روح و ریحان جلد 1

شاءَ عَلَيْهِمْإلى آخره .

وبيان اين عبارات خواهد آمد .

پس بدان خمس واجب است از هفت چيز : از غنائم ، وارباح مكاسب ، و زمينى كه ذمّىاز مُسلم بخرد ، و معادن ، و كنوز ، و آنچه از دار الحرب لشكر اسلام بدست آورند از اموالو ذرارى و عقار و كراع و سلاح هر آنچه نقل شود يا نشود ، و غوص در دريا ، و حراممختلط به حلال .

و از اين شش قسم ، سه قسم آن حقّ امام عليه السلام است يعنى سهم خدا و سهم رسول و سهمذوى القربى ، و سه قسم ديگر حقّ اين سه فرقه است يعنى يتيم و مسكين و ابن السبيل بهشرط اينكه فِرَق ثلاثه منسوب باشند به عبدالمطلب جدّ حضرت ختمى مآب صلي الله عليه و آله از اينترتيب : پدر حضرت رسول صلي الله عليه و آله عبداللّه است ، و او پسر عبدالمطلب است ، و عبدالمطلبپسر هاشم است ، و مطّلب هم برادر او است ، و هاشم و مطّلب دو پسر عبد منافند ، وعبدمناف پسر قصى بن كلاب است .

پس هر كس از اين سلسله منتهى به جدّ اعلاى حضرت رسول صلي الله عليه و آله هاشمو عبدالمطلب شد خمس را بايد به او داد .

و خلاف است كه آيا منسوب به مطّلب برادر هاشم مستحقّ خمس هست يا نه ؟ مشهورعدم استحقاق است از آنكه شرط نسبت با هاشم از جهت پدر است نه عمّ ، چنانكه فقهاىفخام شرط دانستند منتسب به هاشم را از جهت پدر نه مادر خلافاً للسيّد مرتضى ـ طابثراه ـ كه فرمودند : اگر پدر عامى باشد و مادر هاشميّه جائز است به وى خمس دادن ازآنكه حضرت رسول صلي الله عليه و آله فرمودند به حسن و حسين عليهما السلام :« هذانِ وَلَداىَإمامانِ قاما أوْقَعَدا ».