فلسفه عبادت در قرآن‏ - تفسیر نماز نسخه متنی

فلسفه عبادت در قرآن‏

قرآن فلسفه نماز را ياد خدا مى‏داند؛ «أَقِمِ الصَّلَوةَ لِذِكْرِى »(24)

و ذكر خدا را مايه آرامش دلها؛ «أَلَا بِذِكْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ»(25)

و نتيجه آرامش دل را پرواز به ملكوت. «يَأَيَّتُهَا النَّفْسُ الْمُطْمَئِنَّةُ ارْجِعِى إِلَى‏ رَبِّك»(26)

قرآن در مواردى ديگر، دليل عبادت را تشكر از خداوند مى‏داند:

«اُعْبدوُا رَبَّكُمْ الَّذى خَلَقكُم»(27)

پرستش كنيد پروردگارتان را كه شما را آفريد.

«فَلْيَعْبُدُواْ رَبَّ هَذَا الْبَيْتِ الَّذِى أَطْعَمَهُم مِّن جُوعٍ وَءَامَنَهُم مِّنْ خَوْفِ»(28)

پس پروردگار اين خانه (كعبه) را پرستش كنند كه آنان را از گرسنگى و ناامنى نجات داد.

در بعضى آيات به نقش تربيتى نماز اشاره شده است:

«إِنَّ الصَّلَوةَ تَنْهَى‏ عَنِ الْفَحْشَآءِ وَالْمُنكَرِ»(29)

همانا نماز انسان را از زشتى‏ها و مُنكرات باز مى‏دارد.

نمازگزار ناچار است كه بخاطر صحّت نماز و يا قبول شدن آن، يك‏سرى دستوراتِ دينى را مراعات كند كه رعايت آنها خود زمينه‏اى قوى براى دورى از گناه و زشتى است. آرى كسى كه لباس سفيد بپوشد، طبيعى است كه روى زمينِ آلوده و كثيف نمى‏نشيند.

قرآن بدنبال سفارش به نماز مى‏فرمايد:

«إِنَّ الْحَسَناتِ يُذْهِبْنَ السَّيِّئَات»(30)

همانا كارهاى شايسته، گناهان را از بين مى‏برند.

پس نماز يك توبه عملى از گناهان گذشته است و خداوند با اين آيه به گنهكار اميد مى‏دهد كه اگر به كارهاى شايسته همچون نماز و عبادت روى بياورد بديهايش محو مى‏شود.

24) سوره طه، آيه 14 .

25) سوره رعد، آيه 28 .

26) سوره فجر، آيه 28.

27) سوره نساء، آيه 1 .

28) سوره قريش، آيه 2 .

29) سوره عنكبوت، آيه 45 .

30) سوره هود، آيه 114 .