متفكران و انديشمندان علوم سياسى، ضمن بيان منافع و كاركردهاى احزاب سياسى از زيان ها و معايب آن ها نيز غفلت نكرده اند و نكات ذيل را بيان نموده اند:1 ـ 6 ـ حزب، مزاحم آزادى فردى است و با تشكيلات سنگين و مجهّز، فرد را در خود حل كرده و آزادى عمل و اراده را از وى مىگيرد و فرد ناچار است از تصميم هايى كه رهبران به نام حزب مىگيرند، فرمان برده و از آنان پيروى كند؛ در حالى كه اگر عضو حزب نبود، آزادى عمل بيش ترى داشت. حزب با تبليغات، برنامه ها و فشارهاى آشكار، پنهان و گوناگون و نيز آموزش مرام و مسلك و جهان نگرى ويژه ى خود، پهنه ى ديدگاه فرد را تنگ مىكند و وى را نسبت به واقعيت هاى زندگى بيرون از حزب بيگانه مىسازد. هر اندازه سازمان و تشكيلات حزب مجهّزتر و مرام و مسلكش سامان يافته تر باشد، به همان نسبت شخصيت و آزادى فردى از ميان مىرود و به جاى آن شور و هيجان هاى گروهى جايگزين مىشود.2 ـ 6 ـ به جز در نظام سياسى تك حزبى، وجود حزب براى وحدت ملى زيان بار است. در اغلب كشورها چند حزب با هم براى به دست گرفتن قدرت نبرد مىكنند. در اين نبرد، هر حزب در جست و جوى گردآورى اعضاى بيش ترى است و با اعلام برنامه هاى رنگارنگ و فريبنده، تنها خود را صالح و بر حق براى رهبرى ملت و اداره ى كشور دانسته و كار، برنامه و جهان نگرى ديگر حزب ها را بد مىداند؛ از اين رو گفته مىشود كه وجود حزب،
لطفا منتظر باشید ...
