اجناس فضايل و رذايل - مبانی اخلاق اسلامی نسخه متنی

تفريطى وجود دارد، كه بعدا توضيح داده مىشود.

علماى اخلاق، سه حد ياد شده قوا را، اجناس فضايل و رذايل، و صفات ديگرى كه از آنها منشعب مىشود و يا نشأت مىگيرد، انواع آن را مىدانند.

البته در كنار قواى سه گانه فوق، قوّه ديگرى به نام قوّه عامله وجود دارد. اين قوّه در تمام عضلات و رگ و پيوندهاى بدن از ظاهر و باطن گسترش يافته است. هيچ يك از اعضاى ظاهرى و باطنى بدن از اين نيرو بى بهره نيست. اگر اين قوّه در هر عضوى از اعضا به ضعف و كاستى بگرايد، آن عضو فلج شده و از كار باز مىماند و اگر احيانا به طور كلى قوه عامله در عضوى از بين رود، آن عضو از كار مىافتد و از احساس تهى مىشود. چنانچه در مورد اشخاصى كه سكته مىكنند، اين وضعيت مشاهده مىگردد.

اجناس فضايل و رذايل

عالمان اخلاق، چهار فضيلت را به خاطر اهميت و موقعيتى كه دارند، اجناس فضايل و هشت رذيلت را نيز به همين جهت اجناس رذايل مىنامند.

توضيح مطلب

صفات و ملكات نفس انسانى همچون ساير عوارض بدن، داراى شدت و ضعف و حالات مختلف و متفاوتى است؛ همان گونه كه مثلاً شيرينى ميوه‏ها و مواد مختلف گاهى در حدّ بسيار كم و پايين است؛ مانند شيرينى انار و انجير، گاهى در حدّ بسيار زياد و بالا است؛ مانند شيرينى