مناسک حج نسخه متنی

398 . آية الله تبريزى: مى تواند به قصد مافى الذمّه احرام ببندد و چنانچه قبل از گذشتن وقتعمره تمتع پاك شد، عمره تمتع به جا آورد و بعد حج آن را انجام دهد. و اگر پاك نشد به هماناحرام حج افراد به جا آورد و سپس عمره مفرده انجام دهد بلكه اگر به قصد حج افراد احرام بست،و قبل از گذشتن وقت عمره پاك شد، با همان احرام اعمال عمره تمتع را انجام داده وسپس حج تمتع را انجام دهد، گرچه احتياط مستحب در اين صورت تجديد احرام براى عمره تمتع مى باشد.

آية الله خويى: اگر به نيّت مافى الذمه محرم شود اشكالى نيست ولى اگر به نيت حج افراد محرم شود و بعد پاك شود احرامش باطل است.

آية الله صافى، آية الله گلپايگانى: جمعى فرموده اند: « واجب است از ميقات محرم به حج افراد شود »، ليكن چون اين يقين بر حسب عادت است و امكان دارد برخلاف عادت پاك شود، احتياط آن است كه در وقت احرام قصد كند محرم مى شوم به احرامى كه بر من واجب است از عمره تمتع يا حج افراد، پس اگر قبل از گذشتن وقت عمره پاك شد اعمال عمره را تمام كند و مُحِلّ شود و بعد اعمال حج را بجا آورد، و حج تمتع او صحيح است، و اگر پاك نشد به همان احرام اعمال حج افراد را بجا آورد و بعد عمره مفرده بجا آورده و حج افراد صحيح است.

آية الله مكارم: بهتر است در موقع احرام قصد كند احرامى را كه بر او واجب است انجام مى دهد، تا مشكلى براى او پيش نيايد.

399 . آية الله سيستانى: عدول كند به عمره تمتع و اعمال آن را انجام دهد و بايد رعايت كند كه پس از انجام سعى تلبيه نگويد.

آية الله صافى، آية الله گلپايگانى: لازم است اين حج افراد را عدول به عمره تمتع كند; يعنى طواف و نماز آن و سعى را به جا آورد و تقصير كند و بعد براى حج محرم شود و اعمال حج را به جا آورد. و اين مخصوص كسى است كه مكلف به حج تمتع باشد و امّا كسى كه حج افراد هم از او صحيح است، مختار است كه عدول نمايد به تمتع يا حج افراد را تمام نمايد.

ساير آيات عظام متذكر مسأله كشف خلاف نشده اند. و در نيّت اِفراد، با حضرت امام(قدس سره) موافق هستند.

400 . آية الله صانعى: احرام او صحيح است و نيازى به احرام مجدّد ندارد.

مجدداً محرم شود.

401 . آية الله صانعى: لازم نيست هر چند احوط است و تفصيل آن در مسأله 228 مى آيد.

402 . آية الله بهجت: مثل جحفه يا محاذات آن. (مناسك، مسأله 173) به ذيل مسأله 211 و212 مراجعه شود.

آية الله سيستانى: مى تواند از جدّه با نذر محرم شود; زيرا جنوب شرقى آن محاذى با جحفه است.

مسجد شجره محرم شوند و در اين حكم فرقى بين اين كه قصد عمره تمتع يا مفرده داشته باشند نيست⁽⁴⁰³⁾ و حديبيه ميقات عمره مفرده است براى كسانى كه در مكه هستند.

⁽⁴⁰⁴⁾403 . آيات عظام صافى، فاضل، گلپايگانى: در عمره مفرده احرام از ادنى الحلّ كفايت مى كند، اگرچه با عبور از ميقات بدون احرام گناه كرده است. (مناسك عربى، ص 84).

404 . آية الله تبريزى، آية الله خويى: و نيز كسى كه بدون قصد دخول مكه، از ميقات عبور كرده و به نزديك حرم رسيده است، مى تواند از ادنى الحل براى عمره مفرده محرم شود.

آية الله سيستانى: ميقات عمره مفرده براى كسى كه مى خواهد وارد حرم شود همان ميقات هاى معروف است، ولى اگر كسى براى كار ديگرى غير از عمره در آن محل بوده و قصد دخول حرم هم نداشته و از ميقات گذشته و سپس تصميم بر انجام عمره گرفته است مى تواند از ادنى الحل محرم شود.

م ـ كسانى كه ميقات براى آنها مشخص نيست نمى توانند به گفته راهنما (بلد) يا حمله دار كه مى گويد فلان محل ميقات است محرم شوند مگر از گفته او اطمينان پيدا كنند و الا بايد به عرف محل مراجعه نمايند.

⁽⁴⁰⁵⁾405 . آية الله بهجت: به حاشيه مسأله 206 مراجعه شود.

آية الله تبريزى، آية الله خويى: و يا اين كه آن ها ثقه باشند و مستندشان اخبار عرف محل باشد.

آية الله خامنه اى، آية الله مكارم: ظن حاصل از گفته اهل اطلاع كافى است.

آية الله صافى، آية الله گلپايگانى: اگر ظنّ از اين طريق هم ممكن نشود در اولين نقطه اى كه احتمال محاذات با يكى از مواقيت را مى دهد رجاءً محرم شود و تلبيه بگويد و بعد در هر جا كه احتمال محاذات مى دهد تجديد نيّت كند و تلبيه را تكرار نمايد تا يقين كند كه در محاذات به ميقات احرام بسته است.

نظريه ساير آيات عظام در مسأله 206 گذشت.

⁽⁴⁰⁶⁾406 . آيات عظام تبريزى، خويى، سيستانى: احرام از رابغ با نذر صحيح است به اعتبار اين كه رابغ قبل از جحفه است.

⁽⁴⁰⁷⁾407 . آية الله سيستانى: به احتياط واجب حتى اگر حج تمتّع استحبابى باشد.

آية الله صانعى: بنابر احتياط بايد به يكى از مواقيت پنجگانه معروفه برود و نمى تواند از تنعيم محرم شود هر چند اكتفا به ادنى الحل براى او خالى از قوت نمى باشد; چون مواقيت ميقات كسى است كه از آن ها يا محاذى آن عبور مى كند نه آنكه موضوعيّت داشته و شرط صحت باشد.

408 . آية الله بهجت: عبور از ميقات بدون احرام جايز نيست و در صورت تجاوز، احرام از ادنى الحل براى قاصد عمره مفرده كافى است.

آية الله صانعى: مگر آن كه وارد حرم شده باشد كه در اين صورت كفايت ادنى الحل خالى از قوّت نمى باشد، چون ادنى الحل در عمره مفرده نسبت به عابرِ از مواقيت، ميقاتى است امام و جلوى آن.

⁽⁴⁰⁹⁾409 . تفصيل نظريه آيات عظام در اين مسأله در ذيل مسأله 210 و 215 و 222 گذشت.

آية الله خامنه اى: واجب است برگردد و از همان ميقاتى كه از آن عبور كرده است محرم شود، چه ميقات ديگرى در جلو باشد يا نه.

410 . آية الله بهجت، آية الله تبريزى: احوط اين است كه هر مقدار ممكن است به طرف ميقات برود و محرم شود.

آية الله سيستانى: اولى اين است كه تا حد ممكن به طرف ميقات رفته و محرم شود. (مناسك، مسأله 169، فرع دوّم).

آية الله صافى، آية الله گلپايگانى: واجب است به خارج حرم رفته و هر مقدار ممكن است به طرف ميقات برود و محرم شود.

⁽⁴¹¹⁾411 . آية الله خويى: اگر حدود سه سال در جده مى ماند كه صدق مقرّ و منزل بر آن بكند، مى تواند از جدّه محرم شود. (المسائل الشرعيه، ج1، ص322 و 320).

آية الله سيستانى: مى توانند از جده با نذر محرم شوند و كسى كه منزلش از ميقات به مكّه نزديك تر باشد مى تواند از منزل احرام ببندد.

آية الله فاضل: در عمره مفرده چون ميقات ادنى الحل است مى تواند از جدّه با نذر محرم شود.

آية الله مكارم: براى عمره مفرده، مى توانند مانند سايرين از حديبيه كه در 50 كيلومترى مكّه است محرم شوند.

تفصيل اين مسأله در ذيل مسأله 222 گذشت.

412 . آية الله صانعى: مى توانند چون علم به محاذات ندارند و مواقيت ميقات كسى است كه از آنها يا محاذى آنها عبور مى نمايد پس شرطيّت ميقات در احرام از مواقيت منوط و معلّق به عبور از آن ها است و در مفروض سؤال، با شك در محاذات مى توان از ادنى الحلّ محرم شد.

413 . آية الله بهجت: از روى جهل با عدم تقصير. (مناسك شيخ، ص11).

مسأله در جاى ديگر محرم شوند، احرام آن ها صحيح نيست و محرمات احرام بر آنها حرام نمى شود، چنانچه در صورت علم و عمد هم حُكم همين است هرچند در صورت جهل، اگر بعد از اعمال، مسأله را فهميدند عمل آنان صحيح است.

⁽⁴¹⁴⁾414 . آية الله بهجت، آية الله سيستانى: عمل آنان خالى از اشكال نيست و احتياطاً در صورت امكان عمره را اعاده نمايند و اين احتياط نبايد ترك شود.

آية الله تبريزى، آية الله خويى: صحت عمره محل اشكال است.

آية الله فاضل: در صورت جهل و نسيان، اگر بعد از اعمال حج متوجّه شوند حجّ صحيح است و اگر بعد از عمره تمتّع يا عمره مفرده متوجّه شوند عمره باطل است و در عمره تمتّع اگر وقت دارد و ممكن باشد، جبران كند و اگر وقت ندارد حجّ تمتّع بدل به حجّ افراد مى شود و در اين صورت نيز كفايت از حجة الاسلام مى كند.

415 . آية الله بهجت: خروج از مكّه بعد از عمره تمتع جايز نيست براى كسى كه اگر خارج شود فوت مى شود حج از او در آن سال، و اظهر عدم اعتبار فاصله بين دو عمره است، اگرچه احوط و افضل است، و اگر بعد از عمره خارج از مكه و حرم و ميقات شد و برگشت در غير ماه احرام اوّلى، پس محتاج به احرام عمره است كه آن را عمره تمتّع قرار مى دهد و براى عمره سابق انجام طواف نساء موافق احتياط است. (مناسك شيخ، ص89 و90).

آية الله خامنه اى: به حاشيه مسأله 238 و 910 مراجعه شود.

آية الله خويى: بيان احتياط و عدم آن در مناسك ايشان نيامده است.

آية الله سيستانى: اگر بين اين عمره و حج، عمره ديگرى فاصله نشود مى توانند عمره تمتع انجام دهند و پس از آن اگر خوف فوت اعمال حج نداشته باشند مى توانند براى كارى هرچند غير ضرورى خارج شوند. پس اگر در همان ماه قمرى برگردند احرام مجدّد لازم نيست و اگر ماه بعد باشد و نخواهند دوباره خارج شوند و در ماه بعد وارد شوند بايد با احرام عمره تمتع وارد شوند و اگر باز هم بخواهند در ماه بعد وارد شوند بايد اكنون با احرام عمره مفرده وارد شوند.

آية الله صافى، آية الله گلپايگانى: اگر حج تمتّع بر آن ها واجب باشد بايد به قصد عمره تمتّع محرم شوند و انجام عمره مفرده قبل از حج براى كسى كه حج بر او واجب است يا نايب در حج بلدى است اشكال دارد.

آية الله فاضل: اگر بخواهند در ماهى كه عمره انجام داده خارج شوند و در همان ماه برگردند، مى توانند عمره تمتّع انجام دهند، در اين صورت فرقى نمى كند كه بخواهند به مدينه بروند يا جدّه. و در اين فرض بايد بدون احرام مجدّد به مكّه وارد شوند. امّا اگر بخواهند در ماه بعد برگردند نبايد عمره تمتّع انجام دهند، بلكه عمره مفرده انجام دهند و براى آخرين بار كه به مكّه رجوع مى كنند عمره تمتّع انجام دهند.

آية الله مكارم، آية الله نورى: خدمه كاروان ها مى توانند عمره تمتع را به جا آورند و از احرام خارج شوند و بعد براى انجام كارهاى ضرورى به جده يا مدينه و مانند آن بروند بشرطى كه مطمئن باشند كه به موقع به حج برسند.

416 . آية الله صانعى: لزومى ندارد همانطور كه در مسأله 228 بيان شد، هر چند احوط است.

417 . آيات عظام صافى، فاضل، گلپايگانى، مكارم: همانطور كه گذشت، براى عمره مفرده اگر از ادنى الحلّ محرم شود عمره اش صحيح است.

418 . آية الله اراكى، آية الله مكارم: اگر در همان ماه قمرى كه محرم شده وارد شود تجديد احرام لازم نيست.

آية الله تبريزى: در ماهى كه محرم شده اند تجديد احرام لازم نيست ولو به مدينه بروند و از آنجا بخواهند به مكه بروند.

آية الله صانعى: اگر از زمان احرام قبلى آنان يك ماه نگذشته باشد براى ورود به مكه احرام واجب نيست ولى اگر بعد از يك ماه از احرام قبلى باشد بايد با احرام وارد مكه شود.

419 . آية الله اراكى: بنابر احتياط.

آية الله خامنه اى:چنانچه بخواهد در كمتر از يك ماه به مكه مراجعه نمايد، نياز به احرام مجدّد ندارد.

آية الله خويى، آية الله سيستانى: حكم جده و مدينه يكى است و تا ماه هلالى كه عمره مفرده را در آن انجام داده تمام نشود، مى تواند بى احرام وارد مكه شود.

آية الله مكارم: نياز به محرم شدن از هيچ ميقاتى نيست.

420 . تفصيل نظريه آيات عظام ذيل سؤال 186 گذشت.

421 . آية الله صانعى: حكم پاسخ سؤال 230 و 232 و 233 و 234 بر مبناى عدم شرطيّت مسجد شجره در احرام روشن مى باشد و جواب هاى متن بر مبناى شرطيّت است.

422 . آية الله تبريزى: مى توانند در ذوالحليفه محرم شوند و احتياط واجب اين است كه از طرف راست يا چپ يا جلوى مسجد قديم محرم شوند.

آية الله خويى: احرام در منطقه ذوالحليفه صحيح است. (تعليقه عروه، ج2، ص342).

423 . آية الله نورى: مى توانند داخل مسجد شجره شوند و در حال عبور احرام ببندند و در مسجد توقف نكنند.

424 . آيات عظام سيستانى، صافى، فاضل، گلپايگانى، مكارم: تجديد احرام لازم نيست.

تشخيص دهند و در تمام آن حد، با بقاى نيت، تلبيه را تكرار كنند كفايت مى كند.

س ـ جماعتى از راه طائف عازم مكه بودند، قبل از رسيدن به قَرْن الْمَنازل، آنان را از راه وادى عقيق فرستادند و از راه قرن المنازل منع كردند و لذا در وادى عقيق مُحرم شدند، آيا احرام آنان چه صورت دارد ؟

ج ـ صحيح است.

425 . آية الله خويى: احرام در خارج مسجد شجره صحيح است و نذر لزوم ندارد.

آية الله فاضل: گذشت كه اگر حايض و نفساء نتوانند تا وقت پاك شدن صبر كنند، بايد نزديك مسجد شجره محرم شوند و نياز به تجديد احرام در جحفه نيست و نذر هم لازم نيست.

آية الله نورى: و نيز مى توانند در حال عبور محرم شوند; چنان كه گذشت.

426 . آية الله بهجت: اگرچه نايب باشند. (مناسك، س36).

آية الله سيستانى: احرام آن ها در خارج مسجد شجره نيز صحيح است.

آيات عظام صافى، گلپايگانى، مكارم: چون احرام در خارج مسجد شجره جايز است، از همان جا محرم مى شوند.

⁽⁴²⁷⁾427 . آيات عظام بهجت، خويى، سيستانى، مكارم: اگر نذر زن مزاحم حق شوهر نباشد اجازه لازم نيست.

آية الله تبريزى: چنانكه گذشت احرام در خارج مسجد شجره هم جايز است و تجديد تلبيه در جحفه لزومى ندارد و لى اگر بخواهند با نذر قبل از ميقات محرم شوند، چنانچه احرام قبل از ميقات منافى با حقّ شوهر نباشد مانعى ندارد و الاّ بايد به اذن شوهر باشد.

آية الله خامنه اى: اگر شوهر حضور دارد بايد بنابر احتياط نذر زن با اجازه او باشد.

آية الله صانعى: چنانكه گذشت احرام در خارج مسجد شجره هم جايز است، ولى اگر بخواهند با نذر قبل از ميقات محرم شوند، در امثال اين موارد اذن شوهر معتبر نيست.

⁽⁴²⁸⁾428 . آية الله صافى، آية الله گلپايگانى: با آن كه مى تواند از پشت ديوار مسجد هم محرم شود نذر لازم نيست.

به مسأله 230 مراجعه شود.