جلوه تاریخ در شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید جلد 3

در زمين تباهى مكنيد و از حد خود در نگذريد كه خداوند متجاوزان را دوست نمى‏دارد. پيامبر (صلّى الله عليه وآله وسلّم) به هر كار خيرى كه به بهشت نزديك مى‏كند و از دوزخ دور مى‏سازد شما را فرمان داده و از هر بدى كه به دوزخ نزديك و از بهشت دور مى‏سازد شما را باز داشته است.

و چون روزگارش به سر آمد خداوندش او را سعادتمند و پسنديده قبض روح فرمود. واى از اين سوگ كه نه تنها ويژه خويشاوندان و نزديكان او بود كه براى عموم مسلمانان بود. مصيبتى چون آن مصيبت پيش از آن نديده‏اند و پس از آن هم مصيبتى به آن بزرگى و نظيرش نخواهند ديد. و چون پيامبر (صلّى الله عليه وآله وسلّم) رحلت فرمود مسلمانان پس از او بر سر فرمانروايى نزاع كردند، و به خدا سوگند هرگز در انديشه من نمى‏گذشت و گمانش را نداشتم كه عرب پس از محمد (صلّى الله عليه وآله وسلّم) حكومت را از خاندان او برگردانند و مرا از آن بركنار دارند و چيزى مرا به خود نياورد مگر اينكه ديدم مردم بر ابو بكر جمع شدند و از هر سو به جانب او مى‏دوند تا با او بيعت كنند. من از بيعت دست بداشتم كه مى‏ديدم خودم به مقام محمد (صلّى الله عليه وآله وسلّم) سزاوارتر از كسى هستم كه پس از او حكومت را بر عهده گرفته است. مدتى همچنان درنگ كردم تا آنكه ديدم گروهى از مردم از اسلام برگشته‏اند و براى نابودى دين خدا و ملت محمدى فرامى‏خوانند. در اين هنگام بود كه ترسيدم اگر اسلام و مسلمانان را يارى ندهم در آن رخنه و ويرانى‏يى ببينم كه مصيبت آن به مراتب بزرگتر از اين است كه فرماندهى بر شما را از دست بدهم، كه آن زمامدارى بهره چند روزى است و سپس همچون آب‏نما از ميان مى‏رود و همچون ابر پراكنده و از هم پاشيده مى‏شود. در اين وقت بود كه پيش ابو بكر رفتم و با او بيعت كردم و در آن حوادث بر پا خاستم تا باطل از ميان رفت.

و فرمان و گفتار خداوند برافراشته است هر چند كافران را ناخوش آيد.

ابو بكر امور را بر عهده گرفت هم نرمى داشت و هم استوارى، و ميانه‏روى كرد و من در حالى كه خيرخواه بودم با او مصاحبت كردم و در آنچه كه از خداوند اطاعت مى‏كرد از او با كوشش اطاعت كردم، و طمع و اميد قطعى نبستم كه اگر