ما از اينها به عنوان موضوعات مختلف شناخت ياد كرديم ، ولي تقسيمي داريم كه بايد به آن توجه كرد موضوعات شناخت دو گونه اند 1ـ آنجا كه موضوع شناخت حركت و تطور است ، يا متحرك متطور است ؛ يعني موضوع شناخت ، موضوعي است كه خودش دائماً تغيير مي كند و ما هم مي خواهيم آن تغيير را مورد مطالعه قرار دهيم ؛ چيزي مثل حركت شناسي يا تغيير شناسي به دست من نگاه كنيد ؛ حركت مي كند شما الان با اين نگاه چه چيز را مي بينيد ؟ هم دست را و هم حركت دست را ، ـ و دست در حال حركت را حال نگاه كنيد ! چه مي بينيد ؟ دست را در حالي كه حركت مي كند نمي بينيد حركت يك شدن است واقعيتي در حال تغيير است اصلاً خود اين واقعيت عين تغيير است حركت دست يعني تغيير مكان دست چون حركت مكاني است پس موضوع شناخت يك وقت خود تغيير ، خود حركت و خود دگرگوني است در اين حال ، دگرگوني را مي شناسيم يك وقت هم موضوع شناخت ، دگرگوني نيست ؛ بلكه يك امر ثابت است اما مگر امر ثابت هم در دنيا داريم ؟ { ماديون مي گويند } اين حرفها چيست ؟ تا آنجا كه ما مي دانيم عالم و هستي عبارت است از همين عالم مادي و هستي مادي كه دائماً در حال تغيير است بنابراين ، اصلاً ما موضوع و امر ثابت براي شناخت نداريم { پاسخ ما اين است كه } نه خير ؛ اينطور نيست خود شما كه ماترياليست و مادي هستيد به امر ثابت اعتقاد داريد { خواهند گفت } اين چه تهمت است كه به ما مي زنيد ؟! بزرگترين ويژگي من مادي اين است كه به امر ثابت معتقد نيستم ؛ به ماده و ماديات معتقدم ؛ ويكي از وجوه مشخصه ماده و ماديات اين است كه دائماً تغيير مي كند { ما مي گوييم } خير ، با همه اين اصرارهايي كه داريد شماي ماترياليست معتقد به امر ثابت هستيد {خواهند پرسيد } آخر اين امر ثابت كه من ماترياليست هم به آن معتقدم چيست ؟ { پاسخ اين است كه } شما مي گوييد طبيعت عبارت است از تغييرها و دگرگوني ها ، يا متغيرها و دگرگون شونده هايي كه قوانين ثابت بر آنها و بر تغيير آنها حكومت مي كند مگر همين را نمي گوييد ؟ مي توانيد بفرماييد شما در علوم طبيعي دنبال چه مي گرديد ؟ مي توانيد بفرماييد كه شما بر چه اساس مي گوييد من امروز پيش بيني دقيق علمي مي كنم كه چهل سال ديگر در ايران ، در فلان روز ، فلان ساعت ، فلان نقطه ، خسوف جزئي يا كلي ، ـ و اگر جزئي است با چه درجه اي ، ـ روي مي دهد ؟ اين پيش بيني را بر چه اساس مي كنيد ؟ اگر قانون ثابتي حاكم بر روابط زمين و ماه و خورشيد و حركت آنها و وضع و محاذات و كيفيت قرار گرفتن آنها در رابطه با يكديگر نبود شما مي توانستيد اين پيش بيني را انجام دهيد ؟ پس ، بر وضع و رابطه زمين و خورشيد و ماه ، يك سلسله قوانين ثابت حكومت مي كند ـ ولو ثابت نسبي ؛ من نمي گويم تا روز قيامت ، بلكه منظور اين است كه مطابق پيش بيني شما تا چهل سال ديگر اين قوانين حكومت مي كنند بگوييد با احتمال نود و نه درصد و بگوييد شايد با يك درصد احتمال اصلاً تا چهل سال ديگر وضع دنيا به هم بخورد خيلي خوب ممكن است ممكن است يك انفجار اتمي عظيم ، عظيم تر از انفجارهاي شبانه روزي خورشيد ، روي بدهد و رابطه و وضع محاذات زمين و خورشيد و ماه به هم بخورد ولي با چند درصد احتمال ؟ مي گوييد يك در هزار ! خوب معلوم مي شود با احتمال نهصد و نود و نه در هزار ، يك چنين امر ثابتي وجود دارد همين طور است يا نه ؟ يك ماترياليست به امر ثابت معتقد هست يا نيست ؟
لطفا منتظر باشید ...
