درست است كه در روزهاى نخستين اسلام با تكيه به حافظه هاى قوى،قرآن و احاديث را حفظ مى كردند و سينه به سينه منتقل مى نمودند،امّا براى حفظ سرمايه هاى علمى، فرهنگى امّت اسلامى بايد نهضت تدوين و تاءليف را تحقّق مى بخشيد.امام على عليه السلام يكى از آغازگران نهضت تاءليف و تدوين در امّت اسلامى بود و همگان را به نوشتن و تدوين كُتُب مفيد، سفارش مى فرمود.اوّل كسى كه قرآن را جمع آورى و به سبك شايسته اى نوشت على عليه السلام بود. (206)اوّل كسى كه كتابى در احكام دين نوشت تا پاسخگوى نيازهاى عقيدتى و فقهى جامعه باشد، حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام بود.اوّل كسى كه علم نحو را مطرح و تكميل و آموزش داد امام على عليه السلام بود.كتاب فقهى اميرالمؤمنين عليه السلام طبق نقل امام صادق عليه السلام كتابى مفصّل و داراى صفحاتى بى شمار بود كه فرمود:كاغذهاى آن 70 ذرع طول داشت «به ذراع رسول خدا صلّى الله عليه وآله»كه با خطّ امام نگاشته شد و تمام حلال و حرام در آن مشروحا بيان گرديد.و هر چيزى كه انسان ها و امّت اسلامى نياز داشتند و دارند جواب آن در اين كتاب آمده است. (207)