روح و ریحان جلد 1

نمى گرديد ؟

داعى با لسان شكسته بر حسب مشرب صافى آن عارف روشن ضمير بيانى آشكار از عقلو نقل نمودم جملتى از آن را در اين وجيزه مى نويسم :

بدان اهل حكمت گفته اند :«الْوَاحِدُ لا يَصْدُرُ عَنْهُ اِلاّ الْواحِدُ»يعنى : از خداى يكتا در بدوامر يك چيز صادر شد و از واحد در آنِ واحد جز شى ء واحد صادر نمى شود چنانكه ظاهرآيه «هُوَ اْلَّذِى خَلَقَكُم مِن نَفْسٍ وَاحِدَةٍ »، و حديث شريف«خَلْقُ اللّه الاْءشْياءَ بِالْمَشيَّةِ وَالمَشيَّةَبِنَفسِها»ظهور در اين معنى دارد .و از بيانات ايشان است : تمام افراد به يك نوع و تمام انواع به يك جنس و تمام اجناس بهيك جوهر منتهى مى شود و آن جوهر كه صادر اوّل است همان نقطه وجوديّه محمّديّه كهحقيقت كائنات و مصدر محدثات است و آن نقطه عين اليقين و حق اليقين وفيض اوّلو عقل صرف و وجود مقيّد است به اصطلاح مخصوصى .

پس به عبارت اهل حكمت از واحد من جميع الجهات در آنِ واحد صادر نمى شود مگرشى ء واحد ، و هر چيزى متدرّجاً از همان شى ء واحد منتزع مى شود و آن شى ء واحد ياعقل است يا مشيّت يا علّت يا نقطه يا نور .

عِباراتُنا شَتّى وَحُسْنُكَ وَاحِدُ