مناسک حج نسخه متنی

آية الله سيستانى: اگر قطع به اين صورت بوده كه از مطاف خارج شده و مشغول كارى شده است كه عرفاً گفته شود طوافش را قطع كرده است، طواف دوّم صحيح است وگرنه مشكل است مگر اينكه جاهل قاصر باشد.

آية الله گلپايگانى: در فرض مذكور صحت طواف بعيد نيست. ( مجمع المسائل،ج 1، ص467 مسأله 5 و ص 479 مسأله 49 ).

287 ـ آية الله سيستانى: طواف او باطل است.

آية الله صانعى: صحيح نمى باشد.

⁽²⁸⁸⁾

288 ـ آية الله بهجت: مى تواند در كنارى قرار بگيرد تا بعد از تمام شدن كار آنها، از آنجا كه طوافش را قطع كرده بود به طوافش ادامه بدهد و صحيح است.

آية الله تبريزى، آية الله خويى: در فرض مزبور، طواف صحيح است.

آية الله خامنه اى، آية الله مكارم: طواف حدّ معيّنى ندارد.

آية الله سيستانى: بعيد نيست كه در بيشتر از مقدار ذكر شده [فاصله بين مقام ابراهيم و كعبه] هر چند كراهت دارد، طواف جايز باشد. ( مناسك، مسأله 303 ).

آية الله صانعى: مگر آنكه صف طواف كنندگان باقى باشد; يعنى هنوز مردم در حال طواف مى باشند همانطور كه در اين صورت كه گذشت طواف صحيح مى باشد.

آية الله فاضل: افرادى كه به طريق مذكور عمل كرده اند طواف و نماز را بايد اعاده كرده و احتياطاً سعى و تقصير را نيز اعاده كنند و اگر كيفيت مذكور در طواف نساء واقع شده زن بر آنها حلال نشده است. بلى اگر در چنين حالاتى ضرورت عرفى اقتضا كرده و صبر كردن براى انجام طواف در محدوده مستلزم عسر و حرج بوده و در خارج حد با رعايت الاقرب فالاقرب انجام شده صحيح است و از احرام خارج شده است.

289 ـ آية الله فاضل: به احتياط واجب با مجتهد جامع الشرايط مصالحه كند.

⁽²⁹⁰⁾

290 ـ آية الله اراكى: بنابر اشاعه، ولى چون حق اين است كه اشاعه نيست، پس آنچه با آن پول تهيه كرده است مالك شده طواف و قربانى او صحيح است.

آيات عظام بهجت، صافى، گلپايگانى: ولكن اگر همانطور كه متعارف است به ذمّه خريدارى كرده باشد، حجّش صحيح است.

آية الله تبريزى، آية الله خويى: بنابر احتياط واجب اگر ساترش متعلق خمس باشد، ولى اگر همانطور كه متعارف است به ذمّه خريده، حجش اشكال ندارد.

آية الله سيستانى: در فرضى كه خمس واجب باشد اگر همانطور كه متعارف است به ذمّه خريدارى كرده باشد اشكال ندارد.

آية الله فاضل: ولى در همين فرض چنانچه بداند پول از درآمد همان سال است و در همان سال خرج شود خمس واجب نيست.

آية الله نورى: و بايد خودش آنها را انجام بدهد و اگر چون مراجعت كرده قدرت ندارد بايد براى انجام طواف و نماز طواف و قربانى نايب بگيرد.

⁽²⁹¹⁾

291 ـ مراجعه به مسأله قبل شود.

آية الله بهجت: اگر قصد قربت از او محقق نشده است. (وسيله، ص179).

آية الله صافى، آية گلپايگانى: اگر با عين پول خمس نداده لباس احرام بخرد اشكال دارد. (آداب و احكام حج، مسأله 542).

آية الله فاضل: و بنابراحتياط سعى و تقصير را نيز اعاده كند.

292 ـ آية الله فاضل: با مجتهد جامع الشرايط مصالحه كند.

⁽²⁹³⁾

293 ـ آية الله تبريزى: اگر احتمال مى دهد از ربحى مى خرد كه سال بر آن نگذشته اشكال ندارد.

آية الله خويى: صور مسأله مختلف است و احتياط به مصالحه با حاكم شرع ترك نشود. (مستفاد از منهاج الصالحين، كتاب الخمس، ص343).

آية الله سيستانى: اگر احتمال مى دهد خمس به آن متعلق باشد به احتياط واجب بايد با حاكم شرع به نسبت احتمال مصالحه كند ولى طواف با فرض خريد به نحو كلّى فى الذمه صحيح است.

294 ـ آية الله خويى، آية الله فاضل: بلكه در صورتى كه طواف عمره را هم، از روى جهل ترك كرده باشد عمره باطل مى شود ولى كفاره ندارد و بايد حج را در سال بعد اعاده كند. (مناسك، مسأله 325).

295 ـ آية الله بهجت: بنابر احتياط. (مناسك شيخ، ص35).

آية الله گلپايگانى: متعرّض كفّاره نشده اند ولى قبل از انجام عمره مفرده احتياطاً از نزديكى با زن خوددارى نمايد.

آية الله مكارم: بنابر احتياط واجب.

⁽²⁹⁶⁾

296 ـ به سؤال 652 مراجعه شود.

آيات عظام اراكى، سيستانى، صانعى، فاضل، مكارم، نورى: اشكال ندارد و طوافشان صحيح است.

⁽²⁹⁸⁾

297 ـ آية الله صانعى: بنا بر اعتبار عدم خروج از مقام در طواف، و الاّ بنا بر آنچه كه گذشت، از صحّت طواف در خارج مقام، طواف دادن با تخت در خارج مقام هم جايز است.

298 ـ حكم اين مسأله در حاشيه مسأله 592 گذشت. و به 658 نيز مراجعه شود.

آية الله تبريزى: با تخت در خارج از حد او را طواف دهند.

آية الله خامنه اى، آية الله مكارم: با توجّه به اينكه مطاف حدّ معيّن ندارد، او را با تخت در پشت مقام ابراهيم طواف دهند.

آية الله گلپايگانى: با توجّه به اينكه: طواف با اتّصال به طواف كنندگان از هر فاصله صحيح است، با تخت طواف دهند. ( آداب و احكام حج، مسأله 568 ).

س ـ كسى كه وظيفه اش اتمام و اعاده طواف است، اتمام كرد و مشغول اعاده بود كه دوباره در يكى از شوط هاى طواف قطع شد مثل اول، آيا اين طواف را نيز بايداتمام واعاده نمايد؟

ج ـ فرقى نيست.

س ـ شخصى در حال طواف افتاد و غش كرد و چند ساعت بعد به هوش آمد، آيا مى تواند از همان جا كه طواف را قطع كرده بود شروع كند و باقى اعمال را ادامه دهد يا نه ؟

299 ـ آية الله خويى: فرض مزبور را متعرض نشده اند و مقتضى احتياط اعاده طواف به نيت اعم از اتمام و تمام است.

آية الله صانعى: قبل از نصف دور چهارم.

⁽³⁰⁰⁾

300 ـ آية الله فاضل: در هر دو صورت مى تواند طواف را از سر بگيرد.

مراجعه شود به مسأله 549 و 550.

⁽³⁰¹⁾

301 ـ آية الله اراكى: بايد آنها را بدوش بگيرند طورى كه پاهايشان به زمين كشيده شود و در صورت عدم امكان، آنها را بدوش بگيرند و اگر اين هم ممكن نيست، قابل نيابت است.

آية الله تبريزى، آية الله خويى: اگر كسى از اتيان طواف يا سعى يا رمىِ كامل عاجز باشد ولى به انجام مقدارى از آن قادر باشد بايستى براى تمام عمل نايب بگيرد.

آية الله سيستانى: اگر از ابتدا بداند كه نمى تواند طواف را تمام كند بايد براى همه آن نايب بگيرد و همچنين اگر قبل از اتمام شوط چهارم عاجز شود، ولى اگر بعد از آن باشد مى تواند براى باقيمانده نايب بگيرد، ولى در سعى اگر از يك شوط هم عاجز باشد بايد براى همه آن نايب بگيرد.

آية الله صافى، آية الله گلپايگانى: بعيد نيست طواف حكم نماز را داشته باشد و تبعيض در اشواط آن در نيابت محتاج دليل است، پس بايد در همه طواف نيابت كند. ( آراء المراجع، ص 249 ).

آية الله صانعى: و بهتر آن است به نحوى به دوش بگيرند كه پاهايش به زمين كشيده شود.

آية الله فاضل: اگر از ابتدا از انجام طواف مأيوس باشد و امكان طواف دادن او نباشد، بايد براى همه آن نايب بگيرد و اگر بعد از دور چهارم از انجام بقيّه آن عاجز شده است مى تواند براى بقيّه نايب بگيرد و در اين فرض خودش نماز طواف را بخواند و احتياطاً نايب نيز نماز بخواند و اگر كمتر از چهار دور بجاآورده نيابت در بقيّه صحيح نيست.

آية الله مكارم: در صورتى كه بشود در باقيمانده، آنها را طواف داد بايد چنين كنند، و در غير اين صورت براى تمام طواف نايب بگيرند.

⁽³⁰³⁾

302 ـ آية الله مكارم: طواف حدّ معيّنى ندارد.

آية الله نورى: در مطاف رعايت حدّ معيّنى لازم نيست، همينقدر كه صدق طواف دور خانه كعبه بكند كافى است، هر چند هر قدر به خانه خدا نزديك تر انجام بگيرد اولى است.

303 ـ آية الله صانعى: بنا بر اعتبار مطاف و گذشت عدم اعتبار آن.

آية الله فاضل: ولى چنانچه ضرورت عرفى اقتضا كند انجام طواف در خارج حدّ با رعايت الاقرب فالاقرب مانعى ندارد و صحيح است و صبر كردن و تأخير انداختن لازم نيست.

و نماز خواندن در مكان دور در مورد ضرورت مانع ندارد و صبر لازم نيست.

⁽³⁰⁴⁾

304 ـ تفصيل نظريه آيات عظام در مسأله 592 گذشت.

آية الله بهجت: براى مسأله نماز به مسأله 780 و قبل از آن مراجعه شود.

آية الله صانعى: به نحوى كه در باب نماز طواف مى آيد.

305 ـ آية الله اراكى: در صورت جهل قصورى.

306 ـ آية الله بهجت: كفايت غسل واجب كه انجام داده است از آن بعيد نيست، اگرچه احوط خلاف آن است و در كفايت غسل مستحب از آن اشكال است احتياط ترك نشود. (وسيله، ص59).

آيات عظام تبريزى،خويى،سيستانى، صانعى، مكارم: بلكه اگر غيراز جنابت نيز، يكى از آنها راقصدكرده باشد اقوى كفايت است. بنابراين، اعمالى كه بعد از غسل حيض يا جمعه انجام داده، تمام آنها صحيح است و فقط نمازهايى كه بعد از جنب شدن و قبل از اولين غسل حيض يا جمعه خوانده باطل و قضا دارد.

آية الله فاضل: اگر غسل واجبى انجام داده، از غسل جنابت كفايت مى كند. بنابر اين، همه اعمالى كه بعد از غسل انجام داده، صحيح است.

آية الله گلپايگانى: بنابر احتياط، غسل مستحبى كفايت از غسل واجب نمى كند و در اين مسأله مى تواند رجوع كند به كسى كه غسل مستحبى را كافى از غسل واجب مى داند و در اين صورت حج او صحيح است و چيزى بر او نيست. ( مجمع المسائل، ج 1، ص470 مسأله 14 ).

307 ـ آية الله صافى، آية الله گلپايگانى: حج او باطل است و شخص مذكور بايد با اعمال عمره مفرده از احرام خارج شود.

308 ـ آية الله بهجت: و به احتياط واجب در صورت امكان، عمره مفرده بجا آورد، با فرض بقاى حالت جنابت او (مستفاد از س75 مناسك).

309 ـ آية الله صافى، آية الله گلپايگانى: طواف باطل است و تفصيل آن در محل خود ذكر شده است. (آداب و احكام حج، مسأله510)

310 ـ آية الله سيستانى: اگر وقت عمل گذشته است در هر صورت حجّش فاسد است.

311 ـ آية الله خويى: اگر وقت طواف و اعمال بعد از آن باقى است، تدارك مى كند وگرنه حجش باطل است. (مستفاد از المسائل الشرعيه، ج1، ص342).

آية الله صانعى: بعد از نصف از شوط چهارم.

آية الله فاضل: اگر حدث بعد از شوط چهارم باشد حج او مطلقاً صحيح است ولى بايد خودش و اگر نتواند نايبش بقيّه اشواط را بجا آورد و اگر بعد از سه دور و نيم و قبل از تمام شدن دور چهارم محدث شده، بايد احتياط كند، همانطور كه در مسأله 549 گذشت و چنانچه كار او عمدى بوده يا با ترديد و عدم اعتقاد به صحّت، انجام داده يا جاهل مقصّربوده است، صورى دارد كه در بعضى از آن صور حج باطل است. تفصيل آن در ذيل مسأله 549گذشت. بلى اگر حدث در طواف نساء بوده، حج مطلقاً صحيح است ولى طواف نساء را بايد طبق مسأله 549 انجام دهد.

312 ـ به مسأله 549 رجوع شود.

⁽³¹⁴⁾

313 ـ آية الله تبريزى: حجّش فاسد است.

آية الله مكارم: در تمام صور حج او مشكل است.

314 ـ به مسأله 549 و 550 مراجعه شود.

* س ـ ما در شب، ساعت 9 از مسجد شجره براى زيارت و انجام اعمال بهسوى مكه حركت كرديم، در نزديكى اذان صبح به كعبه رسيديم و چون زائرانقبلى مشغول نماز صبح بودند، سرپرست كاروان از ما تقاضا كرد مقدار كمى صبر كنيم تاپس از نماز ما را طواف دهد، ولى در اين مهلت به علت خستگى زياد، چند بار من خوابمبرد، چون آب در دسترس خود نمى ديدم و جايى را نمى شناختم، روى ريگ هاى اطرافباغچه تيمم كردم و طواف و نماز آن را انجام دادم، آيا عمل حج من با اين توصيف صحيح است يا نه ؟

315 ـ آية الله بهجت: اگر بعد از تقصير بفهمد كه طوافش باطل بوده، لازم است اعاده كند و احتياطاً سعى و تقصير را نيز اعاده كند و اگر بعد از اعمال حج فهميد، غير از تدارك، در صورت امكان عمره مفرده هم به جا مى آورد على الأحوط. (مناسك، س85 و 75).

آية الله تبريزى: اگر تدارك نكرده ايد، حجّ شما اشكال دارد.

آية الله خويى: به حاشيه مسأله قبل مراجعه شود.

آية الله سيستانى: حج باطل است و به احتياط واجب بايد يك شتر كفّاره بدهيد.

آية الله صافى، آية الله گلپايگانى: و در هر صورت، از احرام خارج نشده ايد و اگر قبل از وقوفين باشد پس از طهارت، طواف و نماز و سعى و تقصير عمره تمتع را انجام دهيد و سپس محرم شويد براى حج تمتع و اگر بعد از وقوفين يا بعد از حج بفهمد، حج او مبدل به حج افراد مى شود و بعد از اعمال حج احتياطاً عمره مفرده انجام دهد و سال بعد ثانياً، عمره و حج تمتّع را بجا آورد. ( مستفاد از مجمع المسائل، ج1،ص478 مسأله 47 و ص474 مسأله 32 و... ).