لطفا منتظر باشید ...
" عول" و" تعصيب" چيست؟
در كتاب ارث اسلامى به دو بحث مهم برخورد مىكنيم كه در باره مسئله" عول" و" تعصيب" سخن مىگويد، سرچشمه اين بحث از آنجا شروع مىشود كه سهام ارث به شكلى كه در آيات گذشته بيان شد گاهى از مجموع مال كمتر، و گاهى بيشتر است.مثلا: اگر ورثه، فقط دو خواهر (پدر و مادرى) و شوهر بوده باشند، ارث دو خواهر، دو سوم مال وارث شوهر، نصف مال است كه مجموع آن دو، 6: 7 مىشود يعنى 6: 1 از مجموع مال بيشتر مىگردد، در اينجا اين بحث جلو مىآيد كه آيا 6: 1 بايد بطور عادلانه و به نسبت سهام از همه ورثه كم شود؟ و يا اينكه از افراد معينى كم گردد؟ معروف در ميان دانشمندان اهل تسنن اين است كه بايد از همه كم شود و اين را فقها" عول" مىنامند (زيرا عول در لغت به معنى زيادى و ارتفاع و بلندى است).و در مثال فوق مىگويند: 6: 1 اضافى بايد از هر دو به نسبت سهام آنها كم شود «1» و همچنين در موارد ديگر، در حقيقت سهامداران ارث را در اينجا همانند طلبكارانى فرض مىكنند كه بدهكار قادر به پرداختن مطالبات همه آنها نيست و به- اصطلاح" ورشكست" شده است، و مىدانيم در چنين جايى مقدار كمبود را به نسبت1- طرز محاسبه آن چنين است كه بايد از عدد كسرى 6: 4 كه سهم دو خواهر است و 6: 3 كه سهم شوهر است، مقدار 6: 1 اضافى را به نسبت، كم كنيم، يعنى 6: 1 را به نسبت 4 و 3 ميان آن دو تقسيم نمائيم كه طبق قاعده" تسهيم به نسبت" كه در رياضيات آمده است چنين نتيجه مىگيريم: كه از سهم دو خواهر 42: 4 و از سهم شوهر 42: 3 كسر مىشود.
