درآمدی بر مبانی فکری انقلاب اسلامی نسخه متنی

اینجــــا یک کتابخانه دیجیتالی است

با بیش از 100000 منبع الکترونیکی رایگان به زبان فارسی ، عربی و انگلیسی

درآمدی بر مبانی فکری انقلاب اسلامی - نسخه متنی

محمد شفیعی فر

| نمايش فراداده ، افزودن یک نقد و بررسی
افزودن به کتابخانه شخصی
ارسال به دوستان
جستجو در متن کتاب
بیشتر
تنظیمات قلم

فونت

اندازه قلم

+ - پیش فرض

حالت نمایش

روز نیمروز شب
جستجو در لغت نامه
بیشتر
لیست موضوعات
توضیحات
افزودن یادداشت جدید

فصل دوم به جريانهاى فكرى قبل از 1332 اختصاص دارد كه طى آن چهار جريان فكرى روشنفكران «سكولار» ، «ناسيوناليسم و ملى گرايى»، «ماركسيسم و حزب توده» و «جريان اسلامى» بررسى مى شوند و اين نتيجه را به دست مى دهند كه حاكميت و غالبيت با انديشه ها و جريانهاى غيرمذهبى است و مشكل جامعه و اساس بحث سياسى در اين دوره، عقب ماندگى است كه براى حل آن، نوسازى پيشنهاد مى شود. هيچ يك از جريانهاى فكرى اين دوره طرحى از انقلاب يا نظريه حكومت ارائه نمى دهند و صرفاً گروههاى ذى نفوذ هستند. در دوره بعد از 1332، هر سه اين ويژگى ها تغيير مى يابند.

در فصل هاى سوم و چهارم به جريانهاى فكرى دوره 57 ـ 1332 مى پردازيم كه فصل سوم آن، مربوط به دو جريان التقاطى اصلاح طلب و راديكال است. بررسى اين دو جريان فكرى، براى آزمون فرضيه هاى جانبى است و هر دو جريان به شيوه سلبى بررسى مى شوند و اين نتيجه حاصل مى شود كه سهم اين دو جريان در بناى انديشه انقلاب اسلامى بسيار اندك است; زيرا شاخص هاى مورد نظر انديشه انقلاب اسلامى را ندارند. اين دو جريان، ورودى جامعه شناختى در مشكل جامعه دارند و علاوه بر التقاط ايدئولوژيك، هيچ كدام طرحى از حكومت ارائه نمى دهند; ضمن اينكه يكى از آنها حتى سلطنت را هم نفى نمى كند.

براى آزمون فرضيه اصلى در فصل چهارم به بررسى جريان فقاهتى ـ ولايتى به شيوه اثباتى مى پردازيم و با اشاره به اصول تفكر و انديشه ها و شخصيت هاى اين جريان و تحولات اوايل دهه 1340، شاخص هاى انديشه انقلاب اسلامى را در افكار و انديشه هاى اين جريان جستجو مى كنيم و به اين نتيجه مى رسيم كه انديشه انقلاب اسلامى منطبق بر تفكر اين جريان است.

خاتمه پژوهش هم به نتيجه گيرى و استنتاج موضوعى اختصاص خواهد داشت.

1. سخنرانى مقام معظم رهبرى در جمع مجمع طلاب، 7 / 9 / 1368. ر.ك: حديث ولايت، ج 3، ص 35.

2. صادق زيباكلام، مقدمه اى بر انقلاب اسلامى، صص 81 ـ 80 .

3. مرتضى مطهرى، بررسى اجمالى نهضت هاى اسلامى در صدساله اخير، ص74.

4. مهدى بازرگان، انقلاب ايران در دو حركت، ص 85 و منوچهر محمدى، تحليلى بر انقلاب اسلامى، ص46.

5. ر.ك به: عباسعلى عميد زنجانى، انقلاب اسلامى و ريشه هاى آن، ص 572.

6. منوچهر محمدى، پيشين.

7. صادق زيباكلام، پيشين، ص 114 ـ 94.

8. مهدى بازرگان، پيشين.

9. در خصوص نظريه شهيد مطهرى ر.ك به: مصطفى ملكوتيان، سيرى در نظريه هاى انقلاب، فصل آخر.

10. مرتضى مطهرى، پيرامون انقلاب اسلامى، صص 27 ـ 26.

11. برخى از اين منابع عبارتنداز:

12. نمونه هايى از اين گونه آثار عبارتند از:

13. برخى از منابع اين دسته عبارتند از:

14. براى اطلاع از برخى منابع اين دسته مراجعه شود به: حامد الگار، پيشين و نيز:

ترجمه فارسى اين مقاله اخيراً در رهيافتهاى نظرى بر انقلاب اسلامى (مجموعه مقالات) توسط معاونت امور اساتيد و دروس معارف اسلامى نهاد نمايندگى مقام معظم رهبرى به چاپ رسيده است:

15. حامد الگار، انقلاب اسلامى ايران، صص 23 ـ 22.

16. همان، صص 37 ـ 36.

17. همان، ص 49.

18. همان، ص 97.

21. ر.ك به: رهيافتهاى نظرى بر انقلاب اسلامى ايران، به كوشش عبدالوهاب فراتى، صص 183 ـ 151 و نيز:

و نيز: اسكاچ پل، دولتها و انقلاب هاى اجتماعى، ترجمه سيدمجيد رويين تن، ص 35.

27. نيكى كدى، ريشه هاى انقلاب اسلامى ايران، ترجمه عبدالرحيم گواهى، صص 274 ـ 229 و نيز: 31. حميد دباشى در كتاب بنيادهاى ايدئولوژيك انقلاب اسلامى، چهار نفر از روشنفكران و چهار نفر از روحانيون را به عنوان ايدئولوگهاى اصلى انقلاب و در واقع مفسرين انقلابى اسلام مى داند.

ـ براى ملاحظه خلاصه كتاب مذكور مراجعه شود به: ناصر ايرانى، بحران دمكراسى و دوازده مقاله ديگر، صص 138 ـ 119.

33. ناصر ايرانى، همان، ص 130.

34. همان، ص 131.

ـ براى دستيابى به خلاصه و معرفى اين كتاب رجوع شود به: مجله سياست خارجى، سال هفتم، ش 2 و 3، صص 652 ـ 651.

ـ ترجمه ناقصى از اين مقاله در شماره چهارم، فرهنگ توسعه و درآمدى بر ريشه هاى انقلاب اسلامى (مجموعه مقالات) به كوشش عبدالوهاب فراتى، توسط معاونت امور اساتيد و دروس معارف اسلامى در سال 1376 به چاپ رسيده است.

46. حديث ولايت (مجموعه رهنمودهاى مقام معظم رهبرى)، ج 3، ص 35.

48. محمد تقى مصباح يزدى، جامعه و تاريخ از ديدگاه قرآن، صص 272 ـ 271.

49. فرهنگ رجايى، «درآمدى نظرى در باب افكار سياسى و اجتماعى در ايران سده چهاردهم هجرى شمسى» مجله تحقيقات تاريخى، شماره 8 ، ص 83 .

/ 287