يكى از روش هاى اصلاح و بازسازى جامعه، و تغيير دل ها، وعظ و ارشاد و تبليغات حساب شده است،سخنرانى تاءثير بسزائى در دل ها دارد، و اگر در شرائط مناسب و لحظه هائى صورت پذيرد كه دل ها آمادگى لازم را داشته باشند، به صورت اعجاز گونه اى اءثر مى گذارد.يكى از شيوه هاى ارزشمند و حساب شده حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام در وعظ و خطابه اين بود كه در لحظه هاى معنوى خاصّى به تبليغات گفتارى روى مى آورد.نقل كردند:امام على عليه السلام پس از نماز صبح، كه مردم در حالت معنوى و ذكر و ياد خدا بودند، مى ايستاد و سخنرانى مى كرد، و خود با ياد خدا و قيامت مى گريست و مردم را نيز مى گرياند.(صَلّى اَميرَالْمُؤْمِنينَ عليه السلام بِالنّاسِ اَلصُّبْحَ، فَلَمَّا انْصَرَفَ وَ عَظَهُمْ فَبَكى وَ اءبْكاهُمْ مِنْ خَوْفِ اللّهِ) (363)
ب پناهگاه قرار دادن مسجد
مردم هر جامعه اى در جاهاى گوناگونى اجتماع مى كنند.در ميادين شهرها، در سر چهار راهها، در خيابانها، در بازار، در مراكز ورزشى، مقابل حمّام ها، سر دروازه ها، امّا اميرالمؤمنين عليه السلام مسجد را جايگاه اجتماعات قرار داده بود.در اوقات بيكارى به مسجد مى رفت،در مسجد مدينه مى نشست.برخى از قضاوت ها را در مسجد انجام مى داد،و حلّ و فصل امور بسيارى از مراجعه كنندگان را در مسجد سامان مى داد.از حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام علّت آن را پرسيدند كه چرا همواره در مسجد قرار مى گيرند، فرمود:الْجَلْسَةُ فِى الْجامِعِ خَيْرٌ لى مِنْ الْجَلْسَةِ فِى الْجَنَّةَ فَاِنَّ الْجَنَّةَ في ها رِضى نَفْسى، وَ الْجامِعُ في ها رِضى رَبّى«نشستن در مسجد در نزد من از نشستن در بهشت، نيكوتر است، زيرا آنگاه كه در بهشت نشسته باشم، نفس من راضى است و هرگاه كه در مسجد بنشينيم خداى من خشنود است و خشنودى خدا برتر است».
ج اثبات اهميّت نماز در جنگ
امام على عليه السلام را در عمليّات گسترده و لحظات حسّاس نبرد صفّين مشاهده كردند كه در حالات حسّاس نبرد در ضمن پيشروى و خطّ شكنى و فرماندهى، هر چندگاه چشم به آسمان دارد.علّت آن را پرسيدند.حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام فرمود:نگاه به خورشيد دارم كه در وقت اختصاصى نماز، نماز بخوانيم.ياران حضرت گفتند:يا اميرالمؤمنين عليه السلام در چنين شرائط بُحرانى شما به نماز اوّل وقت اهتمام مى ورزيد؟حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام فرمود:عَلَى ما نُقاتِلَهُم؟ اِنَّما نُقاتِلَهُمْ عَلَى الصَّلوةِ«براى چه با آنان مى جنگيم؟ همانا ما با شاميان براى اقامه نماز جهاد مى كنيم». (364)
د حالات روانى امام على عليه السلام به هنگام نماز
درست است كه شيوه هاى گفتارى تاءثير دارد، امّا از گفتار و سخن مهمّ، حالات روانى و شيوه هاى رفتارى انسان است كه مى تواند در دوستان و اصحاب و ديگران تاءثير به سزائى داشته باشد.امام زين العابدين عليه السلام فرمود:هرگاه وقت نماز مى رسيد جدّم حضرت على عليه السلام مضطرب مى شد و رنگ چهره مبارك امام دگرگون مى شد و به اطرافيان خود مى فرمود:هنگام اءمانتى رسيد كه خدا آن را به آسمان ها و زمين و كوه ها عرضه كرد. (365)