مناسک حج نسخه متنی

255 . آية الله مكارم: مگر اين كه صاحبش راضى گردد.

صاحب پول ضامن چيزى نيست و اُجرت نايب را بايد امر كننده بپردازد.

س ـ از هر كاروان نوعاً چند نفر از خدمه به نيابت آمده اند و بناچار بايد نيمه شب از مشعر براى انجام كارهاى لازم در منى يا همراه ضعفا، به منى بروند، سؤال اين است كه آيا اجير شدن و نيابت آنان صحيح است يا خير ؟

256 . آية الله بهجت: بنا بر احتياط، با تمكّن از استيجار غير معذور، نمى توانند اجير شوند (مستفاد از مناسك، ص40 مسأله 110) و در جزوه پرسش هاى جديد حج، ص4، مسأله13 آمده است در صورتى كه بدانند به واجبات اختياريه نمى توانند عمل كنند احتياط در ترك نيابت است.

آية الله تبريزى، آية الله خويى: نيابت آنان محل اشكال است مگر اين كه بتوانند براى درك مسمّى وقوف اختيارى به مشعر برگردند.

آية الله سيستانى: صحّت نيابت آنان بعيد نيست. (ملحق مناسك، س58، فرع2).

آية الله صافى: به حاشيه شرط هفتم از مسأله 107 مراجعه شود.

آية الله صانعى: در صورتى كه از قبل مى دانسته، و اما اگر عذر حين عمل و بعد از احرام براى عمره تمتع باشد، نيابتشان ظاهراً صحيح است.

آية الله گلپايگانى: بنابر احتياط.

آية الله مكارم: نيابت آنها صحيح است.

⁽²⁵⁷⁾257 . آية الله بهجت: به ذيل مسأله 129 مراجعه شود.

258 . آية الله بهجت: چنانچه احراز رضايت شود و شاهد حال هم بر رضايت بود; به طورى كه اگر او بفهمد راضى است، نيابت صحيح است با مراعات ساير جهات (مستفاد از س157 و 17).

259 . آية الله تبريزى، و آية الله خويى: چنانچه از دخول به مكه جلوگيرى شده، مى تواند در محلّ خودش قربانى نمايد و احتياط اين است كه حلق يا تقصير نيز بنمايد و اگر وارد مكّه شده و تنها اجازه اعمال را به او نداده اند حلق يا تقصير نموده و در صورت امكان موى خود را به منى بفرستد و براى بقّيه اعمال نايب بگيرد. (مناسك، مسأله 445).

آية الله سيستانى: در صورت امكان بايد موى خود را به منى بفرستد. (مناسك، مسأله 440).

آيات عظام صافى، گلپايگانى، مكارم: بنابر احتياط مستحب.

260 . آية الله خامنه اى: نسبت به لزوم فرستادن موها به منى يا عدم لزوم آن، نظر ايشان يافت نشد.

مترتبه نايب بگيرد.

261 . آية الله اراكى، آية الله نورى: و به نيّت خود محرم شود.

262 . آيات عظام اراكى، فاضل، نورى: اگرشخص غافل، ارتكازاً قصدمنوب عنه راداشته، وداعى وانگيزه اومنوب عنه بوده، هرچند قصدخودش رااخطاركرده، قصدارتكازى براخطار فعلى مقدم است وبراى منوب عنه واقع مى شود، وحج نيابتى صحيح است.

آية الله بهجت: در صورتى كه قصد انجام وظيفه داشته، مخلّ به نيابت نيست و عمل مجزى است (مناسك، ص22).

آية الله تبريزى: اگر ارتكازاً قصد منوب عنه را داشته اند; به طورى كه اگر كسى مى پرسيد جواب مى دادند براى منوب عنه حج بجا مى آوريم كفايت مى كند و حج نيابت آنها صحيح است.

آية الله خويى: فتواى ايشان در دست نيست.

آية الله سيستانى: اگر محرك آنان در احرام، حج نيابى باشد كافى است ولى اگر به كلى غافل باشند كه اگر از آنها پرسيده شود، جواب مى دهند كه براى خود احرام مى بنديم بايد حج را به نيت خود تمام كنند ولى اگر پس از انجام عمره از مكه خارج شوند و در ماه بعد به مكه برگردند; مثلا آخر ذى قعده خارج و اوّل ذى حجه وارد شوند عمره آن ها باطل مى شود و مى توانند از يكى از مواقيت به نيّت منوب عنه احرام ببندند، گرچه باطل كردن عمره تمتّع عمداً گناه است.

آية الله صافى، آية الله گلپايگانى: با فرض آن كه مستطيع نبوده و از قبل اجير براى انجام حج شده است نيّت احرام براى خود او منعقد نشده است و در صورتى كه مجدّداً به نيّت منوب عنه محرم شده است حج نيابى او صحيح است.

آية الله مكارم: همين اندازه كه نيت نيابت در عمق ذهن او باشد كافى است.

⁽²⁶³⁾263 . آية الله سيستانى: در اين مثال احرام اوّل او صحيح است.

آية الله مكارم: نيت حجة الاسلام تأثيرى ندارد.

⁽²⁶⁵⁾264 . آية الله تبريزى: بايد به ميقات برگردد و مجدداً به نيابت از غير محرم شود.

آية الله خويى: اگر احتمال بدهد كه نه قصد خود و نه ديگرى را كرده، احرام او باطل است. مگر اين كه در حال طواف; مثلا نيّت معيّنى دارد كه به همان نيّت اعمال را تمام مى كند.

آية الله صافى، آية الله گلپايگانى: در صورتى كه فعلا خود را نايب مى داند و شك در نيّت احرام گذشته خوددارد، وظيفه او حمل به صحّت است و به عنوان نيابت، بقيه اعمال را به جا آورد.

265 . آية الله بهجت: به ذيل مسأله 130 مراجعه شود.

آية الله سيستانى: اگر احتمال مى دهد در ميقات به كلى از ذهنش نيت نيابت از غير پاك شده بوده، بنا مى گذارد كه احرامش براى خودش بوده و اگر اين احتمال را نمى دهد همان طور كه متعارف است در كسى كه عازم بر نيابت بوده است بنا مى گذارد كه احرامش براى غير بوده است.

س ـ زنى در عرفات، در روز نهم ديوانه شد، او را به بيمارستان بردند و تا آخرين وقتى كه مى توانستند همراهان او در مكه بمانند باقى ماندند، خوب نشد، آيا شوهرش كه با او است مى تواند براى او نايب بگيرد و يا خودش باقى اعمال را انجام دهد يا نه ؟

266 . آية الله بهجت: به ذيل مسأله 8 و129 و989 مورد هشتم كه كفايت ادراك اختيارى عرفه به تنهايى است (اگر بعد از زوال ديوانه شده باشد) مراجعه شود.

آية الله تبريزى، آية الله خويى: مجنون تكليف ندارد و نمى توانند برايش نايب بگيرند و بنابر اظهر، احرام او باطل مى شود.

آية الله سيستانى: اگر پس از درك مسماى وقوف، در عرفات ديوانه شده باشد و سپس به قدرى به عقل بيايد كه اختيارى مشعر را درك كند، يا اضطرارى مشعر با اختيارى يا اضطرارى عرفه، پس حج او صحيح است، و اگر به عقل نيايد، بايد براى تكميل اعمال شوهر براى او نايب بگيرد.

آية الله فاضل: در فرض سؤال، نايب گرفتن مجزى و صحيح نيست و ظاهراً احرام او باطل مى شود.

آية الله مكارم: اين در صورتى است كه سال اوّل استطاعت او باشد.

267 . آية الله خويى: كسانى كه ناچارند همراه زنان و بيماران باشند، اگر بتوانند ولو يك لحظه از وقوف اختيارى مشعر را درك كنند بايد برگردند و اگر نمى توانند بايد قبل از ظهر روز عيد به آنجا برگردند و در فرض عجز از آن هم حج آنان صحيح است و چنانچه اين وظيفه را از روى جهل به حكم ترك كرده باشند حجّشان صحيح است ولى بايد يك گوسفند كفاره بدهند. (مناسك، مسأله 378 و379 و380) و در حاشيه مسأله 107 «حكم نيابت معذور به عذر طارى» گذشت.

268 . آية الله صافى: به حاشيه شرط هفتم از مسأله 107 مراجعه شود.

آية الله فاضل، آية الله گلپايگانى: اگر عذر شما طارى بوده نيابت صحيح است.

نبوده است.

⁽²⁶⁹⁾269 . آية الله بهجت: به ذيل مسأله 107 و 139 مراجعه شود.

آية الله تبريزى: نيابت شما محل اشكال است.

آية الله سيستانى: صحّت نيابت شما بعيد نيست.

آية الله مكارم: نيابت شما هم درست است.

⁽²⁷⁰⁾270 . آيات عظام تبريزى، خويى، سيستانى: حج نيابى او صحيح است.

آية الله فاضل: در اين صورت حج نيابى صحيح است اما معصيت كرده.

آية الله مكارم: خدمه در حكم مستطيع هستند به علاوه مستطيع اگر قصد نيابت كند حج براى منوب عنه كافى است هرچند گناه كرده است.

271 . آية الله اراكى: اگر با ماشين برقى بوده كه چيزى از مو باقى نمانده، از حلق رأس كفايت مى كند و اگر مقدارى از مو باقى مانده مطابق متن عمل شود.

آيات عظام بهجت، خويى، فاضل، مكارم: صروره (كسى كه بار اول حج اوست) بين حلق و تقصير مخير است، گرچه احتياط اين است كه حلق كند.

آيات عظام تبريزى، صانعى، نورى: چون حلق براى صروره (كسى كه بار اول حج اوست) متعين نيست، بنابر اين حجهاى شما هر سه صحيح است و چيزى بر شما واجب نمى باشد.

آيات عظام خامنه اى، صافى، گلپايگانى: چون تراشيدن سر به عنوان تقصير بنابر احتياط است، اگر در اين مسأله به كسى كه تقصير را كافى مى داند مراجعه نماييد تكليفى بر شما نيست.

آية الله سيستانى: حلق با ماشين ته زن كافى است، گرچه احتياط مستحب با تيغ است. (ملحق مناسك، س351).

⁽²⁷²⁾272 . آية الله تبريزى، آية الله خويى: نيابت زنان و ضعفاء كه مى توانند به وقوف در شب، در مشعر اكتفاء كنند مانعى ندارد.

آية الله سيستانى: چون وقوف ركنى را درك كرده اند نيابت آن ها صحيح است.

آية الله مكارم: نيابت در اين گونه موارد صحيح است.

نظر ساير آيات عظام در ذيل مسأله 107 گذشت.

273 . آية الله بهجت: اتمام عمل طبق وظيفه عذرى نايب (عذر طارى) كفايت مى كند و مضرّ به صحت نيابت نيست. (استفتائات ويژه حج).

آية الله تبريزى: اگر از روى جهل به مسأله قبل از طلوع فجر از مشعر كوچ كرده، حج نيابى او بنابر اظهر صحيح است و بايد يك گوسفند كفاره دهد و در اجرت با مستأجر خود، تراضى كند.

آية الله خويى: نيابت معذور اشكال دارد و حكم نيابت معذور به عذر طارى در مسأله 107 گذشت.

آية الله سيستانى: عمل مزبور مجزى است حتى اگر از ابتدا چنين عذرى داشته است; زيرا درك مقدار ركن از وقوف كافى است.

آية الله صافى: حج صحيح و مبرىء ذمّه منوب عنه است و نسبت به اجرت، رضايت مستأجر را تحصيل نمايد.

آية الله صانعى: اگر هنگام رفتن به حج از اول مى دانسته كه راهنما خواهد بود.

آية الله فاضل: در عذر طارى حج نيابتى صحيح و مستحقّ اجرت هم مى باشد.

آية الله گلپايگانى: بعيد نيست در عذر طارى حج نيابتى صحيح و مستحق اجرت هم باشد. (آراء المراجع، ص 39 و50).

آية الله مكارم: عمل مزبور كفايت مى كند و اجير حق اجرت دارد.

274 . آية الله بهجت: به ذيل مسأله 107 مراجعه شود.

آية الله تبريزى: بنابر احتياط بايد اعمال عمره را تمام كند و طواف نساء هم به جا آورد و لازم است پس از آن به ميقات برگشته و براى خود محرم شود و وظيفه خودش را انجام دهد.

آية الله خويى: اگر حج نيابى را تمام كند صحيح است گر چه وظيفه اش رها كردن حج نيابى و احرام بستن براى حج خودش بوده است.

آية الله سيستانى: اگر مطمئن است كه سال ديگر مى تواند حج خود را انجام دهد، حج نيابى را تمام كند وگرنه آن را رها كند و به ميقات برگردد و براى خود احرام ببندد. (ملحق مناسك، س1).

آية الله فاضل: احرام او صحيح است و تبدّل نيّت براى شخص محرم صحيح نيست.

آية الله مكارم: احتياطاً عمره را تمام كند و طواف نساء به جا آورد و به ميقات برگردد و محرم شود. اين در صورتى است كه اجير نشده باشد و الاّ اجاره او صحيح است و در آن سال مستطيع نيست.

275 . نظريات آيات عظام: در شرطيت ايمان در ذبح «مسأله 1042» خواهد آمد.

⁽²⁷⁶⁾276 . آيات عظام اراكى، بهجت، صانعى، نورى: در ذبح، ايمان شرط نيست.

آية الله سيستانى، آية الله مكارم: در ذبح شرط نيست و در بقيّه موارد احتياط واجب است.

277 . آيات عظام اراكى، فاضل، نورى: مگر وكالت مطلقه از پدر داشته باشد.

آية الله بهجت: با احراز رضايت پدر اشكال ندارد و تبرّع از حىّ در حج واجب، با عدم قدرت او، اظهر جواز آن است وبااذن باشد احوط است در تفريغ ذمّه. (كتاب حج، ص45 و مناسك مستفاد از س17 و 157).

آية الله سيستانى: اگر اختيارات او شامل نايب گرفتن در حج هم بوده كافى است وگرنه عمل نايب كافى نيست مگر اينكه قبل از احرام، پدر مطلع شود و موافقت نمايد. (ملحق مناسك، س40).

آية الله گلپايگانى: اجير گرفتن براى پدر از مال او بدون اطّلاع پدر صحيح نيست بلى در صورتى كه مبلغ اجاره را از مال خود تبرّعاً بپردازد در فرض سؤال كه پدر عاجز از انجام حجّ است مانعى ندارد و مجزى از حجّة الاسلام پدر مى باشد.