سوم شناخت منظومه شمسى - الگوهای رفتاری امام علی (علیه السلام) و علم و هنر نسخه متنی

سوم شناخت منظومه شمسى

چهارم شناخت و فراگيرى علم نجوم در بهترينشكل ممكن

پنجم هواشناسى

حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام نسبت به پيدايش آب، هوا، فضا و آسمان ها فرمود:

وَكَانَ مِنِ اقْتِدَارِ جَبَرُوتِهِ، وَبَدِيعِ لَطَائِفِ صَنْعَتِهِ، اءَنْ جَعَلَ مِنْ مَاءِ الْبَحْرِ الزَّاخِرِ الْمُتَرَاكِمِ الْمُتَقَاصِفِ، يَبَسا جَامِدا، ثُمَّ فَطَرَ مِنْهُ اءَطْبَاقا، فَفَتَقَهَا سَبْعَ سَمَاوَاتٍ بَعْدَ ارْتِتَاقِهَا، فَاسْتَمْسَكَتْ بِاءَمْرِهِ، وَقَامَتْ عَلَى حَدِّهِ. وَاءَرْسَى اءَرْضا يَحْمِلُهَا الاَْخْضَرُ الْمُثْعَنْجِرُ، وَالْقَمْقَامُ الْمُسَخَّرُ، قَدْ ذَلَّ لاَِمْرِهِ، وَاءَذْعَنَ لِهَيْبَتِهِ، وَوَقَفَ الْجَارِي مِنْهُ لِخَشْيَتِهِ.

وَجَبَلَ جَلاَ مِيدَهَا، وَنُشُوزَ مُتُونِهَا وَاءَطْوَادِهَا، فَاءَرْسَاهَا فِي مَرَاسِيهَا، وَاءَلْزَمَهَا قَرَارَاتِهَا، فَمَضَتْ رُؤُوسُهَا فِي الْهَوَاءِ، وَرَسَتْ اءَصُولُهَا فِي الْمَاءِ، فَاءَنْهَدَ جِبَالَهَا عَنْ سُهُولِهَا، وَاءَسَاخَ قَوَاعِدَهَا فِي مُتُونِ اءَقْطَارِهَا وَمَواضِعِ اءَنْصَابِهَا، فَاءَشْهَقَ قِلاَ لَهَا، وَاءَطَالَ اءَنْشَازَهَا، وَجَعَلَهَا لِلاَْرْضِ عِمَادا، وَاءَرَّزَهَا فِيهَا اءَوْتَادا، فَسَكَنَتْ عَلَى حَرَكَتِهَا مِنْ اءَنْ تَمِيدَ بِاءَهْلِهَا، اءَوْ تَسِيخَ بِحِمْلِهَا، اءَوْ تَزُولَ عَنْ مَوَاضِعِهَا.

فَسُبْحَانَ مَنْ اءَمْسَكَهَا بَعْدَ مَوَجَانِ مِيَاهِهَا، وَاءَجْمَدَهَا بَعْدَ رُطُوبَةِ اءَكْنَافِهَا، فَجَعَلَهَا لِخَلْقِهِ مِهَادا، وَبَسَطَهَا لَهُمْ فِرَاشا! فَوْقَ بَحْرٍ لُجِّيٍّ رَاكِدٍ لاَ يَجْرِي، وَقَائِمٍ لاَ يَسْرِي، تُكَرْكِرُهُ الرِّيَاحُ الْعَوَاصِفُ، وَتَمْخُضُهُ الْغَمَامُ الذَّوَارِفُ؛ (143)

«إِنَّ في ذلِكَ لَعِبْرَةً لِمَنْ يَخْشَى».

«از نشانه هاى توانايى و عظمت خدا، و شگفتى ظرافت هاى صنعت او آن است كه از آب درياى موج زننده، و امواج فراوان شكننده، خشكى آفريد، و به طبقاتى تقسيم كرد، سپس طبقه ها را از هم گشود و هفت آسمان را آفريد، كه به فرمان او برقرار ماندند، و در اندازه هاى معيّن استوار شدند و زمين را آفريد كه دريايى سبزرنگ و روان آن را بر دوش مى كشد، زمين در برابر فرمان خدا فروتن، و در برابر شكوه پروردگارى تسليم است، و آب روان از ترس او ايستاد، و سپس صخره ها، تپه ها، و كوههاى بزرگ را آفريد، آنها را در جايگاه خود ثابت نگاه داشت، و در قرارگاهشان استقرار بخشيد، پس كوهها در هوا و ريشه هاى آن در آب رسوخ كرد، كوهها از جاهاى پست و هموار سر بيرون كشيده و كم كم ارتفاع يافتند، و ريشه آن در دل زمين ريشه دوانيد، قلّه ها سر به سوى آسمان برافراشت، و نوك آنها را طولانى ساخت، تا تكيه گاه زمين، و ميخ ‌هاى نگهدارنده آن باشد، سپس زمين با حركات شديدى كه داشت آرام گرفت، تا ساكنان خود را نلرزاند، و آن چه بر پشت زمين است سقوط نكند، يا از جاى خويش منتقل نگردد پس پاك و منزّه است خدايى كه زمين را در ميان آنهمه از امواج ناآرام، نگهداشت، و پس از رطوبت آن را خشك ساخت، و آن را جايگاه زندگى مخلوقات خود گردانيد، و چون بسترى برايشان بگستراند، بر روى دريايى عظيم و ايستاده اى كه روان نيست و تنها بادهاى تند آن را بر هم مى زند، و ابرهاى پرباران آن را مى جنباند.» (144)

«و توجّه به اين شگفتى ها درس عبرتى است براى كسى كه بترسد» (145)