جامعه ی مدنی و حاکمیت دینی نسخه متنی

تفرقه انگيز و مغاير وحدت ملى است. اگر حزب نباشد، مردم خود را عضو خانواده ى ملى احساس مىكنند و همبستگى ميان آنان بيش تر خواهد بود.

3 ـ 6 ـ حزب، به ناروا به همه ى مسائل، رنگ سياسى مىدهد. مخالفان حزب استدلال مىكنند كه همه ى مسائل اجتماعى و اقتصادى جنبه ى سياسى ندارد، بلكه بسيارى از آن ها فنى است و حل اين دشوارىهاى اجتماعى نياز به دانش و آگاهىهاى علمى و فنى دارد و با شعارهاى سياسى نمىتوان گره مشكلات را گشود. اگر حزب هاى سياسى نمىبودند، بسيارى از كارها و دشوارىها، از راه هاى غير سياسى و به دست كارشناسان و سازمان هاى ادارى دولت گشوده مىشد.

4 ـ 6 ـ حزب دشمن دموكراسى است. رهبران و فعالان همه ى حزب هاى سياسى از چپ افراطى تا راست افراطى مدعى اند كه حزب شان براى تأمين دموكراسى و دفاع از منافع مردم به وجود آمده است؛ ولى مخالفان حزب عقيده دارند كه حزب هاى سياسى، دشمن دموكراسىاند. اينان عقيده دارند كه اگر يكى از مفهوم هاى پايه اى دموكراسى اين باشد كه همه ى مردم در زندگى اجتماعى و سياسى بايد به گونه اى برابر، از دست آوردهاى اجتماعى بهره گيرند و براى رسيدن به همه ى شغل ها و مقام ها داراى بخت برابر باشند، وجود حزب ها و گروه هاى سياسى از برابرى بخت و امكانات مىكاهد.1

5 ـ 6 ـ احزاب تنها زمينه ى مشاركت سياسى گروه خواص را فراهم مىسازند و فعاليت سياسى را براى ساير توده ى مردم غير ممكن مىنمايند؛ زيرا بر طبق استدلال « دال » (R. Dahl)، افراد جامعه در رابطه با مسائل سياسى به سه دسته منشعب مىشوند؛ گروهى موضع بىطرفانه دارند، عده اى نيز مشاركت و حمايت منفعلانه دارند و هيچ گونه رقابت فعالانه از خود نشان نمىدهند و تنها افراد اندكى هستند كه خود را در جوانب مختلف

1. عبدالحميد ابوالحمد، پيشين، ص 440 ـ 437.