را داشته، اظهر صحّت و اجزاء از حجة الاسلام است (كتاب حج، ص30).

آية الله تبريزى، آية الله خويى: مجزى از حجة الاسلام است و نياز به احرام جديد نيست.

آية الله خامنه اى، آية الله سيستانى: چنانچه كسى به اعتقاد اين كه مستطيع نيست به عنوان استحباب، به حج رفت و قصد اطاعت امرى كه فعلا متوجّه او است را نمود و بعداً معلوم شد مستطيع بوده، حجّش كفايت مى كند و حج ديگرى بر او واجب نيست. (مناسك، مسأله 58).

آية الله صافى، آية الله مكارم: بلكه كفايت مى كند.

آية الله صانعى: كفايت خالى از وجه نيست و مجدّداً به نيّت وجوب براى اعمال حجّ تمتّع محرم مى گردد.

آية الله فاضل: بايد حجة الاسلام را انجام دهد و اكتفا به عمره انجام شده مشكل است، لذا براى احرام عمره تمتع وجوبى، بايد به وظيفه ناسىِ احرام، كه در مسأله 215 بيان شده است، عمل كند و در ضيق وقت بايد حجِ افراد انجام دهد، مگر اينكه خطا در تطبيق باشد.

151 . آيات عظام اراكى، فاضل، نورى: اگر تقييد به استحباب داشته، و اگر به نحو خطا در تطبيق بوده، صحيح و كافى است.

آية الله گلپايگانى: مگر اين كه قصد كرده باشد حجّى را كه بر اوست و اشتباهاً گمان كرده استحبابى است، كه در اين صورت بعيد نيست كفايت كند. (مناسك عربى، ص 30، مسأله 80).

س ـ شخصى براى زيارت سوريه ثبت نام كرده و فعلاً سه هزار روپيه به دست آورده است و خرج حج بيت الله هم همين مقدار مى شود، آيا رفتن حج واجب است يا مى تواند به زيارت سوريه برود ؟

ج ـ اگر ساير شرايط استطاعت را داشته باشد بايد به حج برود.

⁽¹⁵²⁾152 . آية الله خويى، آية الله سيستانى: و اگر ساير شرايط را ندارد بايد براى سال هاى آينده استطاعت مالى خود را حفظ كند و اگر از تحقق ساير شرايط نااميد است، نايب بفرستد.

153 . آية الله بهجت: به ذيل مسأله 47 مراجعه شود.

آية الله تبريزى: بدون وقوع در حرج.

آية الله سيستانى: اگر مستلزم حرجى بر زن باشد، كه تحمّلش براى او مشكل است، مستطيع نيست.

آية الله صافى، آية الله گلپايگانى: و اختلال در زندگى. (مجمع المسائل، ج1، مسأله 33).