مناسک حج نسخه متنی

⁽⁷²²⁾722 . آية الله صافى، آية الله گلپايگانى: گناه ندارد ولكن كفّاره دارد.

723 . آية الله بهجت: مرد مى تواند سر خود را با حوله خشك كند و زن صورتش را در صورتى كه اين كار به تدريج انجام گيرد. (پرسش هاى جديد حج، ص 11، مساله 49).

آية الله خامنه اى: خشك كردن سر با حوله اشكال ندارد مگر در صورتى كه حوله را بر روى تمام سر بيندازد و سر را با آن خشك كند.

آية الله سيستانى: هرچند به نحو كشيدن پارچه بر سر باشد بنابر احتياط واجب و اگر وقت نماز تنگ است گوشه حوله يا پارچه را بگيرد و به مقدارى كه در مسح سر واجب است خشك كند.

آية الله گلپايگانى: در آراء المراجع (چاپ سوم، ص 168) نقل مى كند كه معظم له شفاهاً فرموده اند: خشك نمودن سربهوسيله حوله ودستمال مانع ندارد ولى بايدطورى خشك كندكه سرپوشيده نشود.

آية الله مكارم: خشك كردن مانع ندارد به شرط اين كه سر را با آن نپوشاند.

⁽⁷²⁴⁾724 . آية الله گلپايگانى: متعرض اين مسأله نشده اند.

آية الله نورى: از «مستحب است تلبيه...» در مناسك ايشان نيامده است.

⁽⁷²⁶⁾725 . آيات عظام تبريزى، خويى،سيستانى،فاضل،مكارم: بنابراحتياط واجب كفاره اش يك گوسفند است.

726 . آية الله خامنه اى: كفاره پوشاندن سر، بنابر احتياط، يك گوسفند قربانى كردن است و بعض سر حكم تمام سر را ندارد مگر عرفاً برآن صدق كند كه سر را پوشانده است; مثل اين كه كلاه كوچكى كه فقط قسمت وسط سر را مى پوشاند بر سر بگذارد.

آية الله فاضل: احتياط مستحب.

واجب كفاره است براى پوشاندن بعض سر.

727 . آية الله اراكى: مخصوصاً اگر بدون عذر باشد و مخصوصاً اگر مجلس آن هم متعدد باشد، پس در همه صور، احتياط، واجب است.

آية الله نورى: با تكرار در پوشاندن سر، كفاره نيز مكرّر مى شود.

⁽⁷²⁸⁾728 . آية الله بهجت: احوط تعدد فديه است به تعدد پوشانيدن، خصوصاً هرگاه بى عذر باشد، خصوصاً هرگاه مجلس متعدّد باشد و اقوى تعدد فديه است در صورت تخلل تكفير. (مناسك شيخ، ص26).

آية الله تبريزى: اين احتياط ترك نشود.

آية الله خامنه اى: احتياط تكرّر كفّاره در صورت تكرّر ستر است مطلقاً.

آية الله سيستانى: بعيد نيست يك كفاره كافى باشد.

آية الله صافى، آية الله گلپايگانى: در صورت تعدّد پوشانيدن سر، بايد كفاره متعدد بدهد. (مناسك عربى، ص 91).

آية الله مكارم: اين احتياط در اين مسأله و مسأله بعد، وجوبى است.

⁽⁷²⁹⁾729 . آية الله اراكى، آية الله نورى: احتياط، واجب است.

نظريه آيات عظام بهجت، خامنه اى، صافى، گلپايگانى: در مسأله قبل گذشت.

آية الله تبريزى، آية الله سيستانى: در اين صورت دوباره بايد كفاره بدهد.

⁽⁷³⁰⁾730 . آية الله خويى، آية الله سيستانى: بلكه ظاهر اين است كه در موارد جواز ستر واضطرار نيز كفاره واجب نيست (مناسك، مسأله 256).

731 . آية الله بهجت: در غير حال ضرورت، مانند تحفّظ از مگس و نحو آن در حال خوابيدن. (مناسك شيخ، ص26).

آية الله نورى: پوشاندن رو هر چند به چيزهاى غيرمتعارف; مثل پوشال و گل نيز جايز نيست و جايز نيست با بادبزن روى خود را بپوشاند.

⁽⁷³²⁾732 . آية الله تبريزى: بنابر احتياط.

آية الله خامنه اى: بر زنان حرام است پوشاندن صورت به آنگونه كه عادتاً براى حفظ حجاب عمل مى كنند، و اما پوشاندن گوشه هايى از بالا يا پايين صورت يا دو طرف آن، به طورى كه پوشاندن صورت بر آن صدق نكند مانع ندارد، چه در نماز و چه در غير آن.

آية الله سيستانى: به احتياط واجب، و لذا پوشيدن مقنعه كه اطراف صورت را مى گيرد خلاف احتياط است و همچنين جايز نيست بنابر احتياط خشك كردن صورت با حوله يا دستمال، هر چند همه صورت را نپوشاند، ولى تميز كردن بينى و مانند آن اشكال ندارد.

آية الله فاضل: بعض رو در حكم تمام است. و بنابر اقوى پوشاندن صورت در قسمت پايين آن; يعنى از بينى تا چانه جايز نيست و در قسمت بالايى آن به احتياط واجب.

آية الله مكارم: پوشانيدن بعض صورت، به طورى كه نقاب و برقع به آن نگويند جايز است.

آية الله نورى: با توجه به حرمت پوشيدن صورت براى زنان در حال احرام، چون چانه جزو صورت محسوب مى شود، بايد مقنعه را طورى ببندد كه زير چانه قرار بگيرد، چون زير چانه جزو صورت نيست.

⁽⁷³³⁾733 . آية الله بهجت: دست گذاشتن روى صورت مانعى ندارد. (پرسش هاى جديد حج، ص12، س50).

آية الله گلپايگانى: متعرّض مسأله نشده اند.

⁽⁷³⁴⁾734 . آية الله نورى: زن محرم نمى تواند صورت خود را با حوله خشك و يا پاك كند; چنانكه مرد محرم نمى تواند سر خود را با آن پاك يا خشك كند.

735 . آيات عظام اراكى، تبريزى، خامنه اى، خويى، سيستانى، گلپايگانى: پوشانيدن رو كه مقدمه پوشانيدن سر مى باشد، در حال نماز عيبى ندارد.

آية الله بهجت: پوشانيدن رو به مقدارى كه مقدمه پوشانيدن سر مى باشد، در حال نماز عيبى ندارد و مى تواند سر اندازش را آويزان نمايد در نماز و بعد از آن. (مناسك شيخ، ص26).

736 . آية الله تبريزى، آية الله خويى: احتياط اين است كه پس از فراغت از نماز آن را بردارد.

آية الله سيستانى: احتياط واجب اين است كه پس از فراغت از نماز آن را بردارد.

آية الله مكارم: واجب نيست.

737 . آية الله بهجت: بلكه مطلقاً و اختياراً و تا حدّ نحر على الأظهر. (مناسك شيخ، ص26).

⁽⁷³⁸⁾738 . آية الله سيستانى: و در جايى كه نا محرم نيست اين گونه پوشش نيز جايز نيست.

آية الله صافى، آية الله گلپايگانى: ولى بايد با دست يا چيز ديگرى آن را از صورت دور نگهدارند. (آداب و احكام حج، ص162).

739 . آية الله بهجت، آية الله مكارم: تحفظ آن از رسيدن به صورت لازم نيست.

آية الله نورى: زن ها در حال احرام بايد سعى كنند كه مقنعه در حال درآوردن و پوشيدن صورتشان را نپوشاند.

740 . آية الله اراكى، آية الله تبريزى: اين احتياط ترك نشود.

آية الله خويى: احوط آن است كه از صورت دور نگه دارد.

آية الله صافى، آية الله گلپايگانى: بايد با دست يا چيز ديگرى آن را از صورت دور نگه دارد.

741 . آية الله بهجت: شايد وجه آن، استفاده مساوات احرام زن در رو، با احرام مرد در سراست در جميع احكام از بعضى روايات، و در اين استفاده تامّل است. (مناسك شيخ، ص26).

⁽⁷⁴²⁾742 . آيات عظام تبريزى، خويى، صافى، گلپايگانى: احتياط واجب آن است كه يك گوسفند كفاره دهد.

743 . آية الله نورى: هر چند بر زنى كه احرام بسته حرام است، اگر تخلّف كرد كفّاره بر او لازم نيست.

744 . آية الله اراكى: احتياط ترك نشود.

آية الله بهجت: وجوب كفارّه پوشانيدن صورت زنان يك گوسفند، منقول از شيخ و حلبى است. ( مناسك شيخ، ص26 ).

آية الله تبريزى، آية الله خويى: بنابر احتياط واجب بايد يك گوسفند بدهد.

آية الله سيستانى: احتياط مستحب آن است كه يك گوسفند بدهد.

آية الله صافى، آية الله گلپايگانى: بايد يك گوسفند كفاره بدهد.

موافق احتياط است.

نوزدهم ـ سايه قرار دادن مرد بالاى سر خود:

⁽⁷⁴⁵⁾745 . آية الله اراكى: در حال سير و راه پيمودن.

آية الله فاضل: بنابر احتياط واجب سايه قراردادن براى بدن نيز در حال سير و پيمودن راه جايز نيست. بنابراين نشستن در ماشين و بيرون نگهداشتن سر از شيشه يا سقف آن، خلاف احتياط وجوبى است.

آية الله نورى: در حال سير و راه پيمودن.

746 . آية الله بهجت: احتياط واجب ترك سايه انداختن است در وقت تردّد براى حوائج غير خانه و خيمه و نحو آن ها، چه در مكه و چه در عرفات و منى. (مناسك شيخ، ص27).

آية الله تبريزى: رفتن زير سايه ثابت مانعى ندارد، ولى بنابر احتياط نمى تواند در حال حركت، براى خود سايه بان درست كند; مثل آن كه چتر بردارد و يا سوار ماشين سقف دار شود.

آية الله سيستانى: امّا پس از پياده شدن و جايى را منزل خود قرار دادن، اگر محرم بخواهد جهت انجام كارهايش به اين جا و آن جا برود; مانند اين كه در مكه منزل كند و بخواهد جهت انجام طواف و سعى به مسجد الحرام برود و يا به منزل خود در منى وارد شود و بخواهد به قربانگاه يا جمرات برود، حكم به جواز سايه قرار دادن بالاى سر خود، چه بهوسيله چتر و چه سوار شدن ماشين سقف دار خيلى مشكل است، و احتياط نبايد ترك شود. (مناسك، مسأله 271).

آية الله نورى: حرمت سايه بر سر قرار دادن، اختصاص به سايه اى دارد كه با شخص حركت مى كند; مثل چتر و ماشين مسقّف و هواپيما وامّا سايه ثابت مثل پل و تونل هر قدر طولانى باشد، جواز عبور از زير آنها بدون اشكال است.

747 . آية الله نورى: اشكال ندارد.

748 . آية الله خويى: و در قسمت جديد شهر مكه بنابر احتياط، سوار ماشين سقف دار نشوند. (المسائل الشرعيه، ج1، ص337).

آية الله صانعى: بلكه واجب.

⁽⁷⁵⁰⁾749 . آية الله صانعى: بلكه عدم جواز.

750 . آية الله بهجت: احوط ترك سايه انداختن از آفتاب است، اگرچه منحرف از بالاى سر باشد با چيزى كه در سر ممنوع است. (مناسك شيخ، ص27).

آية الله تبريزى: حرمت و ثبوت كفاره در تظليل جانبى مبنى بر احتياط است.

آية الله خويى: و احوط بلكه اظهر اين است كه زير سايه چيزى كه روى سر نباشد نيز نرود، پس اگر از طرف چپ و راست چيزى بر او سايه بيفكند; به نحوى كه تأثير در كم شدن گرما يا سرما يا باد و نحو آن داشته باشد، جايز نيست و كفاره دارد.

آية الله سيستانى: سايه هاى متحرك كه بالاى سر محرم قرار نگرفته براى پياده مطلقاً جايز است و سواره احتياطاً اجتناب كند مگر اين كه كوتاه باشد كه سر و سينه را فرانگيرد.

آية الله گلپايگانى: احتياط مستحب آن است كه مرد مُحرِم در حال راه رفتن در سايه چيزى كه بالاى سر او هم نيست نباشد. (آراء المراجع، ص 172).

آية الله مكارم: گذشتن از زير پل هاى وسط راه مانعى ندارد و همچنين بودن در سايه اى كه از ديوارهاى اتومبيل سر باز و مانند آن بهوجود مى آيد.

آية الله نورى: استظلال، اختصاص به بالاى سر دارد و شامل سايه حاصل از ديوار ماشين نمى شود.

751 . آية الله سيستانى: نذرِ احرام قبل از ميقات، براى كسى كه مى داند ناچار مى شود زير سقف برود محل اشكال است. (ملحق مناسك).

آية الله فاضل: صحت نذر براى كسى كه مى داند بايد در روز با وسيله مسقّف حركت كند محل اشكال است. بلى اگر بداند كه براى احرام عمره تمتّع نمى تواند به يكى از مواقيت معروفه برود، نذر اشكال ندارد و معصيت هم نكرده است، ولى احتياط آن است كه در ادنى الحل تجديد احرام كند. و در هر صورت كفّاره زير سقف رفتن را بايد بدهد.

752 . آيات عظام اراكى، فاضل، نورى: مى تواند از راهى برود كه زير سايه قرار بگيرد; مانند تونل و پل و زير درخت، از سايه هاى ثابت.

753 . آية الله فاضل: به حاشيه مسأله 441 مراجعه شود.