آثار نيّت فاسد - تفسیر نماز نسخه متنی

آثار نيّت فاسد

در خاتمه بحث نيّت، اشاره‏اى هم به آفاتِ نيّتِ فاسد مى‏كنيم چنانكه قبلاً بركات نيّتِ سالم را بيان كرديم.

1- مستجاب نشدن دعا. امام سجّادعليه السلام مى‏فرمايد: نيّت سوء سبب قبول نشدن دعاهاست.(145)

نيّتِ غيرخدايى، نه تنها كارها را از رنگ الهى و عبادت بودن مى‏اندازد، بلكه خطراتى را هم در بر دارد.

امام صادق‏عليه السلام مى‏فرمايد: اگر كسى وام بگيرد اما هدفش اين باشد كه آن را نپردازد به منزله سارق است.(146) چنانكه اگر در ازدواج قصد پرداختِ مهريّه همسرش را نداشته باشد در نزد خدا به منزله زناكار است.(147)

2- محروميّت از رزق. امام صادق‏عليه السلام فرمود: چه بسا مؤمنى كه نيّت گناه مى‏كند و خداوند او را از رزق محروم مى‏كند.

نمونه عينى اين حديث، داستان باغى است كه در قرآن آمده است:

در سوره قلم از آيه 16 تا 30 داستان گروهى آمده است كه باغى داشتند و قصد كردند براى برداشت محصول شبانه بروند تا فقرا آگاه نشوند و چيزى از ميوه‏ها را به فقرا ندهند.

سحرگاه كه به سراغ باغ رفتند، ديدند باغ سوخته و خاكستر شده است. ابتدا گمان كردند راه را گم كرده‏اند، اما يكى از آنها كه عاقل‏تر بود گفت: آيا من به شما تذكّر ندادم چنين قصد و نيّتى نكنيد. شما قصد محروم كردن فقرا را داشتيد خداوند هم شما را از آن محروم كرد.

از اين ماجراى قرآنى فهميده مى‏شود كه خداوند گاهى بر اساس قصد و نيّتِ ما كيفر مى‏دهد(148) گرچه اين امر كليّت ندارد.

3- سبب شقاوت است. حضرت على‏عليه السلام مى‏فرمايد: «مِنَ الشّقاءِ فَسادُ النِّيَّة»(149) نيّت فاسد نشانه شقاوت است.

4- بركت از عمر و زندگى مى‏رود. على‏عليه السلام در جاى ديگرى مى‏فرمايد: «عِنْدَ فَسادَ النِّيَّة تَرْتَفِعُ الْبَرَكَة»(150) خداوند بركت را از كسى كه نيتش سالم نيست برمى‏دارد و او نمى‏تواند از نعمت‏هاى الهى به خوبى استفاده كند.

مى‏گويند به شخصى گفتند: بخاطر فلان كارر خوبت، سه دعاى مستجاب دارى. خوشحال شد و گفت: خدايا! همسرم زيباترين زنان شود، همسرش بسيار زيبا شد اما زندگى برايش تلخ شد زيرا مى‏ديد كه همه مردم چشم به زن او دوخته‏اند. دعاى دوّم را بكار بست كه خدايا همسرم را زشت‏ترين زنان كن، دعايش مستجاب شد اما ديگر زندگى با چنين همسرى قابل تحمّل نبود. از دعاى سوّم استفاده كرد و گفت: خدايا همسرم مثل اوّلش شود. دعايش مستجاب شد و همسرش به شكل اوّل بازگشت. او هر سه دعا را بكار بست اما نتيجه‏اى نگرفت. اين است معناى برداشته‏شدن بركت كه انسان از امكانات بهره خوب نبرد.

145) بحار، ج 70، ص 375.

146) وسائل، ج 12، ص 86.

147) وسائل ج 15 ص 22.

148) شخصى به من گفت: به يكى از جانبازانِ جنگ برخوردم كه روى چرخ نشسته بود، جلو رفتم و او را بوسيدم. بوى عطر مرا كه فهميد از من تقاضا كرد شيشه عطرم را به او بدهم. من گفتم: عطرى براى شما مى‏خرم ولى اين عطر براى خودم باشد. به هر حال به او ندادم و از او جدا شدم ساعتى بعد كه به دستشويى رفتم شيشه عطرم به درون مستراح افتاد. ناگهان متوجه شدم اين كيفر آن بخل است و همانجا به حال خودم گريه كردم. آرى، چه بسيار حسرت‏ها و ندامت‏ها كه بايد در قيامت بخوريم از اينكه براى خدا كارى نكرده‏ايم.

149) غررالحكم، حديث 1610.

150) غررالحكم، حديث 1615.