جلوه تاریخ در شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید جلد 3

على (عليه السلام) سوار بر استرى مى‏شد كه سوار شدن بر آن را خوش مى‏داشت و چون جنگ فرا رسيد شب را بيدار ماند و لشكرها را مرتب مى‏نمود و آرايش جنگى مى‏داد و چون صبح شد فرمود: براى من اسب بياوريد. اسبى براى او آوردند كه سياه بود و دمى پر مو داشت و با آنكه آنرا با دو ريسمان مى‏كشيدند هر دو دست خود را بر زمين مى‏كشيد و مى‏كوفت و همهمه و هياهويى داشت. على (عليه السلام) بر آن سوار شد و اين آيه را تلاوت كرد: «پاك و منزه است خداوندى كه اين را براى ما مسخر كرد و گرنه ما بر آن قادر نبوديم و همانا كه ما به سوى خداى خود بازگردنده‏ايم» و سپس گفت: هيچ نيرو و توانى جز به خداى بلند مرتبه بزرگ نيست.

نصر مى‏گويد: عمرو بن شمر، از جابر جعفى روايت مى‏كرد كه مى‏گفته است هرگاه على (عليه السلام) مى‏خواست براى جنگى حركت كند پيش از آنكه سوار شود نخست نام خدا را بر زبان مى‏آورد و مى‏گفت: سپاس خداى را بر نعمتها و فضل او بر ما، «منزه است خداوندى كه اين را براى ما مسخر كرد و گرنه ما بر آن قادر نبوديم، و همانا كه ما به سوى خداى خود باز گردانده‏ايم». آن گاه روى به قبله مى‏كرد و دستهاى خود را بر آسمان مى‏افراشت و عرضه مى‏داشت: بار خدايا همانا گامها به سوى تو برداشته مى‏شود و بدنها به زحمت و رنج مى‏افتد و دلها تهى مى‏شود و با تو راز مى‏گويد و دستها برافراشته و چشم‏ها به رحمت تو دوخته مى‏شود «پروردگارا در نزاع ميان ما و قوم ما به حق ما را پيروز فرماى كه تو بهترين پيروزى دهندگانى».

آن گاه مى‏گفت: در پناه بركت خدا حركت كنيد و سپس اين اذكار را مى‏خواند «الله اكبر، لا اله الا اللّه، الله اكبر، يا اللّه يا صمد» و عرضه مى‏داشت: اى پروردگار محمد ستم ستمگران را از ما كفايت فرماى. سپس چهار آيه اول سوره فاتحه را مى‏خواند و پس از آن بسم اللّه الرحمن الرحيم و لا حول و لا قوة الا باللّه العلى العظيم مى‏گفت. جابر جعفى مى‏گفته است: شعار على (عليه السلام) در جنگ صفين هم همين كلمات بوده است.