س ـ اعمال حج را به جهت خوف حيض، بر اعمال منى مقدم داشت، ولى چون طواف يا سعى را قطع كرده بود، به طورى كه مى بايد اتمام و اعاده كند و چنين كرد، آيا بعد از اعمال منى بر او چيزى نيست(1) ؟ ج ـ اگر وظيفه را انجام داده چيزى بر او نيست. س ـ آيا نايب هم، اگر خوف حيض يا مرض داشته باشد، مى تواند اعمال حج را بر وقوفين و اعمال منى مقدم بدارد يا نه ؟ ج ـ مانع ندارد. س ـ كسانى كه اعمال حج را قبل از اعمال منى انجام مى دهند، آيا مى توانند سعى را بعد از برگشتن از منى انجام دهند و باقى اعمال را قبل ؟ ج ـ محل اشكال است.
1 ـ آية الله بهجت: به ذيل مسأله 1176 مراجعه شود. آية الله تبريزى، آية الله خويى: تقديم سعى و طواف نساء بر وقوف مجزى نيست گرچه احوط تقديم سعى و اعاده آن است، بلى كسى كه از بازگشت به مكه مى ترسد همه اعمال مكه را مى تواند مقدم كند. (مناسك، مسأله 417 و418). (2)2 ـ آية الله صافى، آية الله گلپايگانى: به حاشيه مسأله 1177 مراجعه شود. (3)3 ـ آية الله خويى، فتواى ايشان در اين مورد در دست نيست، بلى حكم نايب معذور به عذر طارى، قبلا در بحث نيابت گذشت. (4)4 ـ مراجعه شود به مسأله 1176. آية الله بهجت: بعد از طواف سعى است. آية الله سيستانى: جايز نيست. آية الله مكارم: همه را قبلا انجام مى دهند.
س ـ تقديم اعمال مكه براى ذوى الأعذار جايز است يا لازم ؟ ج ـ جايز است و لازم نيست. س ـ كسانى كه اعمال حج را مقدم بر وقوفين مى نمايند، آيا بايد اقرب زمان به موقفين را رعايت كنند ؟ ج ـ لازم نيست. س ـ تشخيص عذر براى كسانى كه اعمال حج را مقدم مى دارند، بر عهده خود آنان است يا بر عهده گردانندگان گروه و مسؤولين ؟ ج ـ تشخيص با خود مكلّف است. س ـ كسى كه او را به وسيله تخت طواف مى دهند، آيا مى تواند اعمال حج خود را بر وقوفين مقدم بدارد ؟ ج ـ اگر در هر صورت بايد او را طواف دهند و عذر ديگرى نيست، نمى تواند مقدم بدارد. س ـ كسى كه اعمال حج را بر وقوفين مقدم مى دارد، آيا مى تواند طواف نساء را بعد از وقوفين و اعمال ديگر انجام دهد ؟ ج ـ بنابر احتياط در موردى تقديم بدارند كه هر سه عمل را مقدماً انجام دهند. س ـ شخصى كه مى تواند اعمال مكه را بر وقوفين مقدم بدارد، اگر جهلاً بدون (1)1 ـ آية الله تبريزى: مگر اينكه بدانند يا اطمينان داشته باشند; چنانچه اعمال مكه را بر وقوفين مقدم نكنند، بعد امكان انجام آن را ندارند، كه در اين صورت واجب است طواف و نماز آن را مقدم كنند و بنابر احتياط مستحب، سعى را نيز مقدم و بعد اعاده كنند. آية الله خويى: كسى كه خوف اين را دارد كه نتواند طواف صحيح تام بعد از وقوفين انجام دهد لازم است طواف را قبل از وقوف انجام دهد، بلى ظاهر مناسك راجع به زنى كه صرفاً مى ترسد حايض بشود ولى اطمينان به آن ندارد، جواز تقديم و عدم لزوم آن است. آية الله صافى، آية الله گلپايگانى: مگر براى كسى كه يقين دارد بعد از برگشتن از منى و تا آخر ذى حجّه امكان انجام آن را ندارد كه در اين صورت تقديم واجب است. ( آداب و احكام حج، مسأله 907). (2)2 ـ آية الله سيستانى: تأخير طواف نساء مانعى ندارد. آية الله مكارم: هر سه عمل را مقدّماً انجام دهد. مراجعه شود به مسأله 1176
احرام، اعمال مكه را انجام داد چه صورتى دارد ؟ ج ـ كفايت نمى كند(1) و بايد يا قبل از وقوفين آنها را با احرام اعاده كند و يا بعد از وقوفين و اعمال منى، آنها را بجا آورد. س ـ آيا مى تواند اعمال مكه را به نايب واگذارد، در صورتى كه مى تواند تأخير بيندازد تا خود بجا آورد ؟ ج ـ با فرض اينكه مى تواند خودش بجا آورد، ولو با تأخير، تا آخر وقت نمى تواند نايب بگيرد. س ـ در مناسك فرموده ايد وقت انجام اعمال حج تا روز يازدهم است و بعيد نيست كه تا آخر ماه ذى حجه نيت كند، در صورتى كه وقت انجام مناسك حج تا روز يازدهم باشد، اگر تأخير انداخت چون محتمل است ظرف وجوب منقضى شده باشد آيا معصيت نموده است؟ ج ـ معصيت نيست. س ـ كسى كه از منى برگشته و هنوز اعمال واجب مكه را انجام نداده، آيا مى تواند طواف مستحبى انجام دهد و نيز در حال احرام عمره تمتع آيا مى تواند قبل ازانجام عمره، طواف مستحبى انجام دهد ؟ ج ـ احتياطاً ترك نمايد. * س ـ آيا بعد از انجام اعمال منى، قبل از انجام اعمال مكه، مى توان از مكه خارج شد يا خير ؟ ج ـ مانع ندارد.
1 ـ آية الله بهجت: اگر شخصى به دليل عذر، اعمال مكه را مقدّم داشت، بعداً كشف شد كه اعمال را بدون احرام انجام داده، به آن اكتفا نكند و احتياطاً طواف و نماز و سعى را اعاده كند (مناسك، س168). آية الله مكارم: بنابر احتياط واجب. (2)2 ـ آية الله بهجت: مى تواند. آية الله سيستانى، آية الله فاضل: مى تواند، ولى متمتع پس از احرام حج و قبل از خروج به عرفات، به احتياط واجب نبايد طواف مستحبى كند، هرچند طواف حج را مقدم داشته باشد. (3)3 ـ آية الله بهجت: خلاف احتياط است. آية الله تبريزى: احتياط واجب اين است كه تا اعمال حج تمام نشده، از مكه خارج نشود. آية الله خويى: جايز نيست. (المسائل الشرعيه، ج1، ص313). آية الله فاضل: احتياط واجب اين است كه تا اعمال حج تمام نشده از مكّه خارج نشود، مگر اينكه اطمينان داشته باشد كه براى اتمام اعمال برمى گردد.
م ـ اگر شخص، چندين عمره مفرده بجاى آورده باشد و در هيچكدام طواف نساء نكرده باشد، يك طواف نساء براى تمام آنها كفايت مى كند. * م ـ احتياط آن است كه نايب در طواف نساء، نيت مافى الذمه كند، گرچه مى تواند به نيت منوب عنه انجام دهد. س ـ آيا پيش از بجا آوردن طواف نساء و بعد از انجام حلق و اعمال بعدى، تمام انواع تلذّذ و تمتّع از زن حرام است و يا اختصاص به جماع دارد ؟ ج ـ از مطلق تلذّذ از زن بايد اجتناب نمايد. س ـ آيا تأخير طواف نساء از سعى تا چند روز، جايز است يا خير ؟